ֆեյք նյուզի առկայությունը խաթարում է ժողովրդավարական գործընթացները, սերմանում ատելություն. Անի Սամսոնյանը՝ ԵԱՀԿ ԽՎ-ում

ֆեյք նյուզի առկայությունը մեծապես խաթարում է ժողովրդավարական գործընթացները, սերմանում ատելություն: Այս մասին, Ավստրիայի մայրաքաղաք Վիեննայում մեկնարկած ԵԱՀԿ Խորհրդարանական վեհաժողովի 18-րդ ձմեռային նստաշրջանում Մարդու իրավունքների, ժողովրդավարության եւ հումանիտար հարցերի մշտական հանձնաժողովում հայտարարել է Անի Սամսոնյանը:

Նա, անդրադարձել է ապատեղեկատվության դեմ պայքարի դիսկուրսին եւ դրա վտանգներին։

Նա, իր ելույթում, մասնավորապես, նշել է. «Ձեր ուշադրությունն եմ ուզում հրավիրել այն փաստի վրա, որ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների եւ համացանցային հնարավորությունների կատարելագրծմանը զուգընթաց կարեւոր խնդիր է դարձել կեղծ օգտահաշիվների եւ դրանց տիրապետողների կողմից ապատեղեկատվության ահանգնացող շրջանառումը հասարակությունների եւ պետությունների համար։

Սա համաշխարհային մարտահրավեր է մի կողմից մարդու՝ տեղեկություններ ստանալու, փնտրելու եւ տարածելու, մյուս կողմից՝ խոսքի եւ արտահայտման ազատության իրավունքը իրացնելու համար:

Պետք է նշել, որ ֆեյք նյուզի առկայությունը մեծապես խաթարում է ժողովրդավարական գործընթացները, ապակողմնորոշում է հասարակությանը, սերմանում ատելություն, անհանդուրժողականություն եւ մոլորեցնում զանգվածային լրատվամիջոցներին: Օպերատիվ, հետաքրքրիր եւ սկանդալային նորություններ փնտրող լրագրողները հաճախ են ընկնում ֆեյք նյուզի ծուղակը եւ կորցնում վստահությունը լսարանի կողմից:

Տեղեկատվական հոսքերի արագության պյմաններում հասարակությունը, մարդիկ չեն ստուգում տեղեկատվության իսկությունը այլընտարնքայն աղբյուրներով եւ դառնում գործիք դրա առավել լայն տարածման համար:

Խնդիրն ավելի է սրվում ճգնաժամային եւ արտակարգ իրավիճակներում, երբ մարդիկ խուճապահար փնտրում են նորություններ եւ ռիսկը մեծ է ապատեղեկատվության հետեւանքով սխալ որոշումներ կատարելու։

Ֆեյքնուզի ստեղծողներին եւ տարածողներին համացանցը հնարավորություն է տալիս պատասխանատվությունից խուսափել եւ առանց որեւէ իրավական եւ կոշտ տեխնիկական խոչընդոտների գործել անարգել:

Սա դարձել է հասարակական եւ պետական անվտանգության խնդիր եւ միջազգային կազմակերպությունների գլոբալ քննարկման առարկա:

Պետք է նշեմ, որ ֆեյքնյուզի հետեւանքով հասարակություններում զարգանում է ավելի վտանգավոր տենդենց: Շատերը հակվում են այն մտքին, որ պետք է հետեւողական պայքար սկսել ապատեղեկատվության դեմ եւ պետությունը պետք է ձեռնարկի համապատասխան միջոցներ այս ուղղությամբ:

Այս դիսկուրսը այսօր առկա է նաեւ Հայաստանում: Վերջին քաղաքական իրադարձություններից հետո հեղափոխության հռչակած արժեքները պաշտպանող հանրությունը վտանգ է տեսնում օբյեկտիվ իրադարձությունների աղավաղման, կեղծ տագնապներ հնչեցնելու եւ ժողովրդավարությունը Հայաստանում կայացնելու ուղղությամբ ջանքերը նսեմացնելու տեսանկյունից: Սա հատկապես վերաբերում է մեդիային:

Սակայն կարեւոր է գիտակցել, որ ապատեղեկատվության դեմ առաջարկվող պայքարը կարող իշխանության ձեռքում դառնալ գործիք զանգվածային լրատվամիջոցների համար սահմանափակումներ դնելու համար:

Դա թույլ կտա պաշտոնյաներին զբաղվել լրատվամիջոցներին օրինական ուղիներով միջամտել լրատվամիջոցների աշխատանքին, խոչընդոտել հանրության համար էական, բայց կառավարության համար՝ ոչ ցանկալի տեղեկատվության տարածմանը եւ վնասել մեդիայի՝ որպես չորրորդ իշխանության առաքելության իրականացմանը։

Ապատեղեկատվության դեմ անզգույշ պայքարը կարող է սպառնալ քաղհասարակությանը՝ ազատ արտահայտելու իր կարծիքը, քննադատելու եւ դիրքորոշումներ հայտնելու։ Մենք կհայտնվենք այն իրավիճակում, երբ կառավարությանը վերահսկող ցանկացած սուբյեկտ կարող է պատժվել։

Դեռեւս հանրային քննարկման մակարդակով կան փորձեր փնտրելու ներպետական իրավական մեխանիզմներ եւ ընթացակարգեր ապատեղեկատվությունից պաշտպանվելու համար, բայց միաժամանակ մենք գիտակցում ենք, որ չենք կարող խուսափել գրաքննությունից։

Հայաստանում մամուլն ազատ է եւ մենք գործադրում ենք բոլոր ջանքերը զերծ մնալու վտանգավոր նախադեպերից։ Այս հարցում կարեւոր է նաեւ ԵԱՀԿ ԽՎ Ժողովրդավարության, Մարդու իրավունքների եւ հումանիտար հարցերի կոմիտեի եւ ԵԱՀԿ դիտորդների առաքելությունը։

Ես վստահ եմ, որ ապատեղեկտավության դեմ մենք միացյալ ջանքերով կգտնենք լավագույն լուծումները՝ առանց շտապողականության։

Ուրախությամբ պետք է փոխանցեմ նաեւ, որ ՀՀ-ում նորընտիր Ազգային ժողովի մարդու իրավունքների եւ հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովը վերաբացվել է, այն ղեկավարվում է պառլամենատկան երկու ընդդիմադիր ուժերի կողմից նախագահի եւ փոխնախագահի մակարդակով եւ մենք ամբողջությամբ վերահսկելու ենք Կառավարության աշխատանքը եւ բարձրաձայնենք ժողովրդավարությանը միտված եւ մարդու իրավունքների պաշտպանությանը միտված բոլոր հիմնահարցերը։