Չինաստանը միջոցներ է ձեռնարկում «ույգուրական խնդրի» դեմ

Չինաստանի իշխանությունները Սինցզյան- Ույգուրյան ինքնավար շրջանում, որտեղ տարածված է իսլամը, արգելել են կրել բուրկի՝ ավանդական մուսուլմանական հագուստ, որը ամբողջությամբ փակում է դեմքը։ Այս արգելքը բացատրել են անհանգիստ տարածաշրջանում ծայրահեղականության դեմ պայքարով, հայտնում է The Independent–ը։

Նոր կանոնները ուժի մեջ են մտնելու երկու օրից։

Օդանավակայաններում ու երկաթգծային կայաններում ծառայողները պարտավոր են լինելու կանանց իրազեկել բուրկի հագնելու արգելքի մասին։ Նաեւ արգելվում է պահել մորուք, որը բնորոշ չէ չինական մշակույթին։ Նահանգի որոշ շրջաններում այդ արգելքն արդեն գործում է, օրինակ բուրկիով կնոջը թույլ չեն տալիս օգտվել հանրային տրանսպորտից։

Սինցզյան-Ույգուրական ինքնավար շրջանի բնակչությունը կազմում է 21.813.334 մարդ: Բնակչության 45%-ը կազմում են իսլամ դավանող, թյուրքալեզու ույգուրները, իսկ 40%-ը՝չինացիներ են: Չինական իշխանությունները մեղադրում են ույգուրներին ազգայնականության և անջատողականության մեջ:

Ույգուրները իրենց հերթին հայտարարում են, որ իշխանությունները սահմանափակում են իրենք ինքնավարությունը և ոտնահարում իրավունքները:

Ույգուրների իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվում է Համաշխարհային ույգուրական կոնգրես կազմակերպությունը: Այն ձևավորվել է 1992թ.-ին Ստամբուլում, սակայն այնուհետև Չինաստանի ճնշման հետևանքով կազմակերպության շտաբ-բնակարանը տեղափոխվել է Մյունհեն: Այս պահին կազմակերպությունը գլխավորում է Ռաբիա Կադիրը, ով այդ պաշտոնում ընտրվել է 2006թ.-ին:

«Արևելյան Թուրքեստանի իսլամական շարժում» կազմակերպությունը, որի շատ անդամներ այս պահին գտնվում են Սիրիայում`իսլամիստական տարբեր խմբավորումներում, սպառնում են Չինաստանի կենտրոնական իշխանություններին ահաբեկչություններով։ Ույգուրական ծայրահեղականների հարձակման թիրախ են դառնում հիմնականում տեղի չինացիներն ու զինվորականներն ու ոստիկանները։

Պեկինը տարիներ շարունակ իրականացրել է Սինցզյանի ժողովրդագրական դեմքի փոփոխությանն ուղղած միջոցառումներ`տարբեր շրջաններից շինարարության, արդյունաբերության զարգացման պատրվակներով չինացիներ է բնակեցրել այդ շրջանում։ Թվաքանակի փոփոխությունը նպատակ ուներ թույլ չտալ ույգուրներին կոմպակտ բնակվել մի տարածաշրջանում ու առաջ քաշել անկախության պահանջներ։

Տարիներ շարունակ Պեկինը այդ տարածաշրջանում խոշոր ներդրումներ է իրականացնում տրանսպորտի`այդտեղով են անցնում Կենտրոնական Ասիայի հետ կապող ուղիները, ինչպես նաև արդյունաբերական, հանքաարդյունաբերության մեջ`արդիականացնում Ուրումչի քաղաքի օդանավակայանը`խրախուսում զբոսաշրջությունը։

«Բացելով» Սինցզյանի դռները Կենրոնական Ասիայի առջև Պեկինը նպատակ ունի խրախուսել փոխադարձ այցերը, ներդրումներն ու դեպրեսիվ տարածաշրջանում նվազեցնել սոցիալական և այլ խնդիրներով պայմանավորված ու ազգայնական ենթատեքստ ստացող շարժումներն ու ցույցերը։

Ինչ վերաբերվում է այս արգելքին, ապա դա կարող է առաջացնել մի շարք մահմեդական երկրների`առաջին հերթին Թուրքիայի դժգոհությունը, որոնք հանդես են գալու ի պաշտպանություն ույգուրների։

Սակայն Պեկինն երբեք չի զգուշացել արտաքին արձագանքներից`նրանք իրականացնում են իրենց ռազմավարությունն այդ թվում Տիբեթում և այլուր ելնելով իրենց շահերից`չինացիների ռազմավարությունը միտված է հարյուրամյակներ առաջ`նրանք ունեն երկարաժամկետ պլանավորման դիվանագիտությունը ու հասկանում են, որ ի վերջո ժողովրդագրությամբ`չինացիներին բնակեցնելով Սինցզյանում, Տիբեթում և այլուր`դա փոխկապակցելով միլիարդավոր դոլարների ուղիղ ներդրումներով ու աշխատատեղերի ստեղծմամբ նրանք կկարողանան նվազեցնել անջատողական տրամադրությունները։ Հավելենք, որ Չինաստանը մեծաքանակ զինված ուժեր է տեղակայել Սինցզյանում`դրանք գործում են հատուկ ծառայությունների ու ոստիկանության ուժեղացված խմբերի հետ համատեղ։

Արտյոմ Բալասանով. Ֆեյսբուք