Վերաքննիչը մերժել է Փաշինյանին Քոչարյանի վերաբերյալ գործերի հանգամանքները հրապարակայնորեն մեկնաբանելն արգելելու վերաբերյալ միջնորդությունը

Վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանը` նախագահությամբ դատավոր Կ. Չիլինգարյանի, մերժել է Ռոբերտ Քոչարյանի ներկայացուցիչ Հայկ Ալումյանի հայցի ապահովման միջոց կիրառելու վերաբերյալ միջնորդությունը:

Այս մասին տեղեկանում ենք Դատական տեղեկատվական համակարգից, որտեղ հրապարակվել է Վերաքննիչ դատարանի որոշումը:

Առաջին ատյանի դատարանը մերժել է հայցը, որով հայցվորը խնդրել էր պատասխանող Նիկոլ Փաշինյանին արգելել հրապարակայնորեն մեկնաբանել ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի վերաբերյալ քննվող քրեական գործերի հետ կապված հանգամանքները:

Ըստ Ռոբերտ Քոչարյանի հայցի՝ ընդդեմ Նիկոլ Փաշինյանի` հրապարակայնորեն ներողություն խնդրելուն պարտավորեցնելու պահանջի մասին, Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանի` «Հայցի ապահովման միջոց կիրառելու վերաբերյալ միջնորդությունը մերժելու մասին» որոշման դեմ հայցվորի անունից բերված վերաքննիչ բողոքը, պարզել է, որ 17.09.2018թ. Նիկոլ Փաշինյանի դեմ ներկայացրած հայցադիմումում, վկայակոչելով այն փաստը, որ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի կողմից Ֆրանսիայում արված լրատվամիջոցով տարածված հրապարակային հայտարարությունը պարունակում է իրեն վերաբերող ու զրպարտություն հանդիսացող` իրականությանը չհամապատասխանող և իր պատիվն ու արժանապատվությունն արատավորող հատված: Հայցվորը խնդրել է «պարտավորեցնել պատասխանող Նիկոլ Վովայի Փաշինյանին` հրապարակայնորեն ներողություն խնդրել հետևյալ արտահայտության համար. «... Կամ թեկուզ Ռոբերտ Քոչարյանին ազատ արձակելու մեկնաբանությունը։ Ասում է` անձեռնմխելի է։ Ի՞նչ է նշանակում անձեռնմխելի։ Այսինքն՝ կարելի է մարդկանց սպանությունը կազմակերպել ու ասել` «ես անձեռնմխելի՞ եմ»։ Այդ որտե՞ղ է այդպես գրած ...»։

Հայցադիմումն ուղեկցվում է հայցի ապահովման հետևյալ միջոցը կիրառելու մասին միջնորդությամբ.
«... պատասխանող Նիկոլ Վովայի Փաշինյանին արգելել հրապարակայնորեն մեկնաբանել ՀՀ երկրորդ Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի վերաբերյալ քննվող քրեական գործերի հետ կապված հանգամանքները»։

Վերաքննիչ բողոքի քննության արդյունքում Վերաքննիչ դատարանը հանգել է հետևյալ եզրակացություններին.

Կոնվենցիայի 10-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք ունի ազատորեն արտահայտվելու իրավունք:

ՀՀ Սահմանադրության 42-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք ունի իր կարծիքն ազատ արտահայտելու իրավունք, որը ներառում է սեփական կարծիք ունենալու, ինչպես նաև առանց պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների միջամտության և անկախ պետական սահմաններից` տեղեկատվության որևէ միջոցով տեղեկություններ ու գաղափարներ փնտրելու, ստանալու և տարածելու ազատությունը։

Սույն գործի` վերը նշված փաստերից ակնհայտ է, որ գործը հարուցվել է երկու ֆիզիկական անձանց միջև ծագած ու ենթադրյալ զրպարտությամբ անձի պատվի և արժանապատվության արատավորմանը վերաբերող վեճի առթիվ։ Այս եզրակացությունը բխում է հայցը ֆիզիկական անձ Ռոբերտ Սեդրակի Քոչարյանի կողմից ֆիզիկական անձ Նիկոլ Վովայի Փաշինյանի (ոչ թե ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Վովայի Փաշինյանի) դեմ հարուցված լինելու փաստից, ինչպես նաև այն փաստից, որ հայցվորը միջնորդել է հայցի ապահովման միջոց կիրառել պատասխանող Նիկոլ Վովայի Փաշինյանին (ոչ թե ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Վովայի Փաշինյանին) որոշակի գործողություններ կատարելն արգելելու ձևով։ Այդուհանդերձ, հայցի ապահովման միջոց կիրառելու վերաբերյալ իր միջնորդությունը հիմնավորելու նպատակով հայցվորի կողմից բերված բոլոր փաստարկների հիմքում, ինչպես նաև վերաքննիչ բողոքի փաստարկների հիմքում դրվել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Վովայի Փաշինյանի պաշտոնեական դրությունը, չնայած ՀՀ վարչապետի պաշտոնը ստանձնելու կապակցությամբ Նիկոլ Վովայի Փաշինյանը չի կորցրել իր` սովորական հիմունքներով քաղաքացիական շրջանառությանը մասնակցող ֆիզիկական անձի կարգավիճակը։ Տվյալ դեպքում զուգահեռաբար գործող այս երկու կարգավիճակների վկայակոչման նպատակն այն իրողության արձանագրումն է, որ Նիկոլ Փաշինյանը քաղաքացիական գործով պատասխանող կարող է լինել և՛ որպես ՀՀ վարչապետ, և՛ որպես ֆիզիկական անձ, ընդ որում, այդ տարբերակումը ձևական բնույթ չունի և հայցը ֆիզիկական անձ Նիկոլ Վովայի Փաշինյանի դեմ ներկայացված լինելու պարագայում ողջամիտ կասկածի տակ է դնում այն դիրքորոշման իրավաչափությունն ու հիմնավորվածությունը, թե նրան, որպես պատասխանողի, որոշակի գործողություններ կատարելն արգելելու ձևով հայցի ապահովման միջոց կիրառելու հիմքում կարող է դրվել նրա, որպես ՀՀ վարչապետի, խոսքի հնարավոր ազդեցությունը, կամ նրա, որպես ֆիզիկական անձի, արտահայտվելու ազատությունը կարող է սահմանափակվել այն նույն չափանիշների կիրառմամբ, որպիսիք կարող են կիրառելի լինել ՀՀ վարչապետի կամ այլ պետական պաշտոնատար անձի արտահայտվելու ազատության սահմանափակման հարցը քննարկելիս։