Գանձարանագողերը․ Հերմինե Նաղդալյան
Իմ խորին համոզմամբ, մեր երկրում ամենատարածված, բայց միևնույն ժամանակ՝ ամենահեշտ լուծվող արատներից մեկը պետբյուջեի միջոցների անարդյունավետ տնօրինումն ու դիտավորյալ մսխումն է։ Այդ երևույթը կարելի է այլ կերպ անվանել գանձարանագողություն։ Վերջին մի քանի տարիների փորձը հստակ ցույց է տալիս, որ գանձարանագողերը ունեն միավորող մի բան՝ շատ են վախենում հանրային արձագանքից ու ֆեյսբուքից, այդ իսկ պատճառով, սկսում եմ այս շարքը։
Գանձարանագողերից առաջին հերոսը Հերմինե Նաղդալյանն է։ Խնդիրը նրանում չէ, որ ես անձնավորված պրոբլեմ ունեմ Նաղդալյանի հետ։ Ընդհակառակը, ես գիտեմ, որ նա մեկն է շատերից։ Խնդիրը կուսակցական պատկանելությունը չէ, քանի որ ես համարում եմ, որ խնդիրն առկա է քաղաքական գրեթե բոլոր ուժերի մոտ։ Խնդիրն անգամ վերջին աղմկահարույց դրվագում չէ՝ կապված ռոումինգով միլիոնավոր դրամների զավզակելու հետ, քանի որ ես վստահ եմ, որ թե՛ Հերմինե Նաղդալյանը, թե՛ մյուս գանձարանագողերը շատ ավելի շատ պետմիջոց են մսխում։ Պարզապես, առավել ակտուալ օրինակը Նաղդալյանինն է, ուստի նրանից էլ սկսենք։
Արդեն ֆարսի վերածված Վիվա-Սելլ-ԱԺ-Նաղդալյան պատմության բոլոր ստվերված կողմերը արդեն լուսավորվել են՝ երեկվա ԱԺ աշխատակազմի հայտարարությունով։ Եթե պարզ ու հակիրճ բացատրենք եղելությունն, ապա այն հետևյալում է․ Նաղդալյանը 1,4 միլիոն դրամի բջջային ինտերնետ ու րոպե է գմփցրել 4 օրում՝ գտնվելով Բրյուսելում, իսկ երբ խնդիրը հասել է ԱԺ աշխատակազմի մակարդակ, աշխատակազմի արդեն նախկին աշխատակիցը հանձն է առել լուծել հարցը Վիվայի հետ, բայց ոչ թե գոյացած պարտքն է ջնջվել, այլ պարզապես բաժանել են մի քանի ամսվա կտրվածքով, որ վճարման ենթակա թիվն այդքան խոշոր չթվա։ Երբ պատմությունը հասավ մամուլի և աղմուկ բարձրացավ, ԱԺ աշխատակազմում պոստ ֆակտում իմացան, որ իրենց նախկին աշխատակիցը բստրել էր մի քիչ ու որպեսզի իրավիճակից քիչ թե շատ պատվով դուրս գան, Նաղդալյանի հետ պայմանավորվել են, որ սրանից հետո պետությունը նրա հեռախոսային ծախսերը չի հոգալու։ Ինչ վերաբերում է Նաղդալայնին, ապա վերջինս երկու ոտը մի մաշիկի մեջ է դրել ու ասեմ է, որ այդ մսխված 1,4 միլիոն դրամը ինքն իր գրպանից չի վճարելու, ինչը ևս շատ բան է ասում Հայաստանի ամենահարուստ կանանցից մեկի ընդհանուր բարոյահոգեբանական բնութագրի մասին։
Հիմա մի քանի հարցեր․
1․ Անկախ այն հանգամանքից, որ Նաղդալյանի հեռախոսային հաշիվները այսուհետ հենց Նաղդալյանն է մուծում, այնուամենայնիվ, ինչո՞ւ պետք է հարկատուն վճարի այդ չարաբաստիկ 1,4 միլիոնը։ Նաղդալյանը անփութության, կամ էլ հանցավոր դիտավորությամբ այդքան վնաս է պատճառել պետբյուջեին ուրեմն պարտավոր է իր գրպանից վճարել այդ գումարները։
2․ Մի՞թե այդ 1,4 միլիոնը միակ նման դրվագն է Նաղդալյանի ու այլ ազգընտիր ու ոչ այնքն ազգընտիր պաշտոնյաների կենսագրություններում։ Նույն Նաղդալյանի մասով տեղեկություններ ունեմ, որ ոչ՝ եղել են դեպքեր, երբ նրա հեռախոսային հաշիվները, որոնք վճարվել են բյուջեից, կազմել են 600000, 400000, 800000, պարզապես այս անգամ է աղմուկ բարձրացել։
Ընդհանրապես, ժամանակն է, որպեսզի այդ պրակտիկան վերացվի ու վերացվի ինչպես ԱԺ-ում, այնպես էլ այլ պետական մարմիններում։ Հիմա պատգամավորների համար լիմիտը իջեցված է մինչև 50000 դրամի ու ևս 40000-ի, եթե ռոումինգում են, բայց դա էլ է շատ։ 600+ հազար ռոճիկ են ստանում, բոլորն էլ սմարթֆոններ ունեն, թող սկայպ ու վայբեր քաշեն ու յոլլա գնան հյուրանոցի ու փողոցի Wi-Fi-ով, ինչպես անում ենք մենք՝ հասարակ մահկանացուներս։ Առավել ևս գործարար պատգամավորները պետք է կամավոր կերպով հրաժարվեն այդ կոմպենսացիաներից։ Հո մեծապատիվ մուրացկաններ չե՞ք։
3․ Մի՞թե ԱԺ էթիկայի հանձնաժողովը խնդիր չի տեսնում նրանում, որ Հերմինե Նաղդալյանը ոչ միայն ֆինանսական չարաշահումներ է թույլ տվել, այլև հրապարակայնորեն ու տեսախցիկների առաջ ստել է լրագրողներին՝ հայտարարելով, որ տեխնիկական խնդիր է եղել և այլն։
Ի դեպ, հուշում էթիկայի հանձնաժողովին ու այլ պատկան կառույցներին․ Հերմինե Նաղդալյանի հեռախոսային խոսակցություններն ու ինտերնետի օգտագործումը չի կարող լինել անձնական տվյալ, քանի որ վճարվում է մեր գրպանից։ Հետաքրքիր կլիներ Վիվա Սելլից ստանալ վերծանությունները ինտերնետի մարսով, որպեսզի հա՛մ այդ մարմինները, հա՛մ էլ մարդիկ վերջապես հասկանան, թե այնուամենայնիվ, թեկուզ ռոումինգում, այդ ի՞նչ պետք է անես ինտերնետում, որ 4 օրում այդքան գումար կուտակվի։
Կոնստանտին Տեր-Նակալյան.ֆեյսբուք: