Արցախի անկախությունն արդեն իսկ զիջում է հայկական կողմից. փորձագետ
Արցախի անկախությունն ինքնին արդեն զիջում է հայկական կողմից, քանի որ ի սկզբանե Արցախն ու Հայաստանը օրինական որոշում են կայացրել միավորվելու. այդ մասին նշված է նաև Հայաստանի Անկախության հռչակագրում։ Այս մասին «Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ բանակցային գործընթացը» զեկույցի շնորհանդեսին ասաց քաղաքագետ Կարեն Իգիթյանը։
Նրա խոսքով, հակամարտությունը սկսվել է մոտ 1000 տարի առաջ, երբ առաջին թուրքերը եկան և սկսեցին գրավել տարածաշրջանը։
Քաղաքագետը կարծում է, որ առանձին արցախյան հակամարտություն չի եղել, Կարսի հակամարտություն, Նախիջևանի խնդիր և այլն, սա մեկ հայ-թուրքական խնդիր է, եկվոր թուրքը նստել է հայոց հողին ու կամաց-կամաց յուրացրեց այն։
«Հայ-թուրքական բախումներ տեղի են ունեցել ոչ միայն Արցախում, դրանք եղել են Երևանից մինչև Բաքու։ Բոլոր այն վայրերում, որտեղ մոտակայքում ապրում էին հայեր և հետագայում ադրբեջանցի դարձած մարդիկ, բոլոր այդ վայրերում բախումներ են եղել։
Հաշվի առնելով, որ Ադրբեջանը ստեղծվել է Թուրքիայի կողմից, Ադրբեջանն իրեն ընկալում էր որպես ուժեղ կողմ, քանի որ Թուրքիան կանգնած էր Ադրբեջանի թիկունքին։ Ելնելով դրանից՝ Ադրբեջանը վարում էր անզիջում բանակցություններ, իսկ Հայաստանի իշխանությունները առաջին նախագահի օրոք հավատարիմ մնացին զիջումների մոտեցմանը։ Նույնն են անում Հայաստանի ներկայիս իշխանությունները։ Հայաստանի առաջին նախագահը, հզորացնելով իր իշխանությունը, անմիջապես հրաժարվեց այդ գաղափարից, գնաց Ժելեզնովոդսկ և այնտեղ ստորագրեց կոմյունիկեն, որտեղ Արցախն ընկալվում էր որպես Ադրբեջանի ներքին գործ։ Մենք տեսնում ենք, որ շատ դեպքերում ամեն ինչ կախված էր հենց Հայաստանի դիրքորոշումից»,- ընդգծեց Իգիթյանը։
Անդրադառնալով «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության պատգամավոր Արսեն Թորոսյանի հայտարարությանը, թե Արցախի անկախության ճանաչման շանսեր չկան և երբեք էլ չի եղել, Իգիթյանը նշեց, որ դա բացարձակապես չի համապատասխանում իրականությանը։
«1998-ի իշխանափոխությունից հետո բանակցությունների տրամաբանությունն ամբողջությամբ փոխվեց, և ԵԱՀԿ միջնորդներից ստացվեց առաջարկ, որ Արցախը չպետք է ուղղահայաց հարաբերություններ ունենա Ադրբեջանի հետ, ինչը Բաքուն մերժեց։ Երկրորդը Քի Ուեսթի գործընթացն է, ըստ որի Արցախը պետք է միանար Հայաստանին, ինչը նույնպես մերժվեց։ Միջազգային հանրությունը պատրաստ էր ոչ միայն խոսել Արցախի անկախության մասին, այլեւ ճանաչել Արցախը որպես Հայաստանի մաս։
Էլ չենք խոսում այն մասին, որ հետագա բանակցությունները տարվել են այն տրամաբանությամբ, որ Արցախը պետք է ստանա կարգավիճակ, հետո հանրաքվե անցկացվի, որի արդյունքում էլ կորոշվի վերջնական կարգավիճակը։ Խոսքը, բնականաբար, անկախության մասին էր»,- պարզաբանեց քաղաքագետը։
Հայերի նկատմամբ Ադրբեջանի և Թուրքիայի մոտեցումները, ըստ Իգիթյանի, շատ նման են հրեաների նկատմամբ գերմանացի ֆաշիստների մոտեցումներին: