Ի՞նչ կապ կա ադենովիրուսային պատվաստանյութերի եւ թրոմբոզի հազվադեպ դեպքերի միջեւ

AstraZeneca եւ Johnson & Johnson արտադրության պատվաստանյութերը կարող են հանգեցնել թրոմբոզի հազվադեպ, բայց լուրջ դեպքերի, եւ որոշ հետազոտություններ արդեն հաստատել են սա։ Goethe համալսարանի գիտնականները ուսումնասիրել են այդ կողմնակի էֆեկտի առաջացման մեխանիզմը եւ եկել այն եզրակացության, որ պատճառը ադենովիրուսային վեկտորի մեջ է, որն օգտագործված է այդ դեղամիջոցներում։

Ինչպես տեղեկացնում է Medportal.ru-ն, հետազոտությունը ցույց է տվել, որ ադենովիրուսային վեկտորով պատվաստանյութերի (AstraZeneca, Johnson & Johnson) ներարկումից հետո գենետիկ նյութը (ԴՆԹ) կորոնավիրուսի S-սպիտակուցի սինթեզի համար, որն այդ պատվաստանյութերը տալիս են մարդու օրգանիզմին, հայտնվում է ոչ թե բջջի ցիտոպլազմայում, որտեղ պաթոգենը սովորաբար սպիտակուց է արտադրում, այլ միջուկում։ Այնտեղ որոշ ԴՆԹ-ներից կարող են տրոհվել մասեր, ինչի պատճառով ստեղծվում է S-սպիտակուցի մուտանտ տարբերակը, որն ի վիճակի չէ կապվել բջջամեմբրանի հետ (այդ պրոցեսը կարեւոր է իմունիտետի առաջացման համար)։ Հենց սպիտակուցի մուտանտ տարբերակներն են առաջ բերում թրոմբների գոյացման հազվագյուտ դեպքեր՝ 100 000 ներարկվածից մոտ մեկ դեպք։

Մասնագետների խոսքով՝ այնպիսի պատվաստանյութեր, ինչպիսին են Pfizer-ը եւ Moderna-ն (мՌՆԹ), սեպաձեւ սպիտակուցի գենետիկ նյութը հասցնում են բջջային ցիտոզոլային հեղուկի, այլ ոչ թե միջուկի մեջ, ինչն օգնում է խուսափել նման կողմնակի ռեակցիաներից։

Նշենք, որ «Սպուտնիկ V» պատվաստանյութը նույնպես ստեղծված է ադենովիրուսի հիման վրա, որում ներկառուցված է SARS-CoV-2 գենոմի հատվածը։ Սակայն թրոմբոզի դեպքերի մասին տեղեկություններ այդ դեղամիջոցով պատվաստումից հետո ներկայում չկան։ Ադենովիրուսային վեկտորները, որոնք կիրառում են դրանք պատրաստելու համար, տարբերվում են նրանցից, որոնք օգտագործում են AstraZeneca-ն եւ Johnson & Johnson-ը։