Մեր դաշնակիցները դասալիք են. Ռուսաստանին կոնկրետ գործողությունների է դրդելու Բեսլանի կրկնության վտանգը Չեչնիայում

ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը հոկտեմբերի 14-ին հայտարարեց, որ Ադրբեջանը թիրախավորել է Հայաստանի տարածքում տեղակայված ռազմական տեխնիկան։ Ադրբեջանական ԱԹՍ-ների թիրախային հարվածի հետևանքով զոհվել է 2, վիրավորվել 10 զինծառայող։ ՌԴ նախագահի մամուլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը հայտնել է, որ ռուսական ռազմական գերատեսչությունը ստուգում է տեղեկությունը։ Ի պատասխան լրագրողի հարցին՝ տեղեկությունը հաստատվելու դեպքում արդյո՞ք կգործի ՀԱՊԿ մեխանիզմները՝ Պեսկովն առաջարկել է սպասել արդյունքներին։

Այս ֆոնին քաղաքագետները նշում են, որ ՀԱՊԿ-ից զատ, ստեղծված իրավիճակում կարող է գործել հայ-ռուսական ռազմատեխնիկական համագործակցությունը, որի շրջանակներում էլ Ռուսաստանը պետք է գործնական քայլեր ձեռնարկի։

Քաղաքագետ Լևոն Շիրինյանը կարծում է, որ այդ շրջանակներում Հայաստանն ու Ռուսաստանը այս կամ այն կերպ համագործակցում են, իշխանությունը, ռազմաքաղաքական ղեկավարությունն էլ շատ լավ գիտի՝ որ իրավիճակում ինչպես վարվել, ինչ եղանակների դիմել։ «Ես կարծում եմ, որ Ռուսաստանի հետ մենք բալանսավորված հարաբերություններ պետք է պահենք։ Պարզ է, որ հիմա ՀԱՊԿ-ի շրջանակներում բան չի արվի, բայց երբ որ թուրքական սպեցնազը, մոջահեդները, իսլամիստները կսկսեն թափանցել Հյուսիսային Կովկաս և նոր Բեսլանի վտանգ կառաջանա, Ռուսաստանը արդեն վազելու է մեզ օժանդակության։ Ռուսաստանն արդեն զենքով, ՀԱՊԿ-ի հարայհրոցով վազելու է։ Դա արդեն լինելու է։ Դա անխուսափելի է։ Հյուսիսային Կովկասի պայթյունը մերկացնելու է Ռուսաստանին։ Կրկնում եմ, Ռուսաստանին շարժելու է, կոնկրետ գործողություններ է դրդելու Բեսլանի կրկնության վտանգը Չեչնիայում։ Եվ դա լինելու է։ Ու որքան նրանք հապաղեն, այնքան այդ վտանգը մեծանալու է»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասել է Շիրինյանը՝ հավելելով, որ այս պահին Ռուսաստանը դեռևս հույս ունի, որ մոջահեդները չեն անցնելու իրենց տարածք, դրա համար դեռևս իրեն Թուրքիայի հետ առևտրի մեջ է պահում։ «Երեկ տեսանք, որ Լավրովը պարզապես առևտուր էր անուն Թուրքիայի հետ։ Մի թթու խոսք չասաց հակառակորդին, իր թշնամուն»,-ասել է բանախոսը։

Մյուս կողմից, Շիրինյանի խոսքերով, կիրակի օրը հանվում է Իրանի նկատմամբ զենքի վաճառքի արգելքը, և Հայաստանը դրանով ստանալու է լրացուցիչ թևարկության լայն հնարավորություն։ «Իրանն այն պետությունն է, որ մենք նրա հետ խնդիր չենք ունենալու, և Իրանն այն երկիրն է, որ օտարերկրյա ուժերի տեղակայմանը դեմ է։ Այսինքն՝ նրանց դիրքորոշումը բացարձակորեն համընկնում է հայկական դիրքորոշման հետ։ Պարզապես պետք է արագ կողմնորոշվել, արագ Իրանի հետ զենքի խնդիրը լուծել, այդ առումով թուլացնել Ռուսաստանից կախվածությունը։ Իրանը Հայաստանին զենք կվաճառի, քանի որ պանթուրքիզմը Իրանի մահն է։ Այնպես որ, մի քիչ կարելի է սպասել ու մնացածը կստացվի»:

ԳԽ նախկին պատգամավոր Ազատ Արշակյանի խոսքերով էլ՝ բանը անգամ ռազմատեխնիկական համագործակցությանը չպետք է հասներ, և ՀԱՊԿ-ն անմիջապես պետք է գործողության անցներ, երբ արդեն Բալահովիտի, Աբովյան քաղաքի վրա ԱԹՍ-ներ էին հայտնվել, կամ սկսվել էր ռմբակոծվել Վարդենիսը։ «Միջազգային իրավունքի կարևոր բաղադրիչներից մեկը կանխարգելող բաղադրիչն է։ Եթե որևէ երկիր համարում է, որ իր նկատմամբ հարևան երկիրը վտանգավոր ծրագրեր է կազմում, ինքը դրա համար դիմում է ՄԱԿ-ին կամ լոկալ անվտանգության համակարգին, ու նախազգուշական քայլեր են արվում։ Իսկ արդեն երկու շաբաթ է՝ Թուրքիան ու Ադրբեջանը հայտարարում են, որ իրենք կռվում են ոչ թե սեպարատիստների հետ, այլ կռվում են ՀՀ օկուպացիոն բանակի դեմ։ Ծրագիրն էլ կոչվում է դեօկուպացիա։ Այդ հայտարարությունը բավարար էր, որ մեր դաշնակից պետությունները՝ Ռուսաստանը, Ղրղզստանը, Բելառուսը, մեր ու նրանց միջև կնքված պայմանագրի ուժով՝ օրենքի ուժով գործողություներ ձեռնարկեին։ Պարտադիր չէր, որ մենք իրենց դիմեինք։ Մենք այդ պայմանագիրը ստորագրելիս արդեն նրանց դիմել էինք։ ՀԱՊԿ քարտուղարը պետք է իր նախաձեռնությամբ նիստ հրավիրեր ու քննարկեր իրավիճակը, հարցը, որ Հայաստանի հետ սպառնալիքների լեզվով են խոսում, կամ սկսել են ռմբակոծել ՀՀ տարածքը»,- ասել է Արշակյանը։

Դիտարկմանը՝ ինչու այդ բոլոր քայլերը չեն արվում, Արշակյանը պատասխանել է. «Որովհետև մեր դաշնակիցները բոլոր միասին, որպես դաշնակից, դասալիք են։ Մենք գործ ունենք դասական իմաստով դասալքության հետ։ Իսկ որ արդեն հրթիռակոծել են մեր հրթիռները, ապա դա արդեն վերջնագիծն է։ Այդ հրթիռները պետք է հասած լինեին Բաքու, ոչ թե Վարդենիսի տարածքում։ Նրանք մեր դաշնակիցը չեն։ Մենք այդտեղ պատանդ ենք, ոչ թե նրանց դաշնակիցը, կամ գործընկերը։ Մենք, մեր երկիրը գերի է այդ միության մեջ։ Բայց ես ուզում եմ հիշեցնել, որ մենք Բեռլին մտել ենք, Ստալինգրադը պաշտպանել ենք, մնացածը իրենց գործն է։ Իրենք մեզ պարտք են»։