Քննարկվել է «Շախմատ» առարկայի դասավանդման հարցը. Արայիկ Հարությունյանը դասավանդման կողմնակից է

ՀՀ կրթության և գիտության նախարար Արայիկ Հարությունյանը խորհրդակցություն է անցկացրել «Շախմատ» առարկայի ներդրման արդյունավետությունն ուսումնասիրող  աշխատանքային խմբի հետ Խ. Աբովյանի անվան պետական հայկական մանկավարժական համալսարանում: 

Ինչպես հայտնում են ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության հասարակայնության հետ կապերի և տեղեկատվության վարչությունից, հանդիպմանը ներկա են եղել Հայաստանի շախմատի ակադեմիայի հիմնադիր-տնօրեն Սմբատ Լպուտյանը, ԿԳ նախարարության հանրակրթության վարչության ներկայացուցիչներ, մանկավարժական համալսարանի մասնագետներ: Հանդիպման նպատակը, ինչպես իր խոսքում նշել է նախարար Արայիկ Հարությունյանը,  շախմատի դասավանդման ընթացքում առաջացած խնդիրների քննարկումն ու դասավանդման արդյունավետության բարձրացումն է:

Արայիկ Հարությունյանը նշել է, որ ինքը «Շախմատ» առարկայի դասավանդման
կողմանակից է, սակայն միաժամանակ, ծնողների կողմից բարձրաձայնվում են մի շարք խնդիրներ, որոնք պետք է անպայման հաշվի առնվեն: Մասնավորապես, դժգոհություններ են հնչում առարկայի գնահատման և տնային առաջադրանքների բարդության վերաբերյալ:

Նախարարին ներկայացվել են  մանկավարժական համալսարանի «Շախմատ»
գիտահետազոտական ինստիտուտի կողմից իրականացված հետազոտության
արդյունքները: Առարկայի ներդրման արդյունավետությունը մասնագետները  սկսել
են ուսումնասիրել 2012 թվականից սկսած, այսինքն` ներդրմանը զուգահեռ:
Կատարվել է բազմակողմ հետազոտություն` ինչպես է ազդում շախմատի ուսուցումը
երեխայի մտածողության, վարքի և առաջադիմության վրա: Մասնագետների
համոզմամբ` շախմատը օգնում է սովորողների մտածողության զարգացմանը, ինչպես
նաև նպաստում ինքնուրույնությանը: 

Առարկայի ուսուցումը դրական է անդրադառնում նաև  երեխաների ընդհանուր
առաջադիմության վրա: Մասնավորապես, ուսումնասիրվել է, թե այլ առարկաներից
ինչ առաջադիմություն ունեն 2-4-րդ դասարաններում շախմատ սովորած և չսովորած
երեխաները: Արդյունքները փաստել են` շախմատ առարկան սովորած երեխաներն
ավելի բարձր առաջադիմություն են ցուցաբերել: Բացի այդ` 2-4-րդ դասարանների
սովորողների շրջանում կատարված  հարցումների արդյունքներով  երեխաների մեծ
մասը «Շախմատը» նշել են սիրված առարկաների եռյակում: Հետազոտությունը
կատարած մասնագետների գնահատմամբ` առարկայի դասավանդման հետ կապված
հիմնական խնդիրները պայմանավորված են ուսուցիչների գործոնով:

Նախկինում «Շախմատ» առարկայի դասավանդման փորձ չի եղել: Այն 
դասավանդվել է խմբակի ձևով, որպես ֆակուլտատիվ պարապմունք: Նախկին
խմբակավարները, որոնք հետագայում դարձան դասավանդող ուսուցիչներ, չէին
տիրապետում ծրագրային նյութի դասավանդման մանկավարժական և մեթոդական
հմտություններին:

1278 ծնողների շրջանում կատարված ընտրանքային  հարցման արդյունքները ցույց են տվել`  ծնողների 70 տոկոսը գտնում է, որ շախմատը նպաստում է տրամաբանության զարգացմանը, սակայն միաժամանակ նրանց մի մասը դժգոհ է առարկայից, քանի որ տնային առաջադրանքները բարդ են և իրենք դժվարանում են օգնել երեխաներին: Մյուս դժգոհությունն այն է, որ աշակերտները հիմնականում շախմատից ավելի ցածր գնահատականներ են ստանում, քան մնացած առարկաներից, իսկ դա բացասական է անդրադառնում միջին գնահատականի վրա:

Որպես տնային առաջադրանք տրվող խնդիրները ինքնուրույն կարողանում են լուծել երեխաների 38 տոկոսը, 62 տոկոսը դիմում է ծնողների օգնությանը, իսկ
ծնողների 29 տոկոսը դժվարանում է օգնել երեխաներին: Հարցման ընթացքում
ծնողները որոշ առաջարկություններ են ներկայացնել, այդ թվում նաև առարկայի
ուսուցումը 3-րդ դասարանից սկսելու վերաբերյալ: Հարցման մասնակիցներից
ընդամնեը 4-ն են առաջարկել` շախմատը հանել դպրոցից:

Հանդիպման ընթացքում նշվել է, որ այս պահին ընթացքի մեջ են մի քանի այլ հետազոտություններ ևս: Բացի այդ` «Շախմատ» առարկայի ներդրումը պետական
կրթական ծրագրում առաջացրել է հետաքրքրություն միջազգային մասնագիտական և
գիտական շրջանակներում:

Ամփոփելով հանդիպումը` Շախմատի ակադեմիայի հիմնադիր-տնօրեն Սմբատ
Լպուտյանն ընդգծել է, որ ի սկզբանե առարկայի ներդրման նպատակը եղել է ոչ թե
շախմատիստներ պատրաստելը, այլ սովորողների տրամաբանական մտածողության
զարգացմանը նպաստելը:

Նախարարն առաջարկել է, հաշվի առնելով հետազոտության արդյունքները, իրականացնել քայլեր առարկայական ծրագրի բարեփոխման ուղղությամբ: