5 սովորություն, որոնք կրճատում են կյանքի տևողությունը

Նստակյաց ապրելակերպը և կախվածությունները կարող են բացասաբար ազդել առողջության վրա Eat This,Not That-ը հավաքել է հայտնի փորձագետների կարծիքները նստակյաց ապրելակերպի և կախվածությունների մասին, որոնք կարող են բացասաբար ազդել առողջության վրա: Հոգեբաններն ու բժիշկները մանրամասն թվարկել են կյանքը կրճատող սովորությունները։

ԱՄՆ-ի Քլիվլենդի կլինիկայից հայտնի հոգեբան Սքոթ Բիի կարծիքով՝ մարդիկ այնքան են սովորում որոշակի վարքագծի, որ դժվար թե հեշտությամբ հրաժարվեն այդ վատ սովորություններից։

Այսպիսով, հիմնական բացասական սովորությունը, որը խաթարում է առողջությունը, նստակյաց ապրելակերպն է։ Կոռնելի համալսարանի սննդաբան Ռեբեկա Սեգուինը նշում է, որ եթե մարդն աշխատանքային օրվա ընթացքում համակարգչի մոտ անընդհատ շարժվում և ընդմիջում է անում, դա դրական է ազդում ընդհանուր ինքնազգացողության վրա: «Նստակյաց ապրելակերպը շատ ավելի մեծ վնաս է հասցնում առողջությանը, քան շատերը կարծում են: Բացասական հետեւանքներից խուսափելու համար պետք է ակտիվության ժամանակ գտնել։ Նույնիսկ եթե ամբողջ օրն աշխատում եք գրասենյակում, փորձեք ընդմիջումներ անել և շարժվել»,- բացատրել է նա:

Քնի քրոնիկ պակասը երկրորդ վատ սովորությունն է, որը խլում է կենսունակությունը։ Բերկլիի Կալիֆոռնիայի համալսարանի քնի մասնագետ Մեթյու Ուոքերը կարծում է, որ պատշաճ հանգիստը թույլ է տալիս օրգանիզմին վերականգնել և վերսկսել կենսական գործընթացները: Քնի պակասը կարող է հանգեցնել ոչ միայն վատ տրամադրության և դյուրագրգռության, այլ նաև մի շարք լուրջ հիվանդությունների, այդ թվում՝ շաքարային դիաբետի և սրտի հիվանդությունների։

Բազմաթիվ հետազոտություններ պարզել են, որ մեծ քանակությամբ ծխախոտ ծխելու սովորությունը կարող է «պարգևատրել» հիվանդությունների մի ամբողջ փնջով և խլել տասը տարվա կյանք։ Բժիշկ Թիմոթի Մաքաֆին հիշեցնում է, որ մոլի ծխողների շրջանում մահացությունը մնում է ամենաբարձրներից մեկը: «Ներկայումս կանոնավոր ծխելու դեպքում կանայք կորցնում են կյանքի տեւողությունը մոտ 11 տարի։ Միևնույն ժամանակ տղամարդիկ կորցնում են մոտ 12 տարի»,- ամփոփել է փորձագետը։

Բժիշկները զգուշացնում են, որ քրոնիկական սթրեսը կարող է կրճատել կյանքի տևողությունը բջջային մակարդակում: Բժիշկ Էլիսա Էպելը պնդում է, որ սթրեսի և բջիջների ծերացման միջև ուղղակի կապ կա: Մարդու ուղեղը ստեղծված է այնպես, որ գտնի գոյատևելու ուղիներ ցանկացած, նույնիսկ ամենասթրեսային միջավայրում: Այսինքն՝ որքան մարդ նյարդայնացած ու անհանգիստ լինի, այնքան ուղեղն ավելի արագ կսկսի ծերացումը կանխորոշող գործընթացները։ Արդյունքում, տելոմերները՝ քրոմոսոմի արտաքին մասը, նման կլինեն տարեց մարդուն։

Հինգերորդ կախվածությունը, որը բացասաբար է անդրադառնում կյանքի տեւողության վրա, մասնագետներն անվանել են սիրելու անկարողություն կամ միայնակություն։ Հարաբերությունների բացակայությունը, ըստ ԱՄՆ նախկին վիրաբույժ գեներալ Վիվեկ Մուրթիի, մեծացնում է սիրտ-անոթային հիվանդությունների, դեմենցիայի, դեպրեսիայի, անհանգստության աճի վտանգը և կարող է նվազեցնել կյանքի տեւողությունը 15 տարով: Առողջությունը պահպանելու, արտադրողականությունը բարձրացնելու և ստեղծագործական ունակությունները բարձրացնելու համար անհրաժեշտ է բժշկի խորհրդով ձերբազատվել մենակությունից կամ գոնե բարելավել հարաբերությունները ծնողների հետ։