Գների սրընթաց աճը ստիպել է էներգակիրների թուրքական ներմուծողին բարձրացնել գները
Գների սրընթաց աճը ստիպել է էներգակիրների թուրքական BOTAS ներմուծողին բարձրացնել գները, գրում է Reuters-ը:
Պաշտոնյաների խոսքով՝ BOTAS-ին անցած տարի գանձապետարանից անհրաժեշտ է եղել 100 միլիարդ լիրա (6,8 միլիարդ դոլար)՝ դեֆիցիտը ծածկելու համար, եւ կորուստներն արագացել են այն բանից հետո, երբ ուկրաինական ճգնաժամը հանգեցրել է էներգակիրների գների աճի։
BOTAS-ը միլիարդավոր դոլարներ է գնել Կենտրոնական բանկից՝ իր գնումները ծածկելու համար՝ այդպիսով խաթարելով բանկի առանց այդ էլ ցածր արժութային պահուստները, մինչդեռ BOTAS-ի գանձապետական վճարումները ավելացրել են բյուջեի դեֆիցիտը։
Միեւնույն ժամանակ, BOTAS-ի կողմից թուրքական արդյունաբերությանը պարտադրված գնի ցանկացած աճ կարող է վնասել արտահանման վրա հիմնված տնտեսական աճի կառավարության ձգտումը, ինչպես նաեւ պահպանել ինֆլյացիայի ճնշումը, որը գերազանցել է 60 տոկոսը։
4 արդյունաբերողներ, որոնք ներկայացնում են գազի եւ էլեկտրաէներգիայի ինտենսիվ ոլորտներ, հայտնել են, որ ծախսերի սրընթաց աճը կբարձրացնի իրենց արտադրանքի գները:
Մինչ այժմ BOTAS-ը սպառողների եւ արդյունաբերության համար գազի գները շատ ցածր է պահել հազար խորանարդ մետրի դիմաց 830 դոլարից: Ապրիլի 1-ին դրա վերջին թանկացումը տնային տնտեսություններին դեռեւս թողել է 70 տոկոս արդյունավետ սուբսիդավորում:
BOTAS-ը զգալի աջակցություն է ցուցաբերել տնային տնտեսություններին, էլեկտրակայաններին եւ արդյունաբերական ընկերություններին: Մայրցամաքային Եվրոպայի հետ համեմատ՝ մինչեւ գների բարձրացումը, արդյունաբերությունը եւ էլեկտրակայանները վճարում էին գնի մեկ ութերորդը, իսկ տնային տնտեսությունները՝ մեկ քսաներորդը»,-ասել է կառավարության բարձրաստիճան պաշտոնյան: «Այս պահին BOTAS-ը դեռ լուրջ վնասներ է կրում, բայց սա կառավարության քաղաքականությունն է, եւ սուբսիդիաները շարունակվում են»,-ասել է նա։
Reuters-ի հաշվարկներով՝ 2020թ․ BOTAS-ն արդյունաբերության համար բնական գազի գինը 568 տոկոսով լիրայով ավելացրել է։
«Չնայած աճին՝ BOTAS-ը միլիարդավոր դոլարներ է կորցրել առաջին եռամսյակում։ Եթե ներկայիս թվերը պահպանվեն մինչեւ տարեվերջ, ապա ակնկալվում է, որ կորուստները կավելանան երկրաչափական պրոգրեսիայով»,-ասել է հարցին մոտ կանգնած աղբյուրը:
Աղբյուրի խոսքով՝ BOTAS-ի հաշվեկշռի հետ կապված խնդիրները նշանակում են, որ նույնիսկ Գանձապետարանի կողմից փետրվարին 14,7 միլիարդ լիրայի չափով շարունակվող աջակցության դեպքում ընկերությունը դժվարացել է բանկերից վարկ վերցնել։
Թուրքիա էներգակիրների ներմուծման արժեքը հունվարին եւ փետրվարին նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ կրկնապատկվել է եւ կազմել 16,6 մլրդ դոլար՝ Անկարայի առեւտրային դեֆիցիտը 135 տոկոսով ընդլայնելով։
Միայն փետրվարին BOTAS-ը եւ պետական այլ կառույցներ Կենտրոնական բանկից ռեկորդային 5,37 մլրդ դոլարի արտարժույթ են գնել:
Արդյունաբերողները կառավարությունից աջակցություն են խնդրել, ներառյալ ԱԱՀ-ի 18 տոկոսով կրճատումը Թուրքիայում, որպեսզի հաղթահարեն գազի գների աճը։ Այս մասին ասել է կառավարության բարձրաստիճան պաշտոնյան:
Նրանք նաեւ նախազգուշացրել են, որ էներգակիրների գների հետագա բարձրացումը կազդի ապրանքների գների վրա՝ հետագայում խթանելով ինֆլյացիայի աճն ու սահմանափակելով թուրքական բիզնեսի մրցունակությունը:
«Էներգիայի ծախսերն արդեն զգալի բեռ են արտահանողի համար եւ այժմ դրանք հասել են այնպիսի մակարդակի, որը բարձրացնում է ծախսերը»,-ասել է ցեմենտի, ապակու, կերամիկայի արտահանողների ղեկավար Էրդեմ Չենեսիզը։