Ապրիլյան հավաքների մասնակիցների իրավունքները կոպտորեն խախտվել են․ ՄԻՊ տարեկան հաղորդում

2018 թվականի ապրիլյան հավաքների մասնակիցների իրավունքները կոպտորեն խախտվել են, նրանց նկատմամբ կիրառվել են խիստ անհամաչափ վարչական միջոցներ ու անհիմն ձերբակալումներ։ Մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը այսպիսի գնահատականով տարեկան հաղորդում է հրապարակել, որի տեքստը ներկայացնում ենք ամբողջությամբ․

«Ապրիլ-մայիս ամիսներին մեր երկրում տեղի ունեցած ժողովրդավարական
զարգացումների ընթացքում Հայաստանի քաղաքացին հնարավորություն ունեցավ իր
կամքի ազատ իրացման շնորհիվ ապահովել հիմնարար այնպիսի փոփոխություններ,
որոնք անմիջականորեն առնչվում են մեզանից յուրաքանչյուրին:

Հավաքների խաղաղ բնույթը մեծապես կանխեց իրականացվող քաղաքացիական
անհնազանդության ընթացքում մասշտաբային բախումների ու բռնությունների
վտանգը:

Այս ամենն արձանագրված է Մարդու իրավունքների պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդման մեջ:

Մարդու իրավունքների պաշտպանի շուրջօրյա աշխատանքն այդ օրերին արձանագրեց խախտումներ Ոստիկանության գործողություններում:

Մասնավորապես,

1. Տեղի են ունեցել վարչական իրավախախտման վարույթում ազատությունից
զրկված անձանց նվազագույն իրավունքների (այդ թվում՝ փաստաբանի և բժշկի
մատչելիություն, ղեկացնելու իրավունք և այլն) կոպիտ խախտումներ: Վարչական
ձերբակալման և բերման ենթարկելու օրենսդրական համակարգում առկա են լուրջ
խնդիրներ, որոնք ունեն սկզբունքային վերանայման կարիք:

2. Բերման ենթարկված կամ ձերբակալված անձինք Ոստիկանության բաժիններում
պահվել են օրենքով նախատեսված ժամկետից ավելի, այսինքն՝ անօրինական: Սա
երբեմն պատճառաբանվում էր Ոստիկանության կազմակերպական և մարդկային
ռեսուրսների անբավարարությամբ, սակայն դա ոչ մի դեպքում չի կարող
արդարացում լինել և պետք է բացառվի:

3. Խաղաղ հավաքների մասնակիցների նկատմամբ կիրառված վարչաիրավական
միջոցները, այդ թվում՝ վարչական ձերբակալումներն ու բերման ենթարկելը եղել
են խիստ անհամաչափ: Իրականում դրանք պետք է ուղղված լինեին խաղաղ հավաքների
ազատությանը չարդարացված որևէ միջամտություն բացառելուն, այլ ոչ թե
պարզապես մարդկանց հավաքի վայրից մեկուսացնելուն:

4. Ոստիկանության բաժիններում անչափահասների նկատմամբ տարվող վարչական
իրավախախտման վարույթի շրջանակներում տեղի են ունեցել նրանց իրավունքների
կոպիտ խախտումներ, այդ թվում՝ նրանց նկատմամբ վերաբերմունքի ու նրանց
ազատությունից զրկելու հարցերում հատուկ ընթացակարգերի բացակայության
պատճառով:

5. Բազմաթիվ դեպքերով վարչական ձերբակալումը կիրառվել է քրեական գործով
վարույթին պարզապես անձի ներգրավվածությունն ապահովելու ու դրանով իսկ
բաժնում նրա գտնվելը երկարացնելու նպատակով: Սա խիստ անթույլատրելի
մոտեցում է և պետք է բացառել որևէ դրսևորում: Այդ կերպ, փաստորեն, գործել է
«վարչական ձերբակալում-վկայի կարգավիճակով անձին նախաքննության մարմնին
ներկայացնել-քրեադատավարական ձերբակալում» մեխանիզմը՝ քրեադատավարական
պահանջները շրջանցելու նպատակով:

Թեմայի վերաբերյալ մանրամասները՝ տարեկան հաղորդման մեջ»: