Մինչև վերջերս ՀՀ-ն տարածաշրջանում միակ երկիրն էր, որ ուներ եռաբաղադրիչ էներգետիկ համակարգ. Արա Մարջանյան

Հայաստանը մինչև վերջերս միակ երկիրն էր տարածաշրջանում, որ ուներ եռաբաղադրիչ էներգետիկ համակարգ, ատոմակայան, հանածո վառելիքներ, ածխաջրատներ և հիդրոէներգետիկա: Այս մասին «Մեդիա կենտրոնում» կայացած քննարկմանն ասաց էներգետիկ հարցերով ՄԱԿ-ի ազգային փորձագետ Արա Մարջանյանը՝ անդրադառնալով Հայաստանի էներգետիկ ոլորտի հիմնախնդիրներին:

«Տարածաշրջանում եռաբաղադրիչ էներգետիկ համակարգ ունեցող երկիր լինելը լրջագույն ձեռքբերում էր Հայաստանի համար: Վերջերս մեզ միացավ նաև Իրանը: Հիդրոէներգետիկ ոլորտում խնդիրն այն է, որ Հայաստանը չունի այնքան հարուստ հիդրոռեսուրսներ, որքան մեր հարևան Վրաստանը: Սակայն Հայաստանում առկա է ունիկալ մի համակարգ՝ Սևան-Հրազդանի ՀԷԿ-երի կասկադները՝ Սևանը, Արփա-Սևանը և Որոտանի կասկադը: Ահա այս ամբողջ համալիր կառույցը նույնպես բացառիկ կառույց է ողջ տարածաշրջանում՝ ներառյալ և՛ Թուրքիան, և՛ Իրանը, և՛ ամբողջ Մերձավոր Արևելքը»,-տեղեկացրեց Արա Մարջանյանը:

Ըստ նրա՝ էներգետիկա ասելով, նկատի ունեն, պատկերացնում են բոլոր այն ոլորտները, որտեղ այրման պրոցես է տեղի ունենում: Արդի ձևակերպումներով և միջազգային կազմակերպությունների մեթոդաբանությամբ էներգետիկ ոլորտում է նաև տրանսպորտը, նաև արդյունաբերության այն հատվածը, որտեղ տեղի է ունենում վառելիքի այրում:

«Ընդհանրապես ժամանակին մի տերմին կար, որ կոչվում էր վառելիքաէներգետիկ համալիր: Այդ տերմինը շատ էր օգտագործվում 20-30-ականներին ԽՍՀՄ-ում, և հիմա արևմտյան աշխարհը գալիս է այդ տերմինի օգտագործմանը: Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա մենք խոսում ենք առավելապես էլեկտրաէներգետիկայի մասին՝ մտապահելով, որ ունենք էներգետիկա, որի մեջ մտնում է տաք ջրամատակարարումը, ջեռուցումն ու այլ բաներ»,-ասաց նա։

Էներգետիկ հարցերով ՄԱԿ-ի փորձագետի տեղեկացմամբ՝ ռեսուրսների առումով չյուրացված մնացել է միայն Դեբեդի և Արաքսի հիդրոպոտենցիալը:

«Շատ ուրախալի է, որ մեր ամերիկյան գործընկերների հետ կարծես թե Դեբեդ գետի հիդրոպոտենցիալի իրացման և Շնող ՀԷԿ-ի կառուցման գործը կամաց-կամաց առաջ է գնում: Շատ ուրախալի է այստեղ «Ռոբիս» ընկերության մասնակցությունը: 70-ականներին առաջարկ եղավ, որ «Ռոբիս»-ը ոռոգման թունել տա Հայաստանին: Ցավոք սրտի, այն ժամանակ դա չհաջողվեց, բայց այն լրջագույն ընկերություն է, և դա հեռանկարային ծրագիր է: Ուղղակի այստեղ պետք է հասկանալ, թե Շնողի որ տարբերակը պետք է կառուցել՝ մեծ ջրամբարով, թե՞ կառավարվող հոսքով: Սա լուրջ մասնագիտական խնդիր է»,-հստակեցրեց Արա Մարջանյանը:

Երկրորդ ծրագիրը՝ ըստ նրա, Արաքսի վրա «Մեղրի» ՀԷԿ-ի կառուցման ծրագիրն է, որը ՄԱԿ-ի փորձագետի խոսքով՝ ուղղակի անթույլատրելի կերպով ձգձգվեց:

«Փոքր ՀԷԿ-երի առումով պոտենցիալը կա, բայց յուրացումը մոտենում է իր հագեցմանը, կան սպեցիֆիկ խնդիրներ, բայց, ընդհանուր առմամբ, Հայաստանի հիդրոպոտենցիալն առկա է, շատ մեծ չէ, բայց առկա է»,-ասաց նա։