Սիբիրյան խոց. առաջացման պատճառները

Սիբիրախտը կամ սիբիրյան խոցը վարակիչ հիվանդություն է, որն առաջանում է Bacillus anthracis բակտերիայից և հանդիսանում է սուր և հատկապես վտանգավոր սապրոզոոնոզ: Սիբիրախտի հարուցչը արտաքին միջավայրն է (աղտոտված հողը) և կենդանիները:

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը հիվանդացությունն աշխարհում գնահատում է տարեկան մինչև 2 000 դեպք, փոխանցում է Aysor.am-ը:

Bacillus anthracis-ը գոյություն ունի երկու ձևով՝ վեգետատիվ և սպոր: Սպորի տեսքով բակտերիան առկա է հողում, իսկ վեգետատիվ ձևով՝ հիվանդ կենդանիների և մարդկանց օրգանիզմում։

Կենդանիներից կովերը, ոչխարները, ձիերը, այծերը, ուղտերը, խոզերը, եղնիկները առավել հակված են սիբիրախտին. նրանք վարակվում են սննդի, ջրի կամ միջատների խայթոցի միջոցով: Կենդանիների մոտ սիբիրախտի դեպքերը սովորաբար գրանցվում են ամռան և աշնան սեզոններին։

Մարդը կարող է սիբիրախտով վարակվել հիվանդ կենդանուն խնամելիս, անասուններին մորթելիս, կենդանական ծագման մթերքների հետ շփվելիս (մաշկ, կաշի, մորթի, բուրդ):

Մարդկանց մոտ սիբիրախտի նկատմամբ զգայնությունը կապված չէ տարիքի, սեռի, համակցված հիվանդությունների հետ, այլ կախված է վարակիչից և վարակի ուղուց:

Վարակվելուց մի քանի ժամ անց բակտերիաները սկսում են բազմանալ և արտազատել թույն, ինչը հանգեցնում է սիբիրախտի կարբունկուլի առաջացմանը՝ մաշկի մակերեսային շերտերի նեկրոզով և շագանակագույն-սև խոցի ձևավորմամբ։

Սիբիրախտը կարող է ունենալ տեղայնացված ձև (մաշկային, թոքային, աղիքային) կամ ընդհանրացված (վիսցերալ, սեպտիկ)՝ վարակի տարածմամբ ամբողջ մարմնով և սեպսիսի զարգացմամբ։

Ըստ ծանրության աստիճանի՝ առանձնանում են թեթև, միջին և ծանր սիբիրախտը։

Մարդկանց մոտ ինկուբացիոն շրջանը տատանվում է մի քանի ժամից մինչև 8-14 օր, միջինը՝ 2-3 օր։ Տևողությունը կախված է փոխանցման ուղուց և հարուցչի վարակիչ չափաբաժնից։ Փոխանցման կոնտակտային մեխանիզմով մաշկի ձևն առաջանում է 2-ից 14 օր ինկուբացիոն շրջանով:

Հիվանդների մեծ մասի մոտ պատշաճ և ժամանակին բուժման դեպքում հիվանդության սկզբից 4-5 օր անց թունավորման ախտանիշներն սկսում են թուլանալ և անհետանալ, բայց միայն 2-3-րդ շաբաթվա վերջում է սկսվում խոցերի էպիթելացումը:

Խոցերը մակերեսային են և արագ չորանում են, բուժվում են առանց սպիների: Հիվանդության ընթացքի ծանրությունը կապված չէ կարբունկուլի չափի հետ․ սովորաբար կախված է լինում դրա տեղակայությունից և այտուցի չափից: