Արցախի մշակութային ժառանգության մասին միջազգային կոնֆերանսը կայացել է, որքան էլ ադրբեջանցիները փորձել են տապալել այն

Արցախի մշակութային ժառանգության պաշտպանության վերաբերյալ միջազգային կոնֆերանսը Վիեննայում կայացել է՝ չնայած Ադրբեջանի կողմից այն տապալելու փորձերին։ Կոնֆերանսը կազմակերպել էին Զալցբուրգի համալսարանը, «Կապույտ վահան» կազմակերպության Ավստրիայի գրասենյակը, Վիեննայի պատմական արվեստների թանգարանն ու Մայր Աթոռի Արցախի հոգեւոր-մշակութային ժառանգության հարցերով գրասենյակը։ Բանը հասել էր նրան, որ Ավստրիայում Ադրբեջանի դեսպանը գնացել էր Զալցբուրգի համալսարանի ռեկտորի մոտ՝ փորձելով խոչընդոտել համալսարանի դասախոս, հայագետ, լեզվաբան Յասմին Դում-Թրագուտի (Jasmine Dum-Tragut) կողմից Արցախի մշակութային ժառանգության պաշտպանության մասին կոնֆերանսի կազմակերպումը։

Բուն կոնֆերանսից առաջ՝ մայիսի 11-14-ը, Զալցբուրգում բացվել էր «Մշակույթը հակամարտության մեջ, Արցախի հայկական մշակութային ժառանգությունը» խորագրով ցուցահանդեսը, որի ընթացքում տեղի էր «Արցախի հոգեւոր-մշակութային ժառանգություն» (անգլերեն) գրքի շնորհանդեսը։ Գիրքը հրատարակվել է Մայր Աթոռի Արցախի հոգեւոր-մշակութային ժառանգության հարցերով գրասենյակի նախաձեռնությամբ: Յասմին Դում-Թրագուտն այս գրասենյակի Ավստրիայի կոմիտեի ղեկավարն է։

Հայագետն ասում է, որ կոնֆերանսից առաջ տեղի ադրբեջանական համայնքն ու դեսպանատունը նամակներ էին ուղարկել միջոցառման մասնակիցներին, Վիեննայի թանգարանին, Ավստրիայի պետական կառույցներին, նույնիսկ՝ բանակին։ Բայց հավելում է, որ ինքը սովոր է նման «հիմար նամակներ» ստանալ թուրքերից ու ադրբեջանցիներից, եւ դա իրեն բնավ չէր անհանգստացնում։ Փոխարենը մտահոգիչ էր ադրբեջանցի դեսպանի՝ Զալցբուրգի համալսարանի ռեկտորի հետ հանդիպումը։ Սակայն դրա հաջորդ օրը համալսարանի կայքի առաջին էջում լուսաբանվել է միջոցառումը։ Դում-Թրագուտն ասում է, որ համալսարանն աջակցեց իրեն՝ պաշտպանելով ազատ խոսքն ու մշակույթը։

Մայիսի 13-14-ը Վիեննայի պատմական արվեստների թանգարանում տեղի է ունեցել «Մշակույթը հակամարտության մեջ․ Հարավային Կովկասն այսօր» թեմայով միջազգային կոնֆերանսն ու դրան հաջորդող աշխատարանը (workshop): Բուն թեման Արցախի մշակութային ժառանգության պաշտպանությունն ու պահպանումն էր։

Տիկին Դում-Թրագուտն ասում է, որ հավանական մասնակիցներից ոմանք հրաժարվեցին մասնակցել կոնֆերանսին, քանի որ, իրենց ասելով, չէին ցանկանում ներքաշվել հակամարտության մեջ, չնայած նրանց ասում էին, որ խնդիրը մշակութային է, այլ ոչ քաղաքական։ Հայագետը նկատում է, որ եթե Ավստրիայում մարդիկ թեկուզ որոշակի գիտելիքներ ունեն Հայաստանի մասին, ապա Արցախի մասին չեն լսել։ Վերջինիս մասին տեղի հանրությունը որոշ բաներ լսեց 2020-ի պատերազմի ժամանակ, բայց դրանից հետո կրկին մոռացան, քանի որ լրատվամիջոցներն այլեւս չէին խոսում Արցախի թեմայից։ Ինքը՝ Դում-Թրագուտը, պատերազմի օրերին եւ դրանից հետո փորձում էր Ավստրիայում հնարավորինս շատ ինֆորմացիա տարածել տեղի ունեցողի վերաբերյալ, նաեւ օգնություն էր հավաքում հայ զինվորների համար։ Հավելում է, որ որպես հայագետ, լեզվաբան դասախոսություններ է կարդում Արցախի, դրա մշակութային ժառանգության մասին՝ ձգտելով իրազեկ պահել ավստրիական հանրությանը։

Առավել մանրամասն՝ սկզբնաղբյուրում: