Էրդողանը խոստացել է զսպել Թուրքիայում աճող ինֆլյացիան

Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը խոստացել է զսպել Թուրքիայում աճող ինֆլյացիան, որն անցյալ ամիս հասել է 36%-ի, սակայն տնտեսագետները կանխատեսում են, որ այն կարող է շատ ավելի բարձրանալ՝ ավելի մեծ ճնշում գործադրելով թուլացած լիրայի վրա, գրում է Reuters-ը։

Լիրան, որը 2021 թվականին կորցրել է իր արժեքի 44%-ը՝ վատագույն արդյունք ցուցաբերելով Էրդողանի իշխանության գրեթե երկու տասնամյակի ընթացքում, չորեքշաբթի օրը ըստ Գրինվիչի 13։17-ին մնացել է կայուն՝ մեկ դոլարի դիմաց 13,7975-ի մակարդակում՝ ավելի վաղ մինչեւ 13,73 ամրապնդվելուց հետո:

Մասամբ շնորհիվ արտարժույթի շուկայում պետական ծախսատար միջամտության եւ պետական միջոցների, որոնք օգնել են լուծել անցյալ ամսվա լայնածավալ ճգնաժամը, լիրան անցած հինգշաբթի օրվանից պահպանվում է 13,7-13,94 միջակայքում:

Ելույթ ունենալով խորհրդարանում՝ Էրդողանն ասել է, որ Թուրքիան պաշտպանում է իր տնտեսությունը «հարձակումներից» եւ իր վերահսկողության տակ է վերցրել «օտարերկրյա ֆինանսական գործիքները, որոնք կարող են խաթարել ֆինանսական համակարգը»։ «Ինֆլյացիայի աճը չի համապատասխանում մեր երկրի իրողություններին»,- ասել է Էրդողանը՝ հավելելով, որ կառավարության միջոցառումները շուտով կթեթեւացնեն գների «անարդար» աճիի բեռը։

Էրդողանի ճնշման տակ, ով ձգտում է ավելի բարձր աճ ապահովել արտադրության եւ արտահանման ավելացման հաշվին, կենտրոնական բանկը զեղչման տոկոսադրույքը սեպտեմբերից իջեցրել է 500 բազիսային կետով՝ մինչեւ 14%: Դրույքաչափերի սահմանման հաջորդ նիստը տեղի կունենա հունվարի 20-ին։

Goldman Sachs-ն հայտարարել է, թե ակնկալում է, որ հունվարին տարեկան ինֆլյացիան կգերազանցի 40%-ը, որից հետո այն կարող է բարձրանալ 50%-ից եւ բարձր մնալ մնացած տարվա ընթացքում, երբ հիմքում ընկած հետեւանքները իջեցնեն այն մինչեւ 33%:

«Չափազանց բացասական իրական դրույքաչափերը եւ վարկերի արագ աճը, ամենայն հավանականությամբ, ինֆլյացիան բարձր մակարդակի վրա կպահպանեն եւ կշարունակեն ճնշում գործադրել լիրայի վրա»,- ասվում է Goldman Sachs-ի հայտարարության մեջ:

Չնայած շուկայի վերջին անկայունությանը, Համաշխարհային բանկի գնահատմամբ, Թուրքիայի տնտեսությունը 2021 թվականին տպավորիչ 9,5%-ով աճել է, համաձայն Գլոբալ տնտեսական հեռանկարների վերջին զեկույցի, քանի որ այն վերականգնվում է կորոնավիրուսային համավարակից եւ հարակից սահմանափակումներից:

Սակայն Համաշխարհային բանկը նաեւ կանխատեսում է, որ այս տարի աճը կդանդաղի մինչեւ 2,0%, իսկ 2023 թվականին՝ 3,0%: Անցյալ հունիսին իր նախորդ զեկույցում նա տեսել էր 5,0% աճ 2021 թվականին եւ 4,5%՝ 2022 եւ 2023 թվականներին:

Թուրքիայի 720 միլիարդ դոլարանոց տնտեսությունը 2019 թվականին աճել է 0,9%-ով, իսկ 2020 թվականին՝ 1,8%-ով՝ առանձին արժութային ճգնաժամի եւ ապա համավարակի հետեւանքով առաջացած անկման պատճառով:

Այն բանից հետո, երբ դեկտեմբերի վերջին լիրայի փոխարժեքը դոլարի նկատմամբ 18,4-ի ռեկորդային մակարդակի անկում ապրեց, Էրդողանը հայտարարեց մի սխեմայի մասին, որը խրախուսում է ավանդատուներին ավանդները փոխարկել արտարժույթի` փոխհատուցելով լիրայի թուլության պատճառով ցանկացած կորուստ:

Թուրքիան երեքշաբթի օրը սխեմային ավելացրեց կորպորատիվ հաշիվներ, որոնք, ըստ ֆինանսների նախարարության, ներգրավել են մոտ 108 միլիարդ լիրա (7,8 միլիարդ դոլար) ավանդներ:

Goldman Sachs-ը նշել է, թե ակնկալում է, որ թուրքական իշխանությունները «լրացուցիչ վարչական եւ կարգավորիչ միջոցներ» կձեռնարկեն ինֆլյացիան զսպելու համար, նախքան ի վերջո դրամավարկային քաղաքականության շրջադարձ կատարելը:

Սակայն Vontobel Asset Management-ի զարգացող շուկայի պարտքի պորտֆելի մենեջեր Կառլոս դե Սոզան ասել է, որ առաջիկայում չի ակնկալում տոկոսադրույքի բարձրացում: «Այս անգամ ամեն ինչ այլ է: Էրդողանը վերջապես հոգնել է (բարձր տոկոսադրույքներից)»,- ասել է նա։