44-օրյա պատերազմ. Իրական ու պաշտոնական քրոնիկոն.

44-օրյա պատերազմից ուղիղ մեկ տարի անց, NEWS.am-ը ներկայացնում է այդ օրերի քրոնիկոնը՝ հնարավորություն տալով ավելի սթափ հայացքով գնահատել պատերազմի ընթացքն ու իրադարձությունները։

44-օրյա պատերազմ.

Օր 22-րդ՝ հոկտեմբերի 18

Արցախի նախագահի մամուլի խոսնակ Վահրամ Պողոսյանը կեսգիշերից րոպեներ անց գրեց.

«Առաջնագծում իրավիճակը խաղաղվեց»:

Վ.Պողոսյանը նկատի ուներ հրադադարի մասին պայմանավորվածությունը, այն սկսվել էր 0 ժամին։ Հիշեցնենք, որ պատերազմի առաջին ժամերից նա օրական մի քանի տասնյակ հաղթական տոնով գրառումներ էր անում, նույնիսկ հարավում ձախորդ հակագրոհից ու ՊԲ խոշոր կորուստներից հետո։ Նա նաեւ Գյանջայի՝ քարտեզից անհետանալու մասին իրականությանը չհամապատասխանող պնդումներ էր անում։

10 րոպեից տարածվեց Վահրամ Պողոսյանի հարցազրույցն «Արմենպրեսի» հետ, որտեղ նա պնդում էր, թե Ադրբեջանի կողմից մարդասիրական զինադադարի ռեժիմի պահպանման դեպքում, Արցախի ՊԲ-ն պատրաստ է շրջափակման մեջ գտնվող ադրբեջանական զորքերին մարդասիրական միջանցք տրամադրել:

Պատերազմից հետո դրա ընթացքի վերաբերյալ բազմաթիվ վկայությունները հաստատում են, որ ադրբեջանական զորքերի շրջափակման մեջ լինելը չափազանցություն է։

ԵԱՀԿ-ն Ալբանիայի նախագահությամբ ողջունել է Լեռնային Ղարաբաղում հումանիտար հրադադար հաստատելու մասին Հայաստանի եւ Ադրբեջանի ԱԳՆ-ների պայմանավորվածությունը, այն ուժի մեջ է մտել հոկտեմբերի 18-ին, տեղական ժամանակով 00:00-ին:

«Մեզ կայունություն է պետք ինչպես հողի վրա, այնպես էլ բանակցությունների գործընթացում` Մինսկի խմբի համանախագահների ղեկավարությամբ»,- ասվում էր ԵԱՀԿ նախագահի հաղորդագրության մեջ:

ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Աննա Նաղդալյանը հայտարարեց, որ Երեւանը բարձր է գնահատում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների ջանքերը և Ֆրանսիայի նախագահի անմիջական ներգրավվածությունը հոկտեմբերի 17-ին մարդասիրական զինադադարի համաձայնությունը ձեռք բերելու գործում:

«Մենք ելնում ենք այն ընկալումից, որ այս պայմանավորվածությունը կյանքի է կոչում հոկտեմբերի 10-ի Մոսկվայի համատեղ հայտարարությունը, որով հաստատվել է հրադադար և ընդգծվել կրակի դադարեցման պարամետրերի ներդրման անհրաժեշտությունը: Անհրաժեշտ է կայուն և վերիֆիկացվող հրադադար», ասել էր Աննա Նաղդալյանը:

ՀՀ ՊՆ մամուլի խոսնակ Շուշան Ստեփանյանը թելեգրամյան պաշտոնական ալիքում հաստատեց, որ շփման գծում իրավիճակը հանգիստ է, մարդասիրական զինադադարն արդեն ուժի մեջ է մտել:

Ադրբեջանի ԱԳՆ խոսնակ Լեյլա Աբդուլաեւան ուշ գիշերին հայտարարեց, որ Բաքուն մտադիր չէ երկարատեւ զինադադար պահպանել:

«Ադրբեջանի նպատակը բոլոր հողերի ազատագրումն է, եւ սա նախագահի մակարդակով բազմիցս ասվել է։ Մենք մինչեւ վերջ ենք գնալու, «մի քանի գյուղ ազատագրվեց, մնացածը մնաց» խոսակցություններ չեն կարող լինել։ Այս մարդասիրական հրադադարի նպատակը գերիների եւ դիակների փոխանակումն է, սակայն սա պատերազմի ավարտ չէ: Հիմա ամեն կողմից մեզ հրադադարի, էսկալացիայի նվազեցման կոչեր են գալիս, բայց մենք ասում ենք, որ 30 տարի բանակցեցինք, արդյունք չեղավ։ Հրադադարը ոչ մի կերպ չպետք է մեկնաբանվի որպես հողերի ազատագրման դադարեցում», - CNN Turk-ին ասել էր Լեյլա Աբդուլաեւան:

ՊՆ մամուլի խոսնակ Շուշան Ստեփանյանն արձագանքեց Լեյլա Աբդուլաևայի հայտարարությանը, թե հոկտեմբերի 17-ին ձեռք բերված զինադադարի մասին համաձայնությունը չի նշանակում պատերազմի ավարտ: «Արմենպրեսի» խնդրանքով մեկնաբանելով Ադրբեջանի ԱԳ նախարարության խոսնակի հայտարարությունը, ՀՀ ՊՆ մամուլի քարտուղարը տվեց հետևյալ պատասխանը.

«Հենց այդ էլ ուզում էինք լսել»:

Քիչ անց Շուշան Ստեփանյանը հայտնեց, որ հերթական անգամ խախտելով հումանիտար հրադադարը, հակառակորդը հյուսիսային ուղղությամբ ժամը 00:04-ից 02:45-ն ընկած ժամանակահատվածում վարել է հրետանային և հրաձգային կրակ, իսկ հարավային ուղղությամբ ժամը 02:20-ից 02:45-ն ընկած ժամանակահատվածում հասցրել է հրթիռային հարվածներ։

Արցախի Պաշտպանության բանակը հայտնեց, որ առավոտյան, հրետանային ակտիվ կրակից հետո ադրբեջանական զինուժը հարավային ուղղությամբ անցել է հարձակման։

«Գիշերվա ընթացքում արցախա-ադրբեջանական հակամարտության գոտում, ընդհանուր առմամբ, հումանիտար հրադադարը պահպանվել է՝ բացառությամբ հյուսիսային ոււղղությամբ 00:04-ից 02:45-ը և հարավային ուղղությամբ 02:20-ից 02:45-ը ընկած ժամանակահատվածների, երբ թշնամական ուժերը կիրառել են նաև, հրթիռահրետանային հարվածներ:

Առավոտյան՝ 07:20-ի սահմաններում, հրետանային ակտիվ կրակից հետո ադրբեջանական զինուժը հարավային ուղղությամբ անցել է հարձակման: Երկուստեք կան զոհեր ու վիրավորներ:

Ճակատային գծում իրադրության լարման ամբողջ պատասխանատվությունն ընկնում է Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության վրա»։

ՀՀ ՊՆ խոսնակը գրեց, որ Ադրբեջանը, նոր մարդասիրական հրադադարը խախտելով, հոկտեմբերի 18-ի վաղ առավոտյան հարձակումն իրականացրել է հարավային ուղղությամբ (Խուդաֆերինի ջրամբար)` բարենպաստ դիրքեր գրավելու նպատակով։

«Ադրբեջանի զինված ուժերը հերթական անգամ կոպտորեն խախտել են նոր մարդասիրական հրադադարը: Երկուստեք կան զոհեր եւ վիրավորներ»,- գրել էր նա։

Նշենք, որ Խուդաֆերինի կամ Խոդա Աֆարինի ջրամբարն արհեստական լիճ է Արաքս գետի վրա՝ Իրանի եւ Արցախի սահմանին: ԻԻՀ Արեւելյան Ադրբեջան նահանգի Խոմարլու քաղաքից հեռու է 8 կիլոմետր, իսկ Արցախի Հադրութի շրջանի Առաջամուղ գյուղից՝ 30 կիլոմետր:

Քիչ անց Շուշան Ստեփանյանը հերթական գրառումը թողեց.

«Հարավային ուղղությամբ ՊԲ ստորաբաժանումները խոցել են հակառակորդի գրոհող 4 տանկ։ Արցախա-ադրբեջանական հակամարտության գոտու հարավային թեւում հակառակորդը կիրառում է մեծ թվով ԱԹՍ-ներ եւ հրետանային միջոցներ»։

Առավել մանրամասն՝ սկզբնաղբյուրում: