Օվկիանոսագետները հաշվարկել են պլաստիկի ծավալը Միջերկրական ծովում
Հունական ծովային հետազոտությունների կենտրոնի գիտնականները մոդել են մշակել` հետեւելու համար ցամաքային պլաստիկ բեկորների ճակատագրին, որոնք հայտնվում են Միջերկրական ծովում: Այս մասին հոդվածը հրապարակվել է Frontiers in Marine Science ամսագրում:
Միջերկրական ծովի պլաստիկ աղտոտման հարցը հատկապես սուր է` խիտ բնակեցված ափամերձ գծի, զարգացած նավագնացության եւ Ատլանտյան օվկիանոս մակերեսային նեղ նեղուցով ջրերի թույլ արտահոսքի պատճառով:
Կոստաս Ցիարասի ղեկավարությամբ մշակված մոդելի միջոցով գիտնականները մոդելավորումն իրականացրել են յոթ տարի՝ 2010-ից մինչեւ 2017 թվականը: Մոդելը հետեւել է պլաստիկի տարածմանն ափամերձ քաղաքներից եւ գետերից` ինչպես խոշոր կտորների, այնպես էլ միկրոպլաստիկի:
Հաշվի են առնվել բազմաթիվ գործոնների ազդեցությունն այդ պլաստիկի վրա, այդ թվում` անձրեւների, նստվածքներն ափերին եւ լողափերին, ջրի շերտերի ուղղահայաց խառնումը եւ այլն: Կենսաբուսապատումը նույնպես կարեւոր դեր է խաղում՝ գործընթաց, որի ընթացքում աղբի մի կտորի վրա ջրիմուռներ են հայտնվում, ինչից այն կարող է սուզվել ջրի հատակը:
«Միկրոպլաստիկն ավելի թույլ է տարածվում ծովի մակերեւույթով, քանի որ ավելի արագ է սուզվում ավելի ծանր ծովային օրգանիզմների ամրացման պատճառով, ինչը հանգեցնում է դրա կուտակմանը ծովի հատակին: Մյուս կողմից, մակրոպլաստիկը, ինչպես պլաստիկ տոպրակները ևեւ պենոպոլիստիրոլը, կարող է երկար ժամանակ լողալ վերեւում եւ հեռվանալ իրենց աղբյուրներից»,- ասում է Ցիարասը:
Մոդելը ցույց տվեց, որ միկրոպլաստիկի զգալի քանակություն գտնվում է աղտոտման աղբյուրների` մեգապոլիսների եւ ֆրանսիական, իսպանական եւ իտալական ափերի խիտ բնակեցված տարածքների մոտակայքում: Միկրոպլաստիկի ավելի մեծ մասնիկներ պետք է հայտնաբերվեն չմշակված կեղտաջրերի մեծ պարունակությամբ տարածքներում, օրինակ` Հունաստանի եւ Թուրքիայի ափերին: Մակրոպլաստիկը, ըստ մոդելավորման, առատ է Ալժիրի, Ալբանիայի եւ Թուրքիայի առափնյա տարածքում, ինչպես նաեւ` մեգապոլիսների եւ խիտ բնակեցված ափերի (Իսպանիա, Ֆրանսիա, Իտալիա) մոտակայքում:
Սիմուլյացիան ցույց տվեց, որ ծովի մակերեւույթին պետք է լողա ընդհանուր 3760 տոննա պլաստիկ, ինչը համեմատելի է ուսումնասիրության ընթացքում ստացված տվյալների հետ: