Ադրբեջանի հռետորությունն ու ծրագրերն անփոփոխ են. Ստեփանակերտ

Ադրբջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի վերջին հայտարարությունը հերթական անգամ ցուցադրում է, որ պաշտոնական Բաքվի դիրքորոշումը որեւէ փոփոխության չի ենթարկվել: Այդ մասին հայտարարել է Արցախի ԱԳՆ Դավիթ Բաբայանը՝ NEWS.am-ի խնդրանքով մեկնաբանելով Ադրբեջանի նախագահի՝ ղարաբաղյան հակամարտության մասին Նախիջեւանում արված հայտարարություները, որ իբրեւ այն կարգավորվել է, Հայաստանի հասցեին սպառնալիքներն ու տարածքային պահանջները:

«Ընդ որում՝ փոփոխություններ չկան ոչ միայն վերջին տարիներին կամ 2020 թվականի պատերազմից հետո. դիրքորոշումը գրեթե չի փոխվել 1921 թվականից ի վեր: Սակայն եթե այդ ժամանակ կար միասնական Խորհրդային Միություն, եւ ատելությունը հայերի նկատմամբ եւ նացիզմը չէր կարող ամբողջ ուժով դրսեւորվել, ինչպես այժմ, քանի որ Լեռնային Ղարաբաղը, ունենալով ինքնավար կարգավիճակ, մի շարք ոլորտներում չի ենթարկվել Ադրբեջանին: ԽՍՀՄ սահմանադրությունը երաշխավորել է Ղարաբաղին ինքնավարություն, եւ Ադրբեջանը չի կարողացել փոխել այն, Ղարաբաղը, թեկուզ ինքնավարության մակարդակում, ունեցել է իր պետականությունը: Ղարաբաղը երբեք չի եղել Ադրբեջանի լիարժեք մասը, եւ երբեք չի լինի: Առավելեւս այն ամենից հետո, ինչը տեղի է ունեցել. 70 տարի այսպես կոչված «լայն ինքնավարություն», 1988-94 թվականներին տեղի ունեցածից հետո, 2020 թվականի ցեղասպան պատերազմից հետո, ընդ որում՝ Թուրքիայի, միջազգային ահաբեկիչ-մարդասպանների մասնակցությամբ:

Մյուս կողմից անհրաժեշտ է մոտենալ մի շարք հարցերին առանց էմոցիաների, եւ անել ամեն ինչ, որպեսզի դուրս բերվի Արցախն այդ բարդ իրավիճակից: Մենք տեսնում ենք, որ միջազգային հանրությունն ինչ-որ չափով ակտիվանում է, որ ռուսական խաղաղապահ առաքելությունը Ղարաբաղում կատարում է իր հիմնական գործառույթները շատ բարձր մակարդակում, Ադրբեջանի կողմից ագրեսիայի հավանականությունը զրոյական է: Բնականաբար, այդ ամենը գրգռում է Ադրբեջանի ղեկավարությանը, հրահրում ազգայնական տրամարդված շրջանակներ: Հենց այդ պատճառով են պետության կողմից կազմակերպվում տարատեսակ պիկետներ Ռուսաստանի դեսպանատան մոտ, տարաբնույթ հակառուսական ակցիաներ:

Ազգայնականությունն Ադրբեջանում գերիշխող գաղափարախոսություն է. նացիզմ է ինչպես իշխանության մեջ, այնպես է ընդդիմությունում: Այդտեղ պետք չէ պատրանքներ ունենալ, որ ընդդիմությունն այլ մոտեցում ունի Ղարաբաղի հարցում: Այդտեղ տարաձայնություններն աթոռների եւ իշխանության վերաբերյալ են, իսկ մնացած հարցերում հայացքները լիարժեք համընկնում են: Դեռ ավելին, ամեն կերպ ճնշվում են բոլոր խելամիտ ձայները եւ մոտեցումները երկու ժողովուրդների համեմատաբար խաղաղ համակեցության վերաբերյալ: Ցավոք, այնպես չէ, ինչպես մեզ մոտ, որտեղ կարելի է բարձրաձայն հայտարարել, որ «Քարվաճառն ադրբեջանական է», Շուշին անվանել «Շուշա»: Ադրբեջանում այդ ամենն անթույլատրելի է:

Ադրբեջանում տեղի ունեցող շատ իրադարձություններ ցուցադրում են պետության մոտեցումները: Ընդգծում եմ՝ ժողովուրդը կապ չունի, ժողովուրդը չի կարող լինել լավը կամ վատը: Խոսքը երկար տարիների ընթացքում նացիզմի քարոզով թունավորվող հասարակության մասին է: Սակայն մենք չպետք է պատրանքներ ունենանք տեղի ունեցողի մասին: Դեռ ավելին, ես կոչ եմ անում բոլորին ցուցաբերել դիվանագիտական մոտեցում. անհրաժեշտ է միշտ եւ, հատկապես, ներկայում հետեւել սկզբունքին, որին հավատարիմ է Արցախի ԱԳՆ-ն՝ քիչ խոսել, շատ գործել: Թշնամին զգոն է եւ խորամանկ: Մենք իրավունք չունենք հնարավորություն տալ նրանց տեսնելու եւ կանխագուշակելու մեր գործողություններն ու ծրագրերը: Միաժամանակ պետք է մանրակրկիտ ուսումնասիրել թշնամու տակտիկան եւ ռազմավարությունը, եւ, ինչու ոչ, կիրառել այն: Դրանում է ապագայում հաղթանակի գրավականը. սովորել սեփական սխալների վրա, թշնամու սխալների, ինչպես նաեւ թշնամու ձեռքբերումների վրա: Եթե մենք իրացնենք դա, ապա կփոխվի ոչ միայն Ադրբեջանի հռետորությունը, այլ նաեւ նրա քայլերն ու քաղաքականությունը:

Ինչ վերաբերում է նրան, թե կարգավորված է արդյոք հակամարտությունը, թե ոչ, ապա ես կասեմ հետեւյալը. բնականաբար, մենք շատ ենք խոսել, եւ հասկանալի է, որ հակամարտությունը կարգավորված չէ: Ղարաբաղը կա, իսկ Ադրբեջանը ցանկանում է, որ այն չլինի: Արցախը կա, գոյություն ունի: Ադրբեջանն ի վիճակի՞ է ոչնչացնել այն այժմ: Ոչ: Ադրբեջանը վերահսկո՞ւմ է Արցախը: Ոչ: Սակայն ցանկանում է ոչնչացնել այն, դա Ադրբեջանի ծրագրերում է: Նշանակում է, որ քանի դեռ ցանկություններն ու հնարավորությունները չեն համընկնում, հակամարտությունը լուծված չէ: Այն, ինչ ասում է Ադրբեջանը, չպետք է դիտարկել բացառապես ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտության համատեքստում: Երբ Ալիեւն ասում է, որ հակամարտությունը «լուծված» է, պետք է ավելի լայն նայել: Նա ասում է ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարության մասին, սակայն արդյունքում խոսում է Զանգեզուրի, Սեւանի, «պատմական ադրբեջանական հողերի մասին»: Այսինքն՝ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների խնդիրը նույնպես կարգավորված չէ: Դա է հարցը: Եթե վերլուծենք Ալիեւի հռետորությունը, Զանգեզուրը, Սեւանն ու Երեւանը հիշատակվում են ավելի հաճախ, քան Ղարաբաղը: Ադրբեջանն այդ քաղաքականությունը կշարունակի այնքան երկար, որքան կկարողանա, նրանք ինքնակամ կանգ չեն առնի: Դա դարձել է դոպինգ: Նացիզմն ինքնատիպ թմրամոլություն է: Երբ հասարակությունը դառնում է այդ «դոպինգը» սպառողը, այն չի կարող կանգ առնել: Հասարակությունն ունի հասկացողություն, որ այն ոչնչանում է այնպես, ինչպես թմրամոլն է հասկանում, որ կվախճանվի, եթե կանգ չառնի, սակայն չի կարող դադարել: Ինտոքսիկացիան չափազանց մեծ է: Ես համոզված եմ, որ ադրբեջանական հասարակությունում կան մարդիկ, որոնք հասկանում են նացիզմի կործանարար բնույթը, սակայն նրանք չեն կարող բարձրաձայնել դա»,-հայտարարել է Դավիթ Բաբայանը: