Սահմանազատման աշխատանքները օր առաջ պետք է մեկնարկեին, սակայն մինչ այժմ տեղեկություն չունենք՝ ՀՀ-ի և Ադրբեջանի սահմանային տարածքներից 10 կմ բանակցվե՞լ է, թե ոչ. քարտեզագիր (տեսանյութ)

Երբ պատերազմից հետո Արցախի սահամանակից շրջաններն անցան թշնամու վերահսկողության ներքո, խնդիր առաջացավ սահմանազատելու Հայաստանի և արդեն իսկ ադրբեջանական վերահսկողության տակ գտնվող տարածքները, այսինքն՝ դա վերածվեց պետական սահմանի: Հունվար ամսին փոխվարչապետը հայտարարեց սահմանազատման համար հանձնաժողովի ստեծման մասին, սակայն այդ հայտարարությունից հետո հստակ տեղեկություն չունենք՝ հանդիպումները ի՞նչ պարբերականությամբ են տեղի ունենում, արդյո՞ք տեղանքում աշխատանքներ իրականացվում են, թե՝ ոչ, եթե իրականացվեին նմանատիպ աշխատանքներ, տեղացիները կիմանային այդ մասին, մենք ևս տեղեկութուն կունենայինք: Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասել է քարտեզագիր-գեոդեզիստ Շահեն Շահինյանը:

««Գեոդեզիա և քարտեզագրություն» ՊՈԱԿ-ի լուծարումից հետո այն անձիք, ովքեր աշխատանքի չեն անցել Կադաստրի կոմիտեում, նրանց հրավեր չի եղել այս հանձնաժողովում ներգրավվելու, իսկ այն քիչ կոլեգաները, որոնք մնացել են համակարգում, տեղեկություններ չունեն, թե հանձնաժողովում ովքեր են ընդգրկված: Այդ աշխատանքներին պետք է մասնակցեն բազմապրոֆիլ գեոդեզիստներ, քարտեզագրողներ, ովքեր կկարողանան չեզոքացնել այն դեպքերը, երբ սահմանում խառնաշփոթ է լինում, երբ ադրբեջանցին մոտենում են GPS ով, իսկ նրա դիմացինը, մասնագետ չլինելով, չէր կարողանում նրան ցույց տալ իր սխալը, պահել հայկական հողերը, եթե ադրբեջանցիների դիմաց մասնագետ կանգնած լիներ, մենք նման խնդիր չէինք ունենա»,- ասաց Շահինյանը:

Նրա խոսքով՝ պետք է հաշվի առնել, թե Խորհրդային Միության ժամանակաշրջանի որ քարտեզները պետք է հիմք ընդունվեն: Ըստ նրա՝ պետք է կատարվի խորը հետազոտություն, թե որ թվականի քարտեզներն են ընդունելի Հայաստանի համար, որը՝ Ադրբեջանի համար:

«Գոյություն ունեն 1920-ական թվականններից մինչև 1980-ականների, 1990-ականի առաջին հատվածի քարտեզներ, որոնցից ամեն մեկը հիմք ընդունելով՝ մենք ունենալու ենք տարբեր արդյունքներ. 1920-ականներինը տալու են ի օգուտ մի կողմի, 70-ականներինը՝ ի օգուտ մյուս կողմի: Վերջերս նույնիսկ հայտարարություններ ենք լսել, որ հիմք է ընդունվել 1970-ականների ԽՄ քարտեզները, ցավոք սրտի, չկա պարզաբանում, թե ինչո՞ւ են այդ քարտեզները հիմք ընդունվել: Իմ համոզմամբ՝ կարող են հիմք ընդունվել այն քարտեզները, որոնք հաստատված են պաշտոնատար անձանց կողմից, այսիքնն՝ այն ժամանակվա Խորհրդային Հայաստանի ղեկավարները այդ քարտեզները, փաստաթղթերը պետք է հաստատած լինեն իրենց ստորագրությամբ, կնիքով, միայն այդ դեպքում դա կարող է հանդիսանալ փաստաթուղթ, որովհետև քարտեզը ինքնին նկար է, եթե փաստաթղթի տեսք չի ստացել»,- մանրամասնեց քարտեզագիրը:

Դիտարկմանը, թե տեղեկութուններ կան, որ ադրբեջանցիները ծեծել են մեր հովվին, հաճախ իրենց կողմն անցած կենդանիներին չեն վերադարձնում, և հարցին՝ այս իրավիճակը կարգավորելու համար առաջնային ի՞նչ քայլեր պետք է ձեռնարկվեն, Շահինյանն ասաց, որ այս իրավիճակը շարունակվելու է այնքան ժամանակ, քանի դեռ Ադրբեջանի վերահսկողության տակ գտնվող տարածքների՝ ՀՀ-ի հետ սահմանագիծը չի հստակեցվել, հստակ սահմանային կառույցներով չի կահավորվել, չի ցանկապատվել:

«Այս իրավիճակին վերջ տալը սահմանազատման աշխատանքների ամբողջական իրականացումն է, իսկ դրանք հստակ սահմանված ընթացակարգեր են, որոնք պետք է իրականացվեն երկու կողմերի բանակցությունների և հստակ պայմանագրերի կնքման միջոցով: Դա երկարատև պրոցես է, որին պետք է շուտ մեկնարկ տալ, որպեսի չունենանք սահմանային վեճեր: Օր առաջ աշխատանքները պետք է մեկնարկեին, որպեսզի մենք այս պրոցեսում առաջընթաց ունենայինք: Երբ Վրաստանի հետ ընթանում էին աշխատանքները, մենք ունենում էինք հրապարակումներ, թե ինչ տարածքներ են սահմանազատվել, ինչքան կա աշխատանքների ավարտին, իսկ Հայաստանի և ադրբեջանական վերահսկողության տակ գտնվող տարածքների վերաբերյալ չունենք տեղեկություն՝արդյոք 10 կմ տարածք բանակցվե՞լ է, թե՝ ոչ»,- մանրամասնեց Շահինյանը: