ՀՀ իշխանությունները կատարել են բազմաթիվ դիվանագիտական սխալներ․ Փաշինյանն սկսեց խաղեր խաղալ և՛ Արևմուտքի, և՛ Ռուսաստանի հետ․ Ալեքսանդր Ռառը՝ Ղարաբաղյան պատերազմի մասին

Գերմանացի վերլուծաբան Ալեքսանդր Ռառի խոսքով՝ Արևմուտքը, արևմտյան կազմակերպությունները չմիջամտեցին Լեռնային Ղարաբաղում սկսված պատերազմին, և փաստացիորեն ամեն ինչ, այդ թվում խաղաղապահ առաքելություն իրականացնելը, թողեցին Թուրքիային, Ռուսաստանին, համաձայնեցին, որ տարածաշրջանային գերտերություններն իրենք լուծեն այդ խնդիրը։

Նա Tert.am-ի հետ զրույցում նման դիտարկում է արել՝ անդրադառնալով 2020 թվականի սեպտեմբերին Ղարաբաղում սկսված պատերազմին և դրանից հետո հաջորդող գործընթացներին։

«Արևմուտքը՝ ո՛չ Եվրամիությունը, ո՛չ Միացյալ Նահանգները, պատերազմի կողմերից ոչ մեկին՝ ո՛չ Հայաստանին, ո՛չ Ադրբեջանին չաջակցեցին»,- ասաց նա։

Անդրադառնալով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի դերին՝ վերլուծաբանը նշեց, որ իր կարծիքով՝ կարգավորման այդ ձևաչափն ազդեցություն չունեցող է։

«Այն չկարողացավ կանխատեսել պատերազմը, չկարողացավ այն կանխել։ Իհարկե, կառույցի ներսում նիստեր լինում են, բայց կարծում եմ՝ դրանք անիմաստ են։ Ժամանակն արդեն անցել է, հիմնախնդիրն արդեն ավելի շատ լուծվում է տարածաշրջանային գերտերությունների կողմից, քան կողքից։ Պահը կորցված է, 20-30 տարի առաջ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը կարող էր ինչ–որ բան անել։ Կարծում եմ, որ այդ խումբը, բացի կոչերից, թե բարեկամներ, մի պատերազմեք, ոչինչ չի կարողանում անել»,- ասաց նա։

Անդրադառնալով Միացյալ Նահանգների նոր վարչակազմի՝ Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցի կարգավորման գործընթացում հնարավոր քաղաքականությանը, Ալեքսանդր Ռառը նկատեց, որ նախագահ Ջո Բայդենը հիմնախնդրի վերաբերյալ դեռ ոչինչ չի ասել։

«Միացյալ Նահանգների Կովկասի մասով քաղաքական գործիչների մասին էլ դեռևս քիչ բան է հայտնի։ Ես կարծում եմ, որ ինչպես նախկինում, այնպես էլ հիմա Ամերիկան իր հույսը կապել է Վրաստանի հետ, որ նրան կարող են միացնել ՆԱՏՕ-ին, բայց դրանք նույնպես ոչ հստակ հայտարարություններ են։ Կարծում եմ, որ Ամերիկան կորցրել է իր հնարավորությունը միջամտելու գործընթացներին խաղաղապահ առաքելությամբ և դիվանագիտությամբ այս տարածաշրջանում և հիմա կենտրոնացած է այլ խնդիրների վրա»,- ասաց նա՝ նշելով, որ կարծես Կովկասը ԱՄՆ-ի համար առաջնահերթ չէ։

Գերմանացի վերլուծաբանի խոսքով՝ Միացյալ Նահանգները կարող է վերադառնալ այս տարածաշրջան՝ ՄԱԿ-ի միջոցով՝ փորձ անելով այստեղ խաղաղապահ առաքելություն իրականացնել։

«Կարծում եմ՝ հիմա պայքար կա տարբեր լոբբիստական խմբերի միջև։ Նախկինում լոբբիստական խմբերը հայկական սփյուռքից էին, նրանց ազդեցությունը հատկապես Միացյալ Նահանգներում, Ֆրանսիայում շատ ուժեղ էր։ Բայց պետք է ասել, որ հենց Լեռնային Ղարաբաղի այս պատերազմը ցույց տվեց, որ ադրբեջանցիների դիրքերը ևս շատ ուժեղ են, նրանց լոբբիստական խմբերը շատ ուժեղ և պրոֆեսիոնալ աշխատեցին։ Պատերազմի ամբողջ ընթացքում և՛ Ամերիկայում, և՛ Եվրոպայում հստակ ասվում էր, որ Ադրբեջանն իրավունք ունի պահանջելու Լեռնային Ղարաբաղը»,- նշեց նա։

Անդրադառնալով հայաստանյան իշխանությունների՝ միջազգային հանրության հետ աշխատանքին՝ Ալեքսանդր Ռառը նկատեց, որ նրանք կատարել են բազմաթիվ դիվանագիտական սխալներ՝ պայմաններ ստեղծելով ադրբեջանական բանակի հարձակման համար։

«Չեմ կարծում, որ հայկական կողմը պատրաստ էր այդ պատերազմին։ Անձամբ Փաշինյանն սկսեց խաղեր խաղալ և՛ Արևմուտքի, և՛ Ռուսաստանի հետ։ Չկար Հայաստանի հստակ դիրքավորում։ Հատկապես Ռուսաստանի հետ նա փչացրեց Հայաստանի հարաբերությունները»,- ասաց նա։

Վերլուծաբանի դիտարկմամբ՝ եթե հայկական կողմի վերահսկողության տակ հայտնված տարածքների հարցը ժամանակին կառուցողական ձևով լուծվեր, գուցե պատերազմ չլիներ։ «Կարծում եմ՝ այստեղ եղել է Հայաստանի սխալ հաշվարկը, ինչը տվել է Ադրբեջանին հիմք, որ վերսկսի պատերազմը»,- ասաց նա։