Այվազյան. Ադրբեջանի վերածվելը ահաբեկչության օջախի լուրջ սպառնալիք է միջազգային անվտանգության համար

Արցախի դեմ ռազմական գործողություններում ներգրավելու նպատակով Ադրբեջանը եւ Թուրքիան օտարերկրյա զինյալ ահաբեկիչներ են տեղափոխել հակամարտության գոտի. այդ փաստը հաստատել են մեր միջազգային գործընկերները եւ, առաջին հերթին, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրները՝ ամենաբարձր մակարդակով: Այս մասին «ՌԻԱ Նովոստի»-ի հետ հարցազրույցում ասել է Հայաստանի ԱԳ նախարար Արա Այվազյանը:

«Արցախի դեմ ռազմական գործողություններում ներգրավելու նպատակով Ադրբեջանը եւ Թուրքիան օտարերկրյա զինյալ ահաբեկիչներ են տեղափոխել հակամարտության գոտի. այդ փաստը հաստատել են մեր միջազգային գործընկերները եւ, առաջին հերթին, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրները՝ ամենաբարձր մակարդակով:

Արցախի տարածքում ձերբակալվել են օտարերկրյա զինյալներ, որոնք տվել են խոստովանական ցուցմունքներ: Քրեական գործերը փոխանցվել են համապատասխան դատական ատյաններ:

Ադրբեջանի կողմից օտարերկրյա զինյալների առկայության փաստը հաստատված է նաեւ մի շարք հեղինակավոր միջազգային կազմակերպությունների կողմից: ՄԱԿ վարձկանների օգտագործման աշխատանքային խմբի 2020 թվականի նոյեմբերի 11-ի հայտարարության մեջ նշվում է, որ տարածաշրջանում տեղակայված վարձկաններն առնչություն ունեն զինված ահաբեկչական խմբավորումների հետ, որոնք առնչություն ունեն սիրիական հակամարտության ընթացքում պատերազմական հանցագործությունների իրականացման եւ մարդու իրավունքների լուրջ խախտումների հետ: Հայտարարությունը միանշանակ արտացոլում է Թուրքիայի դերը օտարերկրյա վարձկանների տեղափոխման գործում»,- նշել է Հայաստանի ԱԳՆ ղեկավարը:

«Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի կողմից ղարաբաղյան հակամարտության գոտի տեղափոխված բոլոր օտարերկրյա վարձկանները պետք է անհապաղ եւ ամբողջությամբ դուրս բերվեն տարածաշրջանից: Ադրբեջանի ղեկավարության որոշումը՝ երկիրը վերածել թուրքական սատելիտի եւ ահաբեկչության օջախի, լուրջ սպառնալիք է ոչ միայն տարածաշրջանային, այլեւ միջազգային անվտանգության համար»,- հավելել է նա:

Ըստ Այվազյանի՝ Ադրբեջանական կողմը մանիպուլյացիայի է ենթարկում հայ գերիների ցուցակը և հրաժարվում է ընդունել հայ զինծառայողների եւ քաղաքացիական անձանց գերության մեջ պահելու փաստը: «Մենք երբեք չենք հրաժարվում հանդիպումներից։ Սակայն ցանկացած հանդիպում, եթե այն չի կազմակերպվում միայն դրա անցկացումն արձանագրելու նպատակով, պետք է համապատասխանի որոշակի չափանիշների։ Նախեւառաջ, խոսքը համապատասխան մթնոլորտի ստեղծման, հստակ օրակարգի ձեւավորման մասին է, եւ, ինչը պակաս կարեւոր չէ, այն պետք է ընթանա մյուս կողմի՝ պայմանավորվածությունները պահպանելու կարողության առկայության դեպքում:

Ռազմագերիների, պատանդների եւ այլ պահվող անձանց փոխանակումը նախատեսված է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ: Այս ուղղությամբ ազգային մակարդակով համակարգված միջգերատեսչական աշխատանք է տարվում: Հայաստանը կատարել է ռազմագերիներին «բոլորը բոլորի դիմաց» սկզբունքով հանձնելու իր պարտավորությունները։ Ի հեճուկս դրան՝ Ադրբեջանն արհեստական եւ անհիմն խոչընդոտներ է ստեղծում հայ ռազմագերիների եւ պահվող քաղաքացիական անձանց անհապաղ հայրենադարձման ուղղությամբ։ Ադրբեջանական կողմը մանիպուլյացիայի է ենթարկում հայ գերիների ցուցակը եւ հրաժարվում է ընդունել հայ զինծառայողների եւ քաղաքացիական անձանց գերության մեջ պահելու փաստը: Ավելին՝ պաշտոնական Բաքուն որոշ ռազմագերիների դեմ կեղծ մեղադրանքներով քրեական գործեր է հարուցում։

Ադրբեջանի նմանօրինակ վարքագիծը ոչ միայն հակասում է միջազգային մարդասիրական իրավունքի նորմերին, այլեւ եռակողմ հայտարարության դրույթների ուղղակի խախտում է՝ դրանով իսկ հարցականի տակ դնելով ընդհանրապես վերջինիս դրույթների իրականացումը։

Բոլոր ռազմագերիների շուտափույթ եւ անվտանգ վերադարձն առաջնահերթություն է։ Մենք բարձր ենք գնահատում Ռուսաստանի Դաշնության՝ որպես պատասխանատու եւ անկողմնակալ միջնորդի ջանքերը ռազմագերիներին վերադարձնելու մասին պայմանավորվածության լիարժեք կատարման հարցում: Համատեղ ջանքերի շնորհիվ հնարավոր եղավ հայ գերիների մի մասի վերադարձը հայրենիք։ Այս մարդասիրական հարցի լուծման հետագա ձգձգումը, իհարկե, ոչ միայն խորացնում է հայ հասարակության ցավը, այլեւ միեւնույն ժամանակ ուղղակի մարտահրավեր է ինչպես Ռուսաստանի Դաշնությանը՝ որպես նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության կատարման երաշխավորի, այնպես էլ՝ ընդհանուր առմամբ միջազգային հանրությանը»,- ասել է Հայաստանի ԱԳ նախարարը:

Ինչ վերաբերում է Հայ-ռուսական միջպետական հարաբերությունների դաշնակցային բնույթին, ապա այն արդեն իսկ նախանշում է մշտական և շարունակական աշխատանք՝ դրանց հետագա ամրապնդման եւ ժամանակակից իրողություններին համապատասխանեցնելու տեսանկյունից՝ պայմանավորված ինչպես ժամանակով, այնպես էլ տարածաշրջանային եւ համաշխարհային զարգացումներով:

«Մենք մտադիր ենք համակարգված կերպով իրականացնել այս աշխատանքը՝ ելնելով մեր երկրների ժողովուրդների առանցքային շահերի ապահովման անհրաժեշտությունից: Բնականաբար, այս աշխատանքի ամուր հիմքը եղել եւ շարունակելու է մնալ մեր ժողովուրդների բարեկամությունը: Ակնհայտ է, որ հայ-ռուսական հարաբերություններում համապատասխան զարգացումները չեն վերաբերելու փոխգործակցության առանձին վերցրած ոլորտի. դրանք ազդեցություն են ունենալու նաեւ այլ ոլորտների վրա, որոնք ամբողջությամբ ներառված են մեր դաշնակցային համագործակցության օրակարգում:

Մենք մտադիր ենք այս աշխատանքն իրականացնել համագործակցության միջպետական մեխանիզմների շրջանակում: Խոսքը տնտեսական համագործակցության միջկառավարական հանձնաժողովի, միջխորհրդարանական երկխոսության մասին է, աշխատանք է տարվելու նաեւ մեծ հանձնաժողովի եւ համապատասխան ոլորտային կոմիտեների շրջանակում, այն նաեւ աշխատանք է ռազմատեխնիկական հանձնաժողովի շրջանակում եւ այլ ձեւաչափերով: Բնականաբար, այս ամենն իրականացվելու է մեր երկրների արտաքին քաղաքական գերատեսչությունների ակտիվ համակարգմամբ:

Ցանկանում եմ առանձնահատուկ ընդգծել Հայաստանի եւ Ռուսաստանի դիվանագիտական ծառայությունների մակարդակով առկա ինտենսիվ երկխոսության կարեւորությունը, որը մտադիր ենք առավել զարգացնել»,- ասել է Հայաստանի ԱԳՆ ղեկավարը: