Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև. Regnum

Ռուսական Regnum լրատվական գործակալությունը հրապարակել է հոդված, որում հեղինակը՝ կովկասագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Ստանիսլավ Տարասովը, անդրադարձ է կատարել Վրաստանում առկա քաղաքական իրավիճակին և ընդդիմության կողմից հնարավոր հեղափոխությանը։

Ստորև ներկայացնում ենք հեղիանակի հոդվածը․

Ղարաբաղյան պատերազմը, և որ ամենակարևորն է դրա արդյունքները, անակնկալի են բերել Թբիլիսիին: Այսպիսով, ինչպես գրում է վրացի փորձագետ Արչիլ Սիխարուլիձեն, երկրում զարմանքով են պարզել, որ «Վրաստանը աննկատ խաղացող է դառնում «Անդրկովկասի շախմատի տախտակի վրա», և ամբողջ տարածաշրջանի ապագան սկսում է որոշվել առանց պաշտոնական Թբիլիսիի մասնակցության»:

Ստացվում է, որ շուտով Չինական «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախագծի հաղորդակցության ամենակարևոր միջանցքներից մեկը կանցնի ոչ թե Վրաստանի տարածքով, այլ Հայաստանով և Լեռնային Ղարաբաղով: Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարում է, որ Ադրբեջանի տարածքով Երևան-Մոսկվա երկաթուղային հաղորդակցությունը հնարավոր է վերականգնել: Սակայն ամենից շատ Թբիլիսիին զարմացրել է այն փաստը, որ Մոսկվան Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի և ԱՄՆ–ի պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենի առաջին հեռախոսազրույցի վերաբերյալ իր պաշտոնական զեկույցում չի նշել կողմերի միջև վրացական խնդիրի քննարկման մասին: Թբիլիսին այլ տեղեկություններ ուներ՝ հուսալով, որ ԱՄՆ–ի նոր վարչակազմի օրոք Վրաստանը ավելի շատ հնարավորություններ կունենա միջազգային ասպարեզում և ռուսական ուղղությամբ՝ մասնավորապես իր թեմաներն առաջ տանելո: Հատկապես հիմա, երբ Լեռնային Ղարաբաղում հայտնվել են ռուս խաղաղապահներ, ինչը վրացական կողմից ընկալվում է որպես՝ տարածաշրջանում Մոսկվայի աշխարհաքաղաքական գերակայության հաստատման քայլ: Բացի այդ, Վրաստանը չէր նախատեսել, որ տարածաշրջանային բանաձևում կհայտնվի այնպիսի փոփոխական, ինչպիսին Թուրքիան է, որը Ռուսաստանին մրցակցի, բայց միևնույն ժամանակ գործընկերոջ դիրքերում է հանդես գալիս: Այս առումով, Վրաստանը հիշում է, թե ինչպես 1920-ականներին բոլշևիկների դաշինքը Քեմալ Աթաթուրքի հետ արագացրեց խորհրդայնացման գործընթացն Անդրկովկասում, և նրանք խորհում են, թե ինչ կլինի հիմա, եթե Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը, տարածաշրջանում իր ազդեցությունն ապահովելու նպատակով, «ինչ-որ պահի հակասի Վրաստանի ազգային շահերին»: Վրացական «թագավորությունում» ամեն ինչ իրար է խառնվել: Ինչպես գրում է Սիխարուլիձեն, «ՆԱՏՕ-ին անդամակցությունը՝ Թուրքիան անձեռնմխելի է դարձնում վրացի քաղաքական գործիչների համար, և դրա վրա հարձակումներն ինքնստինքյան անվանվում են ռուսամետ ուժերի ինտրիգներ»:

Եվս մի պահ: Վրաստանի վարչապետ Գիորգի Գախարիան հայտարարել է իր հրաժարականի մասին՝ իր որոշումը բացատրելով ընդդիմադիր «Միացյալ ազգային շարժում» կուսակցության առաջնորդ, Թբիլիսիում հակառուսական գործողությունները ղեկավարած Նիկանոր Մելիայի ձերբակալման շուրջ իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցության հետ ունեցած տարաձայնություններով: Հետաքրքիր է, որ Վրաստանում քաղաքական պայքարի շրջանակներում ոմանք փորձում են այս հրաժարականը ներկայացնել որպես՝ ռուսամետ քաղաքական գործչի հեռացում իշխանությունից: Սակայն բառացիորեն նախորդ օրը վարչապետը շնորհակալություն է հայտնել ամերիկացի կոնգրեսականներին՝ Ներկայացուցիչների պալատում ներկայացված «Վրաստանին աջակցող ակտի» համար: Ի դեպ, այս փաստաթղթի շրջանակներում պետքարտուղարին հանձնարարվում է 90 օրվա ընթացքում ներկայացնել պաշտպանության և անվտանգության ոլորտում Վրաստանի հետ հարաբերությունների խորացման հետագա քայլերը: Միևնույն ժամանակ, Միացյալ Նահանգները վերջնականապես խճճվել է իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցության և ընդդիմության միջև, որոնք հրաժարվում են ճանաչել անցած աշնանը կայացած խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքները: Հարցն այն է, որ միմյանց հակառակ քաղաքական ուժերը՝ Վրաստանի արևմտամետ արտաքին քաղաքականության հարցում համերաշխ են: Այս ամենին գումարվում է նաև նախկին նախագահ Միխեիլ Սահակաշվիլիի «Միացյալ ազգային շարժում» կուսակցության գործոնը, որը Վաշինգտոնի նոր վարչակազմի օրոք «նոր հնարավորությունների պատուհան» է տեսնում:

Ընդդիմության առաջնորդ Մելիան արդեն նոր ընտրություններ անցկացնելու պահանջ է ներկայացրել: Հատկանշական է, որ, Վրաստանում ԱՄՆ-ի և ԵՄ դեսպանների միջնորդությամբ, նոյեմբերից ի վեր տեղի է ունեցել բանակցությունների չորս փուլ` նորընտիր խորհրդարան անցած բոլոր կուսակցությունների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ: Հանդիպումների արդյունքում ընդդիմությունն ասել է, որ իշխանությունները հրաժարվում են քննարկել ընտրությունները կրկնելու վերաբերյալ ընդդիրների հիմնական պահանջը: Միևնույն ժամանակ, ընդդիմադիրները համաձայնության են եկել առաջիկա վեց ամիսների գործողությունների ծրագիր կազմելու վերաբերյալ: «Վրացական երազանք» կուսակցության հակառակորդները մի կողմից պատրաստվում են ստեղծել «ժողովրդական խորհրդարան», իսկ մյուս կողմից, ընդդիմությունն իշխող կուսակցությանը վախեցնում է հեղափոխությամբ: Գարնանը նախատեսվում է լայնածավալ փողոցային ակցիաներ իրականացնել: Carnegie Moscow Center–ի փորձագետների կարծիքով՝ «Վրաստանում օլիգարխ Բիձինա Իվանիշվիլիի իշխանությունն ընկավ մի ծուղակ, որն ինքն իր համար պատրաստում էր երկար տարիներ: Վրաստանում քաղաքական ճգնաժամը ոչնչացրել է միանգամից երկու լեգենդ, որոնց վրա հենվում էր նրա իշխանությունը: Խոսքը ներքին քաղաքականությունում հումանիզմի և Մոսկվայի հետ հարաբերությունների կարգավորման գործում աննախադեպ հաջողությունների մասին է: Սա մեծապես խարխլում է ռեժիմի օրինականությունը և շատ է դժվարացնում հետագայում իշխանությունը պահպանելը»: Այս կապակցությամբ վրացի վերլուծաբան Պետրե Մամրաձեն նշում է, որ «Վրաստանին հետաքրքիր իրադարձություններ են սպասում»: Մենք դրանում կասկած անգամ չունենք»: