Ադրբեջանը 30 տարի սպասեց և, օգտվելով հայ հասարակության անկայունությունից ու ղեկավարության թուլությունից, հաջող ռազմական գործողություն իրականացրեց ԼՂ-ում. Незвисимая Газета
Ռուսական Незвисимая Газета պարբերականն անդրադարձել է ղարաբաղյան վերջին պատերազմին և ռուս խաղաղապահների մուտքին տարածաշրջան:
Հոդվածում, մասնավորապես, ասվում է, որ Նիկոլ Փաշինյանի արևմտամետ քաղաքականությունը ֆիասկո է կրել: Արևմուտքը ռազմական բախման ընթացքում ոչ միայն չաջակցեց Երևանին, այլև շարունակում է լռել մինչև հիմա, երբ Լեռնային Ղարաբաղում մարդասիրական աղետ է տեղի ունենում. հայերը լքում են իրենց տները՝ վախենալով նոր ցեղասպանությունից:
Ռուս խաղաղապահների ժամանումը Ղարաբաղ տարածաշրջանի բնակչության գոյատևման միակ հնարավորությունը դարձավ: Նոյեմբերի 14-ից Կենտրոնական ռազմական շրջանի 15-րդ առանձին մոտոհրաձգային խաղաղապահ բրիգադի զինծառայողներն ապահովել են ավելի քան 11 հազար բնակչի վերադարձը: Այժմ նրանք զբաղվում են տարածքի ականազերծմամբ, վերականգնում են երթևեկությունը, զբաղվում են սոցիալական օբյեկտների և բնակելի շենքերի էլեկտրամատակարարման, ջրամատակարարման և ջերմամատակարարման վերականգնմամբ: Զինվորական պարեկները ուղեկցում են հեռավոր համայնքներ սնունդ և առաջին անհրաժեշտության իրեր տեղափոխող մեքենաները: Ուղարկվել է շարժական հիվանդանոց: Վիրավորներին օգնելուց բացի, բժիշկները ստիպված կլինեն պայքարել կորոնավիրուսային վարակի դեմ:
Նիկոլ Փաշինյանն արդեն ասում է, որ Ղարաբաղում հակամարտությունը կձգձգվի՝ ենթադրելով, որ Ռուսաստանից ուղարկված խաղաղապահներն այս տարածքում 5 տարուց ավելի կմնան: Այս ընթացքում, նրա կարծիքով, անհրաժեշտ կլինի «տարածաշրջանում անվտանգության և կայունության երաշխիքներ ստեղծել»:
«Հնարավո՞ր է դա արդյոք,-հարց է հղում հոդվածագիր Դմիտրի Լիտովկինը,-Իլհամ Ալիևը նշում է հաղթանակը, խոսում է այլ պետությունների ղեկավարների հետ Բաքվի վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներում քրիստոնեական եկեղեցիների և հուշարձանների պահպանման շուրջ: Նա ասում է, որ Ադրբեջանում բնակվող քրիստոնյաները կկարողանան օգտագործել դրանք: Հնարավոր է նա պահի իր խոստումը, բայց ամեն ինչ այդքան էլ պարզ չէ: Օրինակ՝ 1935 թվականին թուրքերը Սուրբ Սոֆիայի բյուզանդական տաճարը վերածել էին թանգարանի, որը մզկիթ էր դարձել այն բանից հետո, երբ օսմանցիները գրավել էին Կոստանդնուպոլիսը: Բայց աշխարհիկացումից 85 տարի անց «սուլթան» Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի որոշմամբ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության պատմական օբյեկտը կրկին մզկիթ դարձավ:
Կկարողանա՞ն ռուս խաղաղապահները կանխել Ղարաբաղում իրադարձությունների նման զարգացումը: Ո՛չ: Նրանք գտնվում են հակամարտության գոտիներից միայն մեկում: Արդյո՞ք դրանք կարող են ազդել եռակողմ հայտարարությամբ Ադրբեջանին հանձնվող և նախկինում Հայաստանի վերահսկողության տակ եղած շրջաններում գործընթացների վրա: Ոչ: Հետևաբար, այն ամենը, ինչ տեղի կունենա այնտեղ, կմնա նոր իշխանությունների խղճի վրա: Եվ դժվար թե նրանք մեղմ գտնվեն «հայ զավթիչների» նկատմամբ: Այդ պատճառով Նիկոլ Փաշինյանը խոսում է հակամարտության «ձգձգված բնույթի» մասին և, ամենայն հավանականությամբ, ռևանշի հասնելու գաղտնի հույս ունի: Բաքուն նույնպես փայփայելու է Ղարաբաղը ամբողջովին Ադրբեջանին վերադարձնելու հույսերը:
Ադրբեջանից ավելի քան 30 տարի պահանջվեց շահեկան քաղաքական պահն օգտագործելու համար, որը կապված էր հայ հասարակության անկայունության և նրա ղեկավարության թուլության հետ` հաջող ռազմական գործողություն իրականացնելու և Ղարաբաղը գրեթե ամբողջությամբ վերադարձնելու համար: Հայկական բանակի տոտալ պարտությունը և տարածաշրջանի լիակատար կորուստը հայերի համար կասեցրեց միայն Մոսկվան՝ ռազմական գործողությունների չվերսկսման միակ երաշխավորը:
Հիշեցնենք, որ նոյեմբերի 9-ին Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարները Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների տեղակայման շուրջ պայմանավորվածություն են ձեռք բերել, ստորագրվել է հայտարարություն, որով Ադրբեջանին են անցնում Արցախի յոթ շրջանները, Շուշին ու Հադրութը` բացառությամբ մի գյուղի, գյուղեր Ասկերանի ու Մարտունու շրջանից, ինչպես նաև Մարտակերտի շրջանի Թալիշ և Մատաղիս գյուղերը։
Ըստ այդ հայտարարության՝ Լեռնային Ղարաբաղում շփման գծի երկայնքով և Լաչինի միջանցքի երկայնքով տեղակայվում է Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ զորախումբ, այդ թվում՝ հրաձգային զենքով զինված 1960 զինծառայող, 90 զրահամեքենա, 380 միավոր ավտոմոբիլային և հատուկ տեխնիկա: ՌԴ խաղաղապահների մի մասին արդեն տեղակայվել է Արցախում։