Աստծուն էինք մեզ հանձնել. ինչպես է հրաշքով փրկվել երկու բուժակների կյանքը (Լուսանկար)

Բուժակներ Հայկն ու Արթուրը պատերազմի առաջին օրն իրենց հետ տեղի ունեցածի ելքը հրաշք են համարում։ Սեպտեմբերի 27-ին, երբ թշնամին շփման գծի ողջ երկայնքով հրետակոծություն սկսեց, Հայկը, Արթուրն ու վարորդ Յուրան ուղևորվեցին առաջնագիծ՝ անհրաժեշտության դեպքում օգնություն ցուցաբերելու նպատակով, սակայն ճանապարհին Յուրան զոհվեց, իսկ բուժակները բազմաթիվ փորձությունների միջով անցնելուց հետո փրկվեցին մեկ այլ վարորդի՝ Շահենի շնորհիվ։ NEWS.am-ի հետ զրույցում Հայկ Աղաջանյանը, Արթուր Հովհաննիսյանն ու Շահեն Բաբայանը մանրամասներ պատմեցին տեղի ունեցածից։

19-ամյա Հայկը, որը պատերազմից ընդամենը 16 օր առաջ էր հրամագրվել որպես բուժակ, պատմում է, թե ինչի միջոցով են ստիպված եղել անցնել։

«Ճանապարհը հրետակոծում, հրթիռակոծում էին, բնականաբար, մենք չկարողացանք առաջ գնալ, երկրորդ գծում մնացինք։ Քանի որ տեղանքն էլ դատարկ էր, թշնամին մեր մեքենան միանգամից թիրախավորել էր։ Որոշեցինք դուրս գալ մեքենայից ու պառկել, երբ արդեն մեր վրա էին կրակում, ընկերս՝ Յուրան ուզում էր մեքենայի ղեկին նստել, որ դիրքը փոխի, հենց նստեց մեքենայի ղեկին, ավտոն ցանց սարքեցին, մեր Յուրան զոհվեց»,- հիշում է Հայկը։

Մինչ կհասկանային, որ Յուրան մահացել է, Հայկն ու Արթուրը փորձում են նրան օգնել, բայց հենց այդ պահին թշնամին հարվածում է նաև իրենց։

«Արթուրն ինձնից առաջ էր սողեսող գնում, ես իր ոտքերի հետևից, չգիտենք, թե ինչն ընկավ Արթուրի ոտքերի ու իմ ձեռքերի վրա։ Ասկոլկան նաև կասկիս էր խփել, ես մոտ 15 րոպե բան չէի լսում, միայն թույլ լսում էի Արթուրի գոռոցը, նրա ոտքը կտրվել էր, փորձեցի ձեռքս մեկնել, որ օգնեմ, դե ես ոչինչ չէի զգում, ցավ չկար, տեսա, որ ձեռքերս վնասվել են»,- պատմում է Հայկը։

«Չեմ կարող պատկերավոր ասել, թե ինչի մասին եմ մտածելիս եղել էդ պահին, բայց հիշում եմ, որ խոսում էինք միմյանց հետ, որ չքնենք, զգոն լինենք։ Ոտքիս տակ փայտ դրեցի, որ ուղիղ մնա, ոսկորս ջարդվել էր, բինտով կապեցի, բայց ցավն ուժեղ էր, հանեցի, շպրտեցի»,- վիրավորվելուց հետո ունեցած զգացողությունների մասին պատմում է Արթուրը։

Թշնամու գործողություններն այդքանով չեն սահմանափակվել։ Տղաների խոսքով, հակառակորդը նկատել է, որ իրենք ողջ են և սկսել են կրակել։ Գնդակից մեկը դիպել է Հայկի մեջքին։

«Ես էդ պահին հրաշքով եմ ողջ մնացել, որովհետև փամփուշտը շատ խորը մարմինս չէր մտել»,- նշում է նա։

Միմյանց բուժօգնություն ցուցաբերել տղաներն ի վիճակի չեն եղել։ Միայն խոսել են, որպեսզի ուշագնաց չլինեն։ Սարսափելին դեռ առջևում էր, երբ թշնամու 5 տանկերն ուղվեցին դեպի իրենց։

«Մեզ էնքան մոտիկ էին, որ նույնիսկ թշնամու հրամանը լսեցինք, որ մեզ վրա քշեն։ էդ վիճակում մեզ գլորեցինք մի կողմ ու անշարժ մնացինք։ Տանկերը մեզ անցան, բայց արդեն մտածում էինք, որ սա վերջն է, որովհետև մենք իրենց տարածքում էինք։ Աստծուն էինք մեզ հանձնել. որը մեր բախտն է, դա էլ պիտի լինի, որովհետև անհնար էր, որ մեկս մյուսին օգնենք։ Էդ ընթացքում նկատեցի, որ ձեռքիս զարկերակը ևս վնասվել է, արյունաքամ էի լինում»,- հիշում է Հայկը։

Կյանքի ամենադժվար պահին Հայկն ու Արթուրը առաջին հերթին մտածել են ծնողների մասին։

«Փրկվելուս պատճառը մաման ու պապան էին, մտածում էի, որ իրենց համար պիտի ապրեմ, իրենք էին ինձ ուժ տալիս»,-ասում է Արթուրը։

«Մենակ դա էր ինձ ձիգ պահում, որ մորս աչքերից արցունք չգնա»,-հավելում է Հայկը։

Տղաները 2-ից 3 ժամ ուժեղ ցավերով պառկած են մնացել։ Հայկը զարկերակի վնասվածքի պատճառով արնաքամ էր լինում, իսկ Արթուրը ընկերոջը սթափ պահելու համար անընդհատ գոռում էր։

«Արթուրն անընդհատ խոսում էր, գոռում՝ ինձ մենակ չթողես, նույնիսկ մի պահ եղավ, որ ես Արթուրի վրա գոռացի, որովհետև, երբ գիտակցության էի գալիս, ցավը ուժեղանում էր, չէի դիմանում, ուզում էի քնել, որ ցավը չզգամ։ Արթուրն իմ կյանքը էդպես փրկեց»,- պատմում է Հայկը։

Արդեն հուսահատված, չմտածելով նույնիսկ, թե ինչ կլինի իրենց հետ, տղաների խոսքով՝ հրաշք է տեղի ունենում, մեքենայի ձայն են լսում։

«Գլուխներս կարողացանք թեքել, ու տեսանք հայկական համարներով «Կամազ» է գալիս, ուժ հավաքեցինք ու գոռացինք, փառք Աստծո, Շահենը՝ մեզ փրկողը, մեր ձայնը լսեց։ Էդ կրակահերթի տակ Շահենը մեքենան կանգնեցրել է, որ մեզ օգնի։ Ինքը դիրքեր էր բարձրանում, որ եթե պետք լինի, օգնություն ցուցաբերի։ Ինձ համար Շահենը հերոս է, ու ոչ միայն, որ մեր կյանքը փրկել է, այլև, որ կրակահերթի տակ քաջություն է ունեցել մեծ մեքենայով էդ դատարկ ճանապարհով փորձի բարձրանալ դիրքեր, էն դեպքում, երբ գիտեր, որ կարող են իրեն թիրախավորել, ու մեքենան կանգնեցրել է, մեզ մեքենայի մեջ դրել ու տեղափոխել հոսպիտալ»,- ասում է Հայկը։

Շահենը տղաների ձայնը լսել ու պայթած շտապօգնության մեքենան էր տեսել։

«Մտածեցի, որ մարդ կա, մեքենայից դուրս եկա, առաջացա, տեսա տղերքին, նրանց տեղափոխեցի մեքենա ու հոսպիտալ իջեցրեցի»,- պատմում է Շահենը։

Հայկն ու Արթուրը նշում են, որ Շահենը պատերազմի օրերին՝ մինչև վիրավորում ստանալը՝ մոտ 200 հոգու կյանք է փրկել։ Ինքը՝ Շահենը, շատ բան չի պատմում, ամեն բարդության վիրավորում էլ տեսել է, ամեն ինչ արել է, որպեսզի նրանց տեղափոխի հիվանդանոց։

Շահենը մինչ լուրջ վիրավորումներ ստանալը այլ վնասվածքներ ևս ունեցել է, բայց շարունակել է ծառայությունը։

«Եթե չեմ սխալվում հոկտեմբերի 12-ն էր, երբ ինքնաթիռի սնարյադը պայթեց մոտս։ Ոտքս, ձեռքս, մարմնիս տարբեր մասերում վնասվածքներ եմ ստացել։ Հիմա լավ եմ, արդեն դուրս եմ գրվել հիվանդանոցից»,- ասում է նա։

Հայկի ու Արթուրի առողջական վիճակը ևս լավ է։

«Ես շատ շուտ կազդուրվեցի։ Ցավեր, իհարկե, կան, բայց կյանքիս սպառնացող ոչինչ չկա, բժիշկների շնորհիվ ձեռքերս տեղում են, վիրավորումներս շատ ուժեղ էին, անգամ ասում էին, որ ձեռքս պետք է կտրեին, բայց մեր բժիշկները հրաշքներ են գործել։ Էս ամեն ինչից հետո, ես հասկացա, որ իմ՝ ամենօրյա Աստծուն շնորհակալություն հայտնելը իզուր չէր, ենթադրում եմ, որ Աստված էդ ամեն ինչը գնահատել է, ու զույգ ձեռքերի մեջ ինձ պահել, որ ես ապրեմ»,- ասում է Հայկը։

Արթուրը, որի ծառայությանը 83 օր է մնացել, հիմա հետհայացք նետելով իր հետ տեղի ունեցածին, ասում է․

«Հասկացա էն, որ ողջ եմ մնացել, որովհետև կյանքում շատ անելու բան ունեմ»։

Այժմ տանը բուժում ստացող Արթուրի ոտքը հետագայում կպրոթեզավորեն։ Հայկն ու Արթուրը ռազմաճակատում հայրենիքի սահմանները պաշտպանողներին միանալ այլևս չեն կարող, բայց վստահ են՝ հաղթանակը մերն է լինելու։

Իսկ Շահենը դեռ չգիտի՝ ծառայությունը կշարունակի՞, թե՞ ոչ, կախված է առողջական վիճակից։ Բուժզննում կանցնի ու կասեն՝ ինչ է լինելու։ Նրա ծառայության ժամկետը 2 ամսից լրանում է։

Այժմ տղաները ավելի են մտերմացել, ինչպես Շահենն է ասում՝ միմյանցից կախվածություն ունեն։

Լուսանկարի ձախ մասում Հայկն է, կենտրոնում՝ Շահենը, իսկ աջում՝ Արթուրը