Վաշինգտոնը կփորձի հաշտեցնել Երևանն ու Բաքուն. Կոմերսանտ

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմը կփորձի իր ներդրումն ունենալ ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացում: Հաջորդ օրն այն բանից հետո, երբ Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարներ Նիկոլ Փաշինյանը և Իլհամ Ալիևը համաձայնեցին անհրաժեշտության դեպքում հանդիպել Մոսկվայում, Երևանում և Բաքվում պատմեցին երկու դիվանագիտական ​​գերատեսչությունների ղեկավարների` Վաշինգտոն կատարելիք այցերի մասին: Այս հարցի շուրջ վերլուծություններ է արել ռուսական «Կոմերսանտ» պարբերականը:

Ուրբաթ արտաքին գործերի նախարարներ Զոհրաբ Մնացականյանը և Ջեյհուն Բայրամովը հերթով հանդիպելու են ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոյի հետ:

Նախագահական ընտրությունների նախաշեմին Սպիտակ տունը փորձում է խաղալ «Ղարաբաղի խաղաքարտով»` Դոնալդ Թրամփին որպես արդյունավետ խաղաղարար ներկայացնելով: Սակայն հաջողության հասնելը չափազանց դժվար կլինի, գրում է «Կոմերսանտ»-ը:

Ադրբեջանի արտգործնախարարության խոսնակ Լեյլա Աբդուլլաևան երեքշաբթի հայտարարել էր, որ արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովը հոկտեմբերի 23-ին մեկնելու է Վաշինգտոն, որտեղ հանդիպելու է ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոյի հետ: Այնտեղ, ըստ տիկին Աբդուլլաևայի, նախատեսվում է նախարար Բայրամովի հանդիպումը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների (ՌԴ, ԱՄՆ և Ֆրանսիա) ներկայացուցիչների հետ: Իր հերթին, ՀՀ ԱԳՆ ներկայացուցիչ Աննա Նաղդալյանը հաստատել է, որ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը նույնպես հոկտեմբերի 23-ին կլինի Վաշինգտոնում: Եվ նա ևս նախատեսում է հանդիպել Մայք Պոմպեոյի հետ:

Նախօրեին Politico ամսագիրը, վկայակոչելով ԱՄՆ վարչակազմի աղբյուրները, ասել էր, որ պետքարտուղար Պոմպեոյի և Հայաստանի ու Ադրբեջանի արտգործնախարարների պլանավորված շփումը ձևաչափով տարբերվում է երկու նախարարների մոսկովյան հանդիպումից, որը տեղի ունեցավ հոկտեմբերի 9-10-ը եռակողմ ձևաչափով` Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի մասնակցությամբ:

Բանակցությունների ամերիկյան սցենարի համաձայն` ԱՄՆ պետքարտուղարը մտադիր է նախարարներից յուրաքանչյուրի հետ առանձին շփվել: Նախ նա կընդունի Ջեյհուն Բայրամովին, ինչից հետո կզրուցի Զոհրաբ Մնացականյանի հետ:

Վաշինգտոնում հավատարմագրված երկու երկրների դիվանագիտական ​​առաքելությունների ղեկավարներն արդեն ակտիվորեն մեկնաբանում են ապագա բանակցությունները: Ինչպես հայտարարել է ԱՄՆ-ում Ադրբեջանի դեսպան Էլին Սուլեյմանովը, Բաքուն չի բացառում նաև երկու նախարարների հանդիպման հնարավորությունը Վաշինգտոնում գտնվելու ընթացքում` հաշվի առնելով, որ իրենց նախորդ շփումը դեռ որեւէ գործնական արդյունք չի բերել: «Մենք առարկայական զրույց ենք ուզում,- ասել է Էլին Սուլեյմանովը:- Մենք այս հակամարտության` փոխզիջումների հիման վրա խաղաղ կարգավորմանն այլընտրանք չենք տեսնում»,- առաջիկա դիվանագիտական ​​փուլին իր գնահատականն է տվել Վաշինգտոնում ՀՀ դեսպան Վարուժան Ներսեսյանը: Ընդ որում, հայ դիվանագետը երախտագիտություն է հայտնել պարոն Պոմպեոյին` Թուրքիային ուղղված քննադատության համար, որին ամերիկյան դիվանագիտության ղեկավարը մեղադրել էր Ադրբեջանին բացահայտ աջակցելու մեջ:

Հակամարտության առաջին օրերից ԱՄՆ-ն կողմերին կոչ էր անում դադարեցնել ռազմական գործողությունները և վերսկսել խաղաղ բանակցությունները: Ընդ որում, ի տարբերություն Մոսկվայի, որը շարունակում է հավասարաչափություն պահպանել, Վաշինգտոնը դիրքորոշում է որդեգրել, որն առավելապես բխում է հայկական կողմի շահերից:

Մինչ Սերգեյ Լավրովը, չնայած Թուրքիայի մասնակցության վերաբերյալ Մոսկվայում ծագող հարցերին, կոշտ հարձակումներ թույլ չի տալիս Անկարայի հասցեին, պետքարտուղար Պոմպեոն ՆԱՏՕ-ի դաշնակցին մեղադրել է ղարաբաղյան հակամարտությունը հրահրելու մեջ: «Այժմ մենք ունենք թուրքեր, որոնք միջամտել և ռեսուրսներ են տրամադրել Ադրբեջանին` ավելացնելով ռիսկը և մեծացնելով դրա կրակային ուժը շարունակվող պատմական ճակատամարտում»,- ասել էր Մայք Պոմպեոն Ջորջիա նահանգի Ատլանտա քաղաքի մի շարք լրատվամիջոցների հետ հարցազրույցում:

«Այս հակամարտության կարգավորումը պետք է ձեռք բերվի բանակցությունների և խաղաղ քննարկումների, այլ ոչ թե զինված բախումների միջոցով: Եվ, իհարկե` ոչ երրորդ երկրների մասնակցությամբ, որոնք կգան` իրենց կրակային ուժը տրամադրելու համար, այնտեղ, որտեղ իրավիճակն արդեն վառոդի տակառ է դարձել»,- նշել էր պարոն Պոմպեոն:

Վաշինգտոնում բանակցությունների մասին տեղեկատվությունը հնչեցվեց հաջորդ օրն այն բանից հետո, երբ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը ՏԱՍՍ-ի լրագրողներին տված հարցազրույցում պատմեցին իրենց պատրաստակամության մասին` եթե նման առաջարկ լինի, գալ Մոսկվա Լեռնային Ղարաբաղի հարցով բանակցություններին: Մինչդեռ, չնայած ԱՄՆ-ում հանդիպումը խաղաղ գործընթաց սկսելու այլընտրանքային փորձ կդառնա, Մոսկվան արդեն հասկացրել է, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների նախաձեռնությունները միմյանց հետ չեն մրցում, այլ լրացնում են միմյանց: «Մենք քիչ նման իրադարձություններ ունենք, որտեղ ամերիկյան և ռուսական դիրքորոշումները կհամընկնեին: Մենք կողմերին զսպվածության, առաջին հերթին հրադադարի ռեժիմի, ամբողջ խոսակցությունը դիվանագիտական հուն տեղափոխելու կոչ ենք արել: Դա իսկապես այդպես է, մենք ունենք որոշ նրբերանգներ, բայց սկզբունքորեն մենք աջակցում ենք գործընթացին, որը պետք է կողմերին խաղաղ ռելսերի վրա դնի»,- «Առաջին ալիք»-ի եթերում ասել է ԱՄՆ-ում Ռուսաստանի դեսպան Անատոլի Անտոնովը` մատնանշելով, որ իր համար իրավիճակը «հաճելի անակնկալ դարձավ»:

Միևնույն ժամանակ, իր վրա ուշադրություն է հրավիրվում նաեւ այն փաստը, որ ամերիկյան դիվանագիտության ակտիվացումը ղարաբաղյան թրեքի վրա տեղի է ունենում նոյեմբերի 3-ին կայանալիք նախագահական ընտրություններից մի քանի օր առաջ, որին իր դեմոկրատ հակառակորդ Ջո Բայդենից զգալիորեն հետ մնացող Դոնալդ Թրամփն ակնկալում է վերջին պահին հաղթանակ կորզել: Այն, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարների` Վաշինգտոն հրավերը պատահականություն չէ, հաստատում է Դոնալդ Թրամփի հայտարարությունը Կարլսոն սիթի քաղաքում (Նևադա) տեղի ունեցած նախընտրական հանրահավաքի ժամանակ:

Կարլսոն սիթի քաղաքում Սպիտակ տան ղեկավարն իր նախագահության ընթացքում առաջին անգամ խոսեց հայերի հանդեպ իր խորին համակրանքի մասին, ինչպես նաև ակնարկեց նրանց օգնելու պատրաստակամության մասին: «Դուք հոգով ուժեղ եք: Հայաստանից մարդիկ հավատարմության ուժեղ զգացում ունեն իրենց երկրի նկատմամբ: Նրանք հիանալի գործարարներ են` լատինաամերիկացիների հետ միասին: Մենք ինչ-որ բան ենք անում: Ես զսպում եմ ահաբեկիչներին»,- հայտարարել էր պարոն Թրամփը` ամենաինտրիգային պահին ընդհատելով իր հայտարարությունը: Թե կոնկրետ ինչ է ԱՄՆ-ն անում «ահաբեկիչներին» զսպել օգնելու համար, Սպիտակ տան ղեկավարը չպարզաբանեց:

«Անկախ նրանից, թե ինչի մասին են վկայում հարցումները` բոլորը հասկանում են, որ պայքարն ընտրություններին կշարունակվի մինչև վերջ: Այս իրավիճակում Դոնալդ Թրամփը փորձում է գործարկել բոլոր լծակները և օգտագործել բոլոր տեղեկատվական առիթները` իր օգտին կշեռքը թեքելու համար` որպես արդյունավետ խաղաղարար ներկայանալով, որը պնդում է ԱՄՆ առաջնորդությունը միջազգային կոնֆլիկտների լուծման հարցում»,- «Կոմերսանտ»-ին ասել է Ֆրանկլին Ռուզվելտի անվան հետազոտական ​​հիմնադրամի (ՄՊՀ) տնօրեն Յուրի Ռոգուլեւը: Փորձագետի կարծիքով` հայկական սփյուռքն իր ձայներով չի կարող էականորեն ազդել Սպիտակ տան համար ճակատամարտի արդյունքի վրա, ավելին` դրա զգալի մասը գտնվում է Կալիֆորնիա նահանգում, որտեղ դեմոկրատ թեկնածուներն ավանդաբար կայուն առավելություն ունեն:

«Միևնույն ժամանակ, հայկական սփյուռքի ներկայացուցիչները, որոնց մեջ կան շոու բիզնեսի բազմաթիվ աստղեր եւ «փափուկ ուժի» այլ կրողներ, կարող են օգնել ոչ միայն Դոնալդ Թրամփին, այլև` ընդհանրապես հանրապետականներին: Չէ որ նոյեմբերի 3-ին Ամերիկան ​վերընտրելու է նաև Ներկայացուցիչների պալատի բոլոր 435 անդամներին` Սենատի երրորդ մասին, 13 նահանգների եւ տարածքների նահանգապետերին,- հիշեցրել է Յուրի Ռոգուլևը:- Հաշվի առնելով դա` Դոնալդ Թրամփը փորձում է մինչև ընտրությունները մնացած ժամանակում խաղալ բոլոր խաղաքարտերով, այդ թվում ` ղարաբաղյան` դեմոկրատական ռեվանշը թույլ չտալու համար»: