Կան տեղեկատվություններ՝ ահաբեկիչների նոր խմբաքանակ է տեղափոխվել Ադրբեջան, այդ թվում՝ «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական խմբավորումից

Արցախյան հակամարտության հարցում Իրանի պաշտոնական դիրքորոշումը չեզոք է ու հավասարակշռված: Երբեմն խոսվում է տարածքային ամբողջականության մասին, սակայն գործնական քայլերը բոլորովին ուրիշ են: Իրանի համար կարևոր էր նախկին ստատուս քվոն, որը նաև ապահովում էր Իրանի հյուսիսային սահմանների անվտանգությունն ու խաղաղությունը: Սակայն, ինչպես տեսաք, ադրբեջանա-թուրքական բաշիբոզուկների կողմից ահաբեկիչների ներգրավմամբ սեպտեմբերի 27-ից այդ ստատուս քվոն խաթարվել է: Փաստացի, ահաբեկիչները հայտնվել են նաև Իրանի հյուսիսային սահմաններին՝ սպառնալով բնակչությանը: Այս մասին «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց իրանագետ Ահարոն Վարդանյանը։

«Հիմա, փաստորեն, ահաբեկիչները հաստատվել են Իրանի հյուսիսային սահմանների երկարությամբ, ինչը մեծ խնդիր է: Իրանը երկար ժամանակ պայքարել ու պայքարում է Մերձավոր Արևելքում ահաբեկչության դեմ, ինչպես նաև ողջ տարածաշրջանում: Կարելի է ասել, ահաբեկչության դեմ պայքարում համարվում է տարածաշրջանում առաջամարտիկ։ Հիմա ստացվում է, որ այդ ջանքերը իզուր էին, ու ահաբեկիչները շատ են մոտեցել ու սպառնում են Իրանի հյուսիսային սահմանի քաղաքների անվտանգությանը։ Իրանի համար սա կարմիր գիծ է: Եթե որևէ ահաբեկիչ հայտնվի Իրանում, դա կլինի իր վերջին վայրկյանները։ Ինչպես նաև կպատժվեն բոլոր այն պետությունները, որոնք բերել են ահաբեկիչներին ու փորձում են տարածաշրջանը դարձնել ահաբեկչական որջ»,- տեսակետ հայտնեց իրանագետը։

Վարդանյանի խոսքով՝ Արցախում ադրբեջանա-թուրքական հրոսակների կողմից սանձազերծված պատերազմից օրեր հետո Իրանը ռազմական ծանր տեխնիկան տեղափոխեց հյուսիսային սահման։

«Պետք է նշեմ, որ տեղեկատվական ու վերլուծական կենտրոնները մեղադրանքներ են հնչեցնում Թուրքիայի հասցեին։

Այս ամենը հաշվի առնելով՝ Իրանը նախազգուշական քայլեր է ձեռնարկում։ Իրանի կողմից ծանր տեխնիկան տեղափոխվեց սահման։ Օրեր առաջ Իրանի հետ սահմանին իսրայելական անօդաչու սարք խոցվեց: Ռազմական փորձագետները հարց են բարձրացնում, թե հակամարտության գոտուց 80 կմ հեռավորության վրա ինչո՞ւ պետք է հայտնվեր անօդաչու, այն էլ՝ իսրայելական։ Սրանով փորձել են Իրանի տարածքը հետախուզել ու ստուգել հակաօդային պաշտպանության զգոնությունը։ Իրանի համար կասկած չկա, որ սրանք եղել են ադրբեջանական»,- ասաց մեր զրուցակիցը։

Իրանագետի տեղեկացմամբ՝ երեկ իրանական կողմը խոցել է ևս մեկ իսրայելական արտադրության անօդաչու հյուսիսային սահմանին։ «Դրան հետևեցին լուսանկարների հրապարակումը և տեղեկությունները, թե Իրանը կրկին սահման է տեղափոխում ծանր սպառազինություն։ Փաստորեն անօդաչուների մասով կարող ենք ասել, որ կարմիր գիծը հատվել է։ Այդ անօդաչուները եղել են իսրայելական ու հարվածային: Իրանում կարծում են, որ դա միտված է Իրանի անվտանգությանն ու Իրանի դեմ է։ Իրանում շատ լավ գիտակցում են դրա վտանգը ու զգուշացրել են ադրբեջանա-թուրքական տանդեմին»,- շեշտեց Ահարոն Վարդանյանը։

Իրանագետի խոսքով՝ Թուրքիայում էլ կան էրդողանամերձ շրջանակի վերլուծաբաններ, որոնք Իրանին մեղադրում են տարբեր գործողությունների մեջ, այդ թվում՝ հայկական կողմին զենք-զինամթերք տրամադրելու մեջ. «Իհարկե, դա իրականությանը չի համապատասխանում: Դրանք Թուրքիայում հակաիրանական տրամադրություններ ստեղծելու համար են»։

Ըստ իրանագետի՝ շատ լավ առիթ է ստեղծվել ռուս-հայ-իրանական հակաահաբեկչական առանցք ձևավորելու համար, քանի որ ահաբեկիչների առկայությունը տարածաշրջանում սպառնում է ոչ միայն Հայաստանին, այլև Իրանին ու ՌԴ-ին. «Այս ահաբեկչական վտանգը սպառնում է ոչ միայն Հայաստանին, այլև Իրանին ու Ռուսաստանին։ Երբեմնի անվտանգ այս տարածաշրջանը փորձում են վերածել ահաբեկչական որջի: Ի դեպ, կան տեղեկատվություններ, որ ահաբեկիչների նոր խմբաքանակ է տեղափոխվել Ադրբեջան՝ Լիբիայից, Սիրիայից, այդ թվում՝ «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական կազմակերպությունից։ Սա պետք է ազդակ լինի ՌԴ-ի ու Իրանի համար»,- նշեց իրանագետը։

Հարցին՝ Իրանի դեմ ՄԱԿ-ի զենքի էմբարգոյի ժամկետը լրանում է հոկտեմբերի 18-ին, ինչը թույլ է տալիս Թեհրանին զենք գնել կամ վաճառել, ի՞նչ կտա դա Հայաստանին, իրանագետը դժվարացավ պատասխանել։ «Ադ հարցին չեմ կարող պատասխանել, դա ռազմաքաղաքական ղեկավարության խնդիրն է: Բայց այն, որ Իրանի համար ազդեցության ավելի մեծ լծակներ կհայտնվեն, որը կփորձի օգտագործել, դա հաստատ է»,- ամփոփեց իր խոսքը իրանագետը։