Ռեգիոնը թուրքական փակուղում. հրադադարն ու Անկարայի պահանջները

Անկասկած է, Ռուսաստանն ուզում է, որ, այսպես ասած, ինքը լինի իր հրադադարի երաշխավորը կամ վերահսկողը, գրում է 1in.am-ը:

Այստեղ պետք է դիտարկել այդ ցանկության հանդեպ երկու վերաբերմունքի հարթություն՝ հակամարտող կողմեր և այլ ուժային կենտրոններ, որոնք այս կամ այն կերպ ներգրավված են իրավիճակում: Դրանք են Մինսկի խմբի մյուս համանախագահ երկրները, Իրանը, ինչպես նաև ահաբեկչական պատերազմ հրահրած Թուրքիան: Ինչպիսի՞ն է Հայաստանի և Ադրբեջանի վերաբերմունքը հրադադարի վերահսկման համար շփման գծի երկայնքով ռուս ռազմական դիտորդների տեղակայման մտքի նկատմամբ: Սրա վերաբերյալ թե՛ Երևանի, թե՛ Բաքվի պաշտոնական արձագանքներ հայտնի չեն: Հաշվի առնելով այն, որ Երևանը մշտապես հավատարմություն է հայտնել հրադադարի համաձայնությանն ու ընդամենը պատասխանել ադրբեջանական խախտումներին, կարող ենք ենթադրել, որ սկզբունքորեն դեմ չի լինի շփման գծի երկայնքով ռուս ռազմական դիտորդների տեղակայմանը: Խոսքը դիտորդների, ոչ թե կարգավորման որևէ տարբերակով խաղաղապահների տեղակայման մասին է: Սակայն ամբողջ հարցն այն է, որ մյուս կողմում Բաքուն չէ, այլ Անկարան: Անկարան էլ համաձայն չէ Ռուսաստանի առաջարկին և պետք չէ բացառել, որ Անկարան պահանջում է նաև իր դիտորդական մասնակցությունը, թեկուզ շփման գծի հակառակ կողմից: Դա էլ իր հերթին արդեն, բնականաբար, անընդունելի է դառնում Երևանի համար՝ մի շարք պատճառներով: Եվ այստեղ խոսքը ոչ միայն անընդունելիության, այլև վտանգավորության մասին է, քանի որ խոսքն արդեն վերաբերում է հակամարտության գոտում Թուրքիայի լեգիտիմ ներկայության մասին:

Այլ կերպ ասած, Անկարան ներկայումս դրել է սեփական ռազմական արկածախնդրությունը, ահաբեկչական պատերազմի միջոցով պարտադրել փորձող ներկայությունը լեգիտիմացնելու հարց: Ուշադրություն դարձնենք, խոսքը ոչ թե քաղաքական, այլ հենց ռազմական ներկայությունը լեգիտիմացնելու մասին է: Ռուսաստանը մեծ հավանականությամբ անկարող է միայնակ մինչև վերջ ընդդիմանալ դրան, ինչը նշանակում է, որ նա կզսպի պատերազմի ռեգիոնալ ծավալների վերածվելու ռիսկը, սակայն արցախյան գոտում այն կարող է շարունակվել, կամ Մոսկվան կհամաձայնի Թուրքիայի պայմաններին: Վարչապետ Փաշինյանի հոկտեմբերի 14-ի ուղերձի պատճառահետևանքային տողատակում առանցքային գործոններից կամ շարժառիթներից մեկը հենց այդ իրավիճակն ու իրողությունն է՝ թուրքական ռազմական ներկայության լեգիտիմացման տարբերակի մերժումը: Կպնդի՞ Վաշինգտոնը, որ Թուրքիան պետք է դադարեցնի Բաքվին աջակցությունը: