Կանադայի ԱԳ նախարարը հայտարարել է, որ պատրաստ է կասեցնել Թուրքիա ռազմական արտադրանքի արտահանման թույլտվությունը

Կանադայի ԱԳ նախարար Ֆրանսուա-Ֆիլիպ Շամպանը հայտարարել է, որ պատրաստ է կասեցնել ՆԱՏՕ-ի գծով դաշնակից Թուրքիա ռազմական արտադրանքի արտահանման թույլտվության տրամադրումը, եթե հետաքննությամբ պարզվի, որ կանադական տոխնոլոգիաները հանգեցնում են Անկարայի կողմից մարդու իրավունքների խախտման։ Նա այս մասին ասել է The Canadian Press-ի հետ հարցազրույցում, քանի որ Թուրքիան բախվում է Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ այս շաբաթ վերսկսված ռազմական գործողություններին մասնակցության մեղադրանքներին։

Ավելի վաղ Կանադայի հայ համայնքը կոչ էր արել կասեցնել Burlington, Ont. ընկերության արտադրած նշանառության հաղորդիչի արտահանումը, որը, հավանաբար, օգտագործվում է թուրքական մարտական դրոնների վրա։

Շամպանը եւ նրա բրիտանացի գործընկեր Դոմինիկ Ռաաբը մտահոգություն են հայտնել լայնածավալ ռազմական գործողությունների կապակցությամբ եւ ԵԱՀԿ ՄԽ-ի շրջանակում խաղաղ բանակցությունների կոչ են արել։

Զինաթափման հարցերով Project Plowshares կանադական խումբը զեկույց է հրապարակել, որում պնդում կա, որ Թուրքիան ավելի ու ավելի հաճախ է L3Harris WESCAM-ի (ամերիկյան L3Harris-ի դուստր ընկերություն) նշանառության հաղորդիչն օգտագործում, եւ սա մարդու իրավունքների խախտման զգալի ռիսկ է ստեղծում։

«Ես մեր պաշտոնյաներին հանձնարարել եմ հետաքննել այդ պնդումները,- ասել է Շամպանը The Canadian Press-ի հետ հարցազրույցում։ - Ես պատրաստ եմ արտահանումը կասեցնել կամ չեղարկել»։

Նրան խոսքով՝ ինքը հանձնառու է «բարձրագույն ստանդարտների պահպանմանը» արտահանման համար թույլտվություններ ստանալու ընկերությունների հայտերը քննարկելիս, ներառյալ Կանադայի հանձնառությունը ՄԱԿ զենքի առեւտրի պայմանագրին։

Project Plowshares-ը սեպտեմբերին հրապարակել էր «Killer Optics: WESCAM հաղորդիչների արտահանում Թուրքիա․ Կանադայի կողմից Զենքի առեւտրի մասին պայմանագրին հետեւելու լակմուսի թուղթ» անվանմամբ զեկույցը։

Խումբը հայտարարել էր, որ ապացույցներ է հավաքել բաց աղբյուրներից, լրատվամիջոցների տեղեկություններից, ակադեմիական աղբյուրներից, որոնք վայելում են մարդու իրավունքների հարցերով դիտորդների վստահությունը, եւ բաց աղբյուրների տվյալներից, որոնք «համոզիչ կերպով մատնանշում» են, որ անօդաչու թռչող սարքերի վրա տեղադրված WESCAM-ի հաղորդիչները Թուրքիայի կողմից լայնորեն օգտագործվել են եւ օգտագործվում են վերջին ռազմական գործողություններում։

Կանադայի Հայ դատի հանձնախումբը դաշնային կառավարությանը կոչ է արել դատապարտել Ադրբեջանի ուղղակի ագրեսիան եւ անհապաղ դադարեցնել զենքի արտահանումը Թուրքիա։

«Ըստ պաշտոնական տեղեկությունների՝ քաղաքացիական բնակչության եւ զինծառայողների շրջանում զոհերի թիվն աճում է, իսկ Ադրբեջանի ագրեսիան քաղաքացիական ենթակառուցվածքների զգալի ավերածություններ է առաջացրել, ներառյալ հիմնական հումանիտար բեռները, մասամբ կանադական բարելավված դրոնների օգտագործման միջոցով»,- նշված է կոմիտեի հայտարարության մեջ։

Շամպանը հարցազրույցում ասել է, որ լրջորեն է վերաբերվում Կանադայի իրավաբանական պարտավորություններին, երբ հարցը վերաբերում է արտահանման թույլտվությունների հայտերին։ Շամպանը հրաժարվել է հայտնել, թե հետաքննությունը որքան ժամանակ կտեւի։ Նրա խոսքով՝ ՆԱՏՕ-ի եւ մյուս դաշնակիցների հետ խորհրդակցություններ կանցկացնի, որպեսզի ստանա «ամենալավ հետախուզական տվյալները»։

«Եվ, ինչպես արդեն ասել եմ, եթե հայտնվի որեւէ ապացույց, որ այդ թույլտվություններն օգտագործվել են ոչ իրենց նշանակությամբ, պատրաստ եմ դրանք կասեցնել կամ չեղարկել»։