Երեխաներն ավելի շատ են ներգրավվում համացանցով շփման մեջ, որտեղ մանկապղծությամբ զբաղվող մարդիկ շատ հեշտ գտնում են իրենց որսը

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հաստատել է սեռական շահագործումից և սեռական բռնություններից երեխաներին պաշտպանելու մասին ԵԽ կոնվենցիայի կիրարկումն ապահովող միջոցառումների ցանկը։ «Հիմք ընդունելով «Միջազգային պայմանագրերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 18-րդ հոդվածի 2-րդ մասը՝ հաստատել «Սեռական շահագործումից և սեռական բնույթի բռնություններից երեխաների պաշտպանության մասին» Եվրոպայի խորհրդի կոնվենցիայի կիրարկումն ապահովող միջոցառումների ցանկը՝ համաձայն հավելվածի»,- ասվում է վարչապետի ստորագրած որոշման մեջ։

Ըստ հավելվածի՝ միջոցառումների ծրագիր է մշակվել հինգ հոդվածի վերաբերյալ, որոնց նկատմամբ հանրային որևէ դժգոհություն կամ թիրախավորում չկար։ Կոնվենցիայի վերաբերյալ հիմնական թիրախավորումը 6-րդ հոդվածի առնչությամբ էր, որը վերաբերում էր դպրոցներում երեխաների սեռական ուսուցմանը։

Իրավապաշտպան Զարուհի Հովհաննիսյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց՝ միջոցառումների ծրագիրը, որը հաստատվել է, չի վերաբերում խնդրահարույց հոդվածին՝ կրթական հաստատություններում երեխաների սեռական դաստիարակության հետ կապված։

Խոսելով այս կոնվենցիայի ազդեցության մասին՝ իրավապաշտպանը նշեց՝ այն հիմնականում նպաստելու է, որպեսզի ստեղծվեն թե՛ կարգավորիչ միջոցառումներ, թե՛ կոնկրետ մարմիններ, որոնք հնարավորություն կտան առավել մանրամասն ուսումնասիրելու խնդրի ողջ էությունը։

«Շատ կարևոր է, որ միջազգային համագործակցությունը փորձագիտական դաշտում, մասնագիտական խմբերի կողմից, ֆինանսական աջակցությունները, ինչու ոչ, լինեն նաև այս ասպարեզում։ Մենք շատ լավ գիտենք, որ սեռական բռնության ու շահագործման դեպքերը կանխարգելելը, բացահայտելը, քննություն տանելը շատ դժվար է, որովհետև գործ ունենք երեխաների հետ։ Իսկ այն քննությունը, որը տարվում է Հայաստանում, ամենեևին դեռևս չի նպաստում, որ մոտեցումը լինի հենց երեխայի իրավունքներից ու հիմնական շահերից ելնելով։ Քննիչները բավական պատրաստված չեն, թե ինչպես քննությունը տանել։ Կարող է քննությունը չնպաստի, որ դեպքը ամբողջությամբ բացահայտվի՝ այդպիսով իսկ հնարավորություն ընձեռվի բռնարարներին շարունակելու իրենց գործունեությունը»,- մանրամասնեց իրավապաշտպանը։

ԵԽ այս կոնվենցիան կարևոր ու մեծ բաժին ունի նախատեսված տուժողներին օգնություն տրամադրելու ընթացակարգերի ու կարգավորումների վերաբերյալ, որը իրավապաշտպանի գնահատմամբ՝ չափազանց կարևոր է։ «Մի շարք հոդվածներ նվիրված են նրան, թե ինչպես պետք է իրականացվեն երեխաներին աջակցության տրամադրման մեխանիզմները։ Դա շատ կարևոր է, քանի որ միայն քննություն տանելն ու բացահայտելը բավարար չեն, որ երեխան վերադառնա լիարժեք կյանքի։ Տրավմատիկ իրավիճակում հայտնված երեխաները մեր հասարակության լիարժեք անդամները պետք է լինեն ու հաղթահարեն իրենց վախը։ Դա շատ կարևոր է, որպեսզի տուժողներին ճիշտ օգնություն տրամադրվի, ուղղորդումներ կատարվեն։ Միջազգային համագործակցության, պրոֆեսիոնալ աջակցության իմաստով կոնվենցիան շատ կարևոր է»,- ասաց Զարուհի Հովհաննիսյաանը՝ ավելացնլով, որ այս կոնվենցիայի առավել արդյունավետ մյուս դրույթները կարող են նպաստել, որպեսզի մեր համակարգն ավելի զգայուն դառնա այս խնդիրների նկատմամբ։

Զարուհի Հովհաննիսյանի խոսքով՝ հնարավոր չէ գնահատել, թե երեխաների սեռական շահագործման դեպքերը տարեցտարի ավելանում են, թե ոչ, քանի որ դրանք հիմնականում լատենտ դրսևորումներ են ունենում։ Հնարավոր է 10 տարի առաջ տեղի ունեցած դեպքը բացահայտել, սակայն դա դեռ չի նշանակում, որ երեխաների սեռական շահագործման ու բռնության դեպքերն ավելացել են։ «Իրականում, երբ սկսում ես որևէ խնդրի նկատմամբ համապարփակ պայքարը, թվերն աճում են, որովհետև առաջինը՝ բարձրանում է բացահայտման ցուցանիշը։ Այն, ինչը թաքնված էր, դուրս է գալիս ջրի երես, բայց դա չի նշանակում, որ դեպքերն ավելացել են։ Դա նշանակում է, որ հանցագործությունների բացահայտումներն են մեծացել։ Ուստի մենք մի քանի տարի հետո կունենանք կանխարգելելու էլ ավելի արդյունավետ մեխանիզմներ։ Կոնվենցիան քանի որ ընդունվում է տարբեր երկրների կողմից, դինամիկան տարբեր է։ Մենք պետք է նաև հաշվի առնենք, որ հանցատեսակներն են նաև ավելանում, հատկապես կիբերհանցագործությունների։ Երեխաներն էլ ավելի շատ են ներգրավվում համացանցով շփման մեջ, որտեղ մանկապղծությամբ զբաղվող մարդիկ շատ հեշտ գտնում են իրենց որսը։ Պետք է ավելի մեծացնել գործիքակազմերը նմանատիպ երևույթների դեմ պայքարի համար»,- ամփոփեց իր խոսքը իրավապաշտպան Զարուհի Հովհաննիսյանը։