Քաղաքացիների առողջությունն ընդդեմ տնտեսական շահերի. Ազգային ժողովը քննարկել է հակածխախոտային օրենքը

«Ծխախոտային արտադրատեսակների եւ դրանց փոխարինիչների օգտագործման հետեւանքով առողջությանը հասցվող վնասի նվազեցման եւ կանխարգելման մասին» օրենքը կարող է տնտեսական հետեւանքներ ունենալ եւ վնասել երկրում ամենախոշոր հարկ վճարողներից մեկը համարվող ծխախոտի տեղական արտադրողի բիզնես շահերին: Այս մասին ԱԺ-ում հակածխախոտային օրենքի քննարկման ընթացքում հայտարարեց «Լուսավոր Հայաստանի» պատգամավոր Գեւորգ Գորգիսյանը:

«Մենք ավելի շատ խնդիրներ կստեղծենք, քան կփորձենք դրանք լուծել»

«Եթե ցանկանում ենք խոսել առողջապահության մասին, եկեք սկսենք ակտուալ խնդիրներից, օրինակ՝ հանքեր, որոնք ավելի լուրջ սպառնալիք են ներկայացնում մարդկանց կյանքի եւ առողջության համար, սակայն մեր կառավարությունը կարծես վախենում է դրանց անդրադառնալ: Եկեք խոսենք Երեւանում մեքենաների թվի մասին: Կրկին տնտեսական շահերից ելնելով մեծ քանակությամբ մեքենաներ են ներմուծվում, եւ բոլորը դրան նորմալ են վերաբերվում, եւ այժմ քաղաքում շնչելու, քայլելու տեղ չկա: Այդ ամենի մասին մենք մոռանում ենք: Մոռանում ենք առողջապահության նախարարությունում եւ մեր հիվանդանոցներում իրավիճակի մասին: Սակայն սկսել ենք պայքարել ծխելու դեմ՝ մոռանալով դրա տնտեսական հետեւանքների մասին»,- ասաց նա:

Նրա խոսքով՝ եթե ծխախոտի բոլոր տուփերը միանման լինեն, դա կվնասի տեղական արտադրողի բիզնես շահերին, եւ այն կկորցնի շուկայում մրցունակությունը: ԵԱՏՄ գործող կանոնակարգով ամբողջությամբ միանամ սպիտակ տուփերը ամենեւին պարտադիր չեն:

««Գրանդ Տոբակոն» երկրում ամենախոշոր հարկ վճարողն է, ավելի շատ, քան Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը: Արդյոք նման այլ տնտեսական ճյուղ ունե՞նք: Ո՛չ: Եկեք մեկ այլ ճյուղ զարգացնենք, ապա սկսենք այս մեկին հարվածել: Հաջորդը պղնձամոլիբդենային կոմինատն է, այսինքն մենք ունենք ծխախոտ եւ հանքարդյունաբերություն»,- ասաց Գորգիսյանը:

«Լավ է, որ ուզում եք, որ մարդիկ առողջ լինեն: Սակայն մենք հարցին մոտենում ենք ամենավերջից, եւ ունքը սարքելու տեղը կարող եք աչքը հանել: Ես կարծում եմ, որ այդ նախագիծն իր նպատակին չի ծառայի, մենք ավելի շատ խնդիրներ կստեղծենք, քան կփորձենք դրանք լուծել»,- հավելեց նա:

«Օրենքը կփոխի քաղաքացիների մտածելակերպն ու գիտակցությունը»

Իր հերթին, «Բարգավաճ Հայաստանի» պատգամավոր Արթուր Գրիգորյանը նշեց, որ հակածխախոտային օրինագծի գլխավոր խնդիրն այն է, որ շատ ուշ է քննարման դրվել:

«Դեռ մի քանի ամիս առաջ ես առողջապահության նախարարին ասացի, որ այն կքննադատեմ նրա համար, որ ինքը ծխելու դեմ պայքարը չի սկսել պաշտոնում նշանակվելու հաջորդ օրը: Կարծում եմ, որ այդ նախագիծը շատ է ուշացել: Մենք վաղուց պետք է զբաղվեինք այդ հարցով եւ որոշում ընդունեինք»,- ասաց պատգամավորը:

Նրա խոսքով՝ Հայաստանում ծխելու տարածվածությունը «ամոթալի է», եւ ցավալի է տեսնել, թե ինչ ձգտումով են 15-20 տարեկան երիտասարդները փորձում ծխել:

Գրիգորյանի խոսքով՝ Հայաստանում պետք է լուրջ արշավներ անցկացնել՝ ծխելու վնասի մասին տեղեկությունը տարածելու համար: Նույնիսկ եթե դրա շնորհիվ ընդամենը 10 մարդ հասկանա, որ ծխելը չարիք է, ապա դա կարելի է հաջողություն համարել:

Ընդ որում, նրա խոսքով, ծխելու դեմ պայքարը պետք է զգույշ անցկացնել, որպեսզի երկրում բիզնեսը հնարավորինս նվազագույն վնասներ կրի:

Պատգամավորի խոսքով՝ հակածխախոտային օրենքը կփոխի քաղաքացիների մտածելակերպն ու գիտակցությունը: Նա իր գործընկերներին կոչ արեց քվեարկել այդ օրենքի օգտին:

«Մենք պետք է խոսենք զոհի, այլ ոչ թե բռնացողի իրավունքների մասին»

Իր հերթին, «Իմ քայլի» պատգամավոր Հայկ Կոնջորյանը նշեց, որ տնտեսական ոչ մի շահ չի կարող կարեւոր լինել մարդու առողջությունից:

«Պատկերացնենք, թե ունենք 2 հաշիվ. մեկի վրա մեր փողերն են, մյուսի վրա՝ մեր առողջությունը: Առաջին հաշվից մենք կարող են գումար հանել, ապա դրանք վերադարձնել իրենց տեղը: Իսկ մյուս հաշվից մենք ամեն օր մի փոքր հանում ենք, եւ որպես կանոն այլեւս չենք կարողանում վերադարձնել: Սա ամենալավ պատասխանն է առողջության եւ փողի մասին քննարկումներին»,- ասաց պատգամավորը:

Նրա խոսքով՝ այդ օրենքի ընդունման համար առաջին հերթին պետք է հասկանալ, որ ամենից կարեւորը մարդն է եւ նրա առողջությունը: Նրա խոսքով՝ հենց մարդը պետք է գտնվի առաջնահերթությունների բուրգի բարձրակետում:

Կոնջորյանն առաջարկեց քննարկել օրինագիծը առողջության, տնտեսության, իրավունքի եւ քաղաքակրթության տեսանկյունից:

Նրա խոսքով՝ զարգացած համարվող երկրներում 300 տարի առաջ արդյունաբերական հեղափոխություն է սկսվել, եւ օգտագործվել է տնտեսական մոդել՝ ավելի վտանգավոր մարդու առողջության համար: Սակայն ժամանակի ընթացքում արեւմտյան երկրները սկսել են հասկանալ, որ մարդու եւ բնության առողջությունն ավելի կարեւոր է: Եվ եթե նախկինում ածուխը համարվում էր տնտեսության շարժիչ ուժ, ապա այսօր աշխարհը սկսել է դրանից հրաժարվել: Էլեկտրամոբիլների ու հեծանիվների թիվը շատացել է, իսկ տնտեսության մոդելը փոխվել է հանուն մարդկանց առողջության: Սակայն դա ամենեւին չի նշանակում, թե այդ երկրները սկսել են տնտեսապես նահանջել՝ նշեց պատգամավորը:

«Կարծում եմ, որ առողջության բաղադրիչը ոչ ոքի մոտ հարցեր չի առաջացնում… Չնայած դրան՝ կան մարդիկ, որոնք ֆանատիկորեն փորձում են մեզ համոզել, որ ծխելը չի վնասում մարդկանց առողջությունը: Ես նույնիսկ անհրաժեշտ չեմ համարում կանգ առնել այդ հարցի վրա»,- ասաց նա:

Ինչ վերաբերում է իրավունքին, պատգամավորի խոսքով, պետք է խոսել չծխողների, այլ ոչ թե ծխողների իրավունքների մասին: Ի վերջո՝ յուրաքանչյուր մարդ առողջ կյանքի իրավունք ունի:

«Եթե մարդը բռնության զոհ է դառնում, մենք խոսում ենք զոհի, այլ ոչ թե բռնացողի իրավունքների մասին: Եվ այսօր զոհ են դառնում չծխողները»,- նշեց Կոնջորյանը:

Ինչ վերաբերում է քաղաքակրթությանը, նրա խոսքով, բոլորին հաճելի է գտնվում զարգացած երկրներում, որտեղ հասարակական վայրերում ծխելն արգելված է: Սակայն չգիտես ինչու, երբ խոսքը մեր երկրի մասին է, միանգամից հիշում են հնարավոր տնտեսական հետեւանքների մասին:

Հիշեցնենք, որ ԱԺ-ում այսօր քննարկում էին հակածխախոտային օրինագիծը, որն ընդունելուց հետո երկրում մի շարք սահմանափակումներ կմտցվեն, որոնք բխում են ինչպես իրենց՝ ծխողների, այնպես էլ չծխողների շահերից. այսպես՝ ծխելը կարգելվի հանրային վայրերում (ճիշտ է, արգելքը միանգամից ուժի մեջ չի մտնի, այլ միայն 2 տարի հետո), ինչը քաղաքացիներին կպաշտպանի ծխախոտի ծխի ազդեցությունից, կարգելվի ծխախոտային արտադրանքի ցուցադրումը եւ ցանկացած տեսքով դրա գովազդումը, որ ծխախոտը չգրավի երիտասարդների հայացքները: