Ներկայացման վրա հարձակումը այն նույն երևույթն է, որ հարձակվեցին «Հայելի» ակումբի վրա․ Վահան Իշխանյան
Այս անհանդուրժողականության, փողոցային հարձակումների մեղքը հենց իշխանությանն է։ Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է հրապարակախոս Վահան Իշխանյանը՝ անդրադառնալով Հանրապետության հրապարակի մետրոյին հարակից տարածքում երեկ տեղի ունեցած «ՀուԶանք ուԶանգ» ներկայացմանը:
«Ատելության սադրանքը հասավ արվեստին. երեկ Բաբաջանյանի արձանը, այսօր պարարվեստը
2003-ին, երբ տեղադրվեց Առնո Բաբաջանյանի արձանը, մեծ աղմուկ բարձրացավ, այնպիսի հարձակում եղավ, որ ստիպված արձանը որոշ ցենզուրայի ենթարկեցին, տարան մատները կարճացրեցին, բերեցին։ Ասում էին՝ արձանի եղունգները երկարել են, տարան կտրեցին։
Անցավ ժամանակ, և հիմա Բաբաջանյանի արձանը դարձել է քաղաքի ամենաօրիգինալ արձաններից մեկը, եթե ոչ ամենահետաքրքիրը, մարդիկ ամենաշատը սիրում են նկարվել հենց Բաբաջանյանի արձանի ֆոնին։
Բայց ինչո՞ւ էին հարձակվել։ Միայն այն պատճառով, որ արտասովո՞ր էր։ Իհարկե ոչ։ Արձանը տեղադրվեց նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի իշխանության ժամանակ։ Այո, պատճառն այն էր, որ արձանը ևս մի առիթ էր տվել իշխանության հակառակորդներին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի վրա հարձակվելու։ Ուրեմն, արձանը դարձավ խմբակային շահերի կիզակետում, արվեստն ու արվեստագետը զոհ դարձան խմբակային կրքերի։ Քանդակագործ, այժմ հանգուցյալ Դավիթ Բեջանյանը ծանր ապրումներ ունեցավ, մանավանդ որ ստիպված եղավ արձանը գրաքննության խմբագրմանը ենթարկեցնել։
Նույն բանը էսօր է կատարվում, Հրապարակի մետրոյի կայարանում հայ ֆուտուրստական արվեստին նվիրված «ՀուԶԱՆՔ ուԶԱՆԳ» կատարողական արվեստի բեմադրման վրա հարձակվել էր ինչ-որ խումբ։
Հարձակման իրական դրդապատճառն այն էր, որ Կրթության և մշակույթի նախարարությունն է ֆինասավորել։ Այսինքն, իշխանության որոշ հակառակորդների համար առիթ էր իշխանության վրա հարձակվելու։ Վանդալիստների տհաճ խոսքերը չարժի մեջբերել, մամուլում լցված է, այնպիսի արտահայտություններ են, որ կարծես Իսլամական պետությունը վայրէջք է կատարել Հանրապետության հրապարակում։
Կրկին, քաղաքական շահերի, կրքերի արանքում զոհ է դառնում արվեստի գործը, որ մի փորձ էր պարարվեստով վերկենդանացնել հայ ֆուտուրիստակն պոեզիան՝ Չարենցի, Վշտունու, Աբովի, Կարա Դարվիշի գրականությունը, ծանոցանել հայ մոռացված մշակույթի մի շրջանը։ Ընդ որում, պարի մեջ ոչ մի պրովոկացիոն բան չկար, և շատ ավելի մեղմ տոներով էր, քան այդ պոեզիան է հռչակում։
․․․Այո, և Բաբաջանյանի արձանի և այս պարի միակ «մեղքը» այն է, որ անսովոր են, և հենց այդ անսովորությունը տարբեր խմբավորումներ օգտագործում են, իբր պահպանողական դիրքերից իշխանության դեմ հարձակվելու համար։ Իրականում ոչ մի գաղափար, ոչ մի պահպանողականություն էլ չկա։ Պահպանողականությունը խաղ է թշնամանք արտահայտելու համար։ Գրող Գուրգեն Խանջյանը ասում է «չարությունը մարդուն դարձնում է պահպանողական»։
Կուզեի նկատել, որ նախորդ իշխանությունների ժամանակ այս բեմադրությունը դժվար այսպիսի հարձակամն ենթարկվեր։ Նախարար Արայիկ Հարությունյանը ասում է, որ արվեստը ցենզուրայի պիտի չենարկվի։ Եթե այս խոսքը ասեր նախորդ հանրապետական նախարար Արմեն Ամիրյանը, ուշադրության չէր արժանանա։ Բայց հիմա Հարությունյանը դարձել է թիրախ։ Ի՞նչ է փոխվել։ Մթնոլորտը պղտոր է։
Այս անհանդուրժողականության, փողոցային հարձակումների մեղքը հենց իշխանությանն է, որ համակեցության կանոնները կատարալագործելու փոխարեն, սկսեց փլել երերուն համակեցությունը՝ իր «սև ու սպիտակ»-ով, հասարակական պառակտումներ սադրելով, դատարաններ շրջափակելով ու դատվորին ասֆալտին փռելով։ Ներկայացման վրա հարձակումը այն նույն երևույթն է, որ հարձակվեցին «Հայելի» ակումբի, ապա նաև թոռնիկների հետ զբոսնող Հրանտ Մարգարյանի վրա։
Ատելությունը ատելություն է ծնում, պատերին ծեփելու հայտարարությունը, ծեփելու ռեկացիա է առաջացնում։ Թե մինչև ուր կհասնի այս թշնամանքը, դժվար է ասել։ Բայց մի բան հստակ է, միայն մեկ այլ, համերաշխության գաղափարներ բերող իշխանությունը կփոխի մթնոլորտը։
Եվս մի բան։ Ժամանակին 1988-ին կար մի սուրբ՝ Խաչիկ Ստամբուլցյանը, նրան ժողովուրդը պաշտում էր որպես բարեպաշտ, սրբակենցաղ, արդարամիտ դերվիշի։ Տարիներ անց, նկատեցին, որ նա էլ սովորական մարդ է իր թուլություններով, ու մեծ հիասթափությունը ատելության բերեց։ Այն ժամանակ Տիգրան Պասկևիչյանը ասաց՝ «եթե դուք ատում եք Խաչիկ Ստամբուլցյանին, դա դեռ չի նշանակում, թե Աստված չկա»։
Այսպիսով, կոչ եմ անում զսպել կրքերը, ինչ իշխանություն էլ լինի, եթե դուք ատում եք իշխանությանը, դա դեռ չի նշանակում, որ ժամանակակից արվեստ պիտի չլինի»։