Հայաստանը Սիրիայում որևէ բան անելու հնարավորություն չունի․ հարցի լուծումը մեծ տերությունների տիրույթում է (Տեսանյութ)

ԱՄՆ փոխնախագահ Մայք Փենսը և Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը պայմանավորվել են հինգ օրով դադարեցնել Սիրիայում իրականացվող «Խաղաղության ակունք» ռազմական գործողությունը: Այս ընթացքում թուրքական զորքերը չեն հարձակվի, որպեսզի քրդական «Ժողովրդական ինքնապաշտպանության ջոկատները» (YPG) կարողանան դուրս գալ, այսպես կոչված, անվտանգության գոտուց: Թեմայի շուրջ «Առաջին լրատվական»-ը զրուցել է միջազգայնագետ Սուրեն Սարգսյանի և արաբագետ Արփինե Հովսեփյանի հետ:

«Միամիտություն կլինի կարծել, թե Եվրամիության կողմից մեկ-երկու գործողությունները, մասնավորապես՝ մի շարք երկրների կողմից զենքի վաճառքի կասեցումը կամ ԱՄՆ-ի կողմից պատժամիջոցների սահմանման գործընթացը կարող էին ստիպել Թուրքիային կասեցնել ռազմական գործողությունը Սիրիայում: Պարզ է, որ այս պայմանավորվածության հետևում մի շարք ստվերային համաձայնությունների փաթեթ է առկա: Պետք է արձանագրել, որ թուրք-ամերիկյան հերթական պայմանավորվածությունը փաստում է այն մասին, որ Թուրքիան ԱՄՆ-ի կողմից ուներ հստակ կանաչ լույս Սիրիայում գործողություն սկսելու համար, և այս փաստաթուղթը դրա հերթական ապացույցն է»,- ասաց Արփինե Հովսեփյանը՝ հավելելով, որ Անկարան և Վաշինգտոնն այս համաձայնությամբ իրենց հավատարմությունն են հայտնում Սիրիայի քաղաքական միասնությանը և տարածքային ամբողջականությանը:

Մեր զրուցակիցը նաև կարծում է, որ այսպիսով Միացյալ Նահանգները վերջնական իր համաձայնությունն է տալիս թուրք-սիրիական սահմանին անվտանգության գոտու ստեղծմանը, և նշվում է, որ հենց Թուրքիայի զինված ուժերն են ղեկավարելու այս շրջանը: Հովսեփյանի խոսքով՝ Թուրքիայի ռազմական գործողությունը Սիրիայում հնարավոր դարձավ նաև այն պատճառով, որ այս պահին հակամարտության մեջ ներգրավված հիմնական դերակատարների շահերը հատվել էին:

Սուրեն Սարգսյանն անդրադառնալով Վաշինգտոնի քաղաքականությանը՝ ասաց, որ ԱՄՆ-ի դուրս գալը տարածաշրջանից Թրամփի համար սկզբունքային նշանակություն ունի, քանի որ կարծում է, որ դա իր պատերազմը չէ: Սարգսյանը կարծում է նաև, որ Թրամփի գործողությունները պետք է դիտարկել նաև ԱՄՆ-ում սպասվող նախագահական ընտրությունների տեսանկյունից: «Միացյալ Նահանգները ամիսներ, նույնիսկ տարիներ շարունակ ներգրավվածություն չուներ սիրիական ճգնաժամի կարգավորման հարցում, տեղը զիջել էր Իրանին, Թուրքիային և Ռուսաստանին… Եվ բնական է, որ ԱՄՆ-ն այստեղ չկար: Բայց հիմա, երբ իրավիճակն այնպիսին էր, որ Թուրքիան փաստացի որոշում ուներ ինքնուրույն ձևավորելու անվտանգության գոտին, կրկին հայտնվում է ԱՄՆ-ը և ասում՝ «գիտես ինչ կա, արի ոչ թե պատերազմով հարցը լուծենք, այլ խաղաղ ճանապարհով, ես կօգտագործեմ քրդերի վրա իմ ազդեցությունը, նրանք այդ տարածքները կփոխանցեն քեզ, իսկ այդ տարածքում կստեղծվի անվտանգության գոտի»: Կարծես բոլորի համար ընդունելի լուծում է, կարծես հենց այս ճանապարհով էլ գնում են: Միակ հարցն այն է՝ արդյոք քրդերը կհամաձայնե՞ն, թե՞ ոչ: Միևնույն ժամանակ քրդերն էլ մանևրելու հնարավորություն չունեն»:

Անդրադառնալով ստեղծված իրավիճակում Հայաստանի դիրքորոշմանը և դիրքավորմանը՝ Սարգսյանը փաստեց, որ արտգործնախարարությունը չէր կարող ոչինչ չասել, պետք էր ինչ-որ հայտարարությամբ հանդես գալ: «Հայաստանը բնականաբար որևէ ներգործություն չի կարող ունենալ պրոցեսի մեջ, որտեղ ներգրավված են աշխարհի խոշորագույն խաղացողները: Հայաստանը որևէ անելիք չունի, որևէ բան անելու ունակություն և հնարավորություն էլ չունի, քանի որ ռազմական պլանավորում չկա, չգիտի ինչ ռազմավարություն որդեգրել Սիրիայում այս կամ այն իրադարձությունների զարգացման ժամանակ»,- ընդգծեց Սուրեն Սարգսյանը:

Առավել մանրամասն՝ տեսանյութում: