Ինչպես պայքարել ատելության խոսքի դեմ

Մի շարք կայքերում, սոցիալական ցանցերում նկատելի է, թե որքան են ավելացել ատելության խոսքը, փոխադարձ վիրավորանքները քաղաքական հակադիր ճամբարներում գտնող անձանց միջեւ։ Ընդհուպ մինչեւ մարդու անձնական կյանքը քչփորելը, հրապարակայնացնելը, տարատեսակ պիտակավորումներ հնչեցնելը քաղաքական կամ սոցիալական այլ խմբի պատկանող անձանց հասցեին դարձել են սոցիալական ցանցերի որոշ օգտատերերի կամ որոշ կայքերի հիմնական զբաղմունքը։ Վառ օրինակ է նաեւ հանրահայտ «Սորոս»-ի գրասենյակի մոտ արդեն պարբերական դարձած ակցիաների կազմակերպումը։

Միջազգային կառույցները քանիցս են արձագանքել այն փաստին, որ պետք է բացառել ատելության խոսքը, միմյանց ուղղված վիրավորանքներն ու կոչերը։ Ի՞նչ պետք է անել այդ ամենի դեմ։

Փաստաբան Արա Ղազարյանը նկատում է, որ Քրեական օրենսգրքում նախատեսվում է որոշակի խստացում եւ ավելի մանրամասն հանցակազմի օբկետիվ հատկանիշներ։ Նա նկատում է, որ Քաղաքացիական օրենսգրքում էլ կան որոշակի կարգավորումներ։

«Պետք է փոփոխություն կատարել Քրեական օրենսգրքում։ Հիմա ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցությունը մի նախագիծ է դրել շրջանառության մեջ, որը, հուսով եմ, կարող է կարգավորումներ մտցնել այդ հարցում»,- ասաց Արա Ղազարյանը։

E-draft.am կայքում տեղադրված է «ՀՀ քրեական օրենսգրքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի ընդունման հիմնավորումը, որտեղ փորձել են սահմանել ատելության խոսքը։

«Ատելության խոսքը դուրս է ազատության իրավունքի շրջանակներից։ Թեեւ միջազգային իրավունքում առկա չէ «ատելության խոսք» հասկացության համընդհանուր ճանաչում գտած ձեւակերպում, եւ այն տարբեր կերպ է ընկալվում ազգային եւ միջազգային մակարդակներում եւ տարբեր դրսեւորումներ կարող է ունենալ, այնուամենայնիվ, անվիճելի է, որ անձի կյանքի կամ առողջության համար վտանգավոր բռնություն գործադրելու հրապարակային կոչերը , անձի կյանքի կամ առողջության համար վտանգավոր բռնությունը հրապարակայնորեն արդարացնելը կամ նման բռնություն քարոզելը հանդիսանում է «ատելության խոսքի» ծայրահեղ դրսեւորում»,- պարզաբանված է e-draft.am-ում։ Նախագծով առաջարկվում է ՀՀ քրեական օրենգիրքը լրացնել 226.2 հոդվածով, որով պատասխանատվություն կնախատեսվի անձի կյանքի կամ առողջության համար վտանգավոր բռնություն գործադրելու հրապարակային կոչերի, անձի կյանքի կամ առողջության համար վտանգավոր բռնությունը հրապարակայնորեն արդարացնելու կամ նման բռնությունը քարոզելու համար:

«Փինք» իրավապաշտպան ՀԿ-ն էլ առաջարկել էր ՀՀ քրեական օրենսգրքի 306-րդ հոդվածը վերաձեւակերպել հետեւյալ խմբագրմամբ․ «Ազգային, էթնիկական, ռասայական, քաղաքական, գաղափարախոսական կամ կրոնական , սեռական կողմնորոշման կամ գենդերային ինքնության հիմքով թշնամանք, ատելություն, ինչպես նաեւ այլ սոցիալական խմբի նկատմամբ ատելություն, անհանդուրժողականություն կամ թշնամանք հարուցելուն ուղղված արարքը․․․»։

Վարջերս էլ ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանն, անդրադառնալով Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստան գրասենյակի մոտ կազմակերպվող ակցիաներին եւ այնտեղ հնչող կոչերին, նշել էր, որ անթույլատրելի է արժանապատվությունը վիրավորող կամ ատելության ցանկացած խոսք։

Աղբյուրը՝ 1in.am