«Մի տեսակ թարս գործընթաց է գնում». Պարգև Օհանյան
«Մի տեսակ թարս գործընթաց է գնում»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց «Անկախ դատավոր» ՀԿ նախագահ, նախկին դատավոր Պարգև Օհանյանը՝ անդրադառնալով դատավոր Դավիթ Գրիգորյանի կողմից Մարտի 1-ի գործից անջատված գործի քննությունը կասեցնելու և ՍԴ ուղարկելու որոշմանը։
Հիշեցնենք, որ երեկ դատավոր Դավիթ Գրիգորյանի որոշմամբ կասեցվեց Ռոբերտ Քոչարյանի, ՀՀ նախկին փոխվարչապետ Արմեն Գևորգյանի, 2008-ին ՀՀ պաշտպանության փոխնախարարներ Սեյրան Օհանյանի և Յուրի Խաչատուրովի վերաբերյալ քրեական գործի վարույթը և ուղարկվեց Սահմանադրական դատարան:
Ուշագրավն այն է, որ կողմերից ոչ ոք տեղյակ չի եղել, որ գործի վարույթը կասեցվել է և այն ուղարկվել ՍԴ։ Գործընթացի մասին տեղյակ չի եղել անգամ գլխավոր դատախազությունը։ Նշենք, որ դատախազությունն արդեն իսկ վերաքննիչ բողոք է ներկայացնելու Քոչարյանի խափանման միջոցը փոփոխելու վերաբերյալ Երևանի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի՝ մայիսի 18-ին կայացված որոշման դեմ: Արդեն իսկ ելքագրվել և դատարան է ուղարկվել նաև դատավոր Դավիթ Գրիգորյանին ինքնաբացարկ հայտնելու մասին միջնորդությունը:
Ինչ վերաբերում է քրեական գործի վարույթը կասեցնելուն և ՍԴ դիմելուն, ապա գլխավոր դատախազի խորհրդական Գոռ Աբրահամյանը տեղեկացրեց, որ դրա վերաբերյալ դատարանի որոշումը ստանալուց և հիմքերն ուսումնասիրելուց հետո ՀՀ դատախազությունը դիրքորոշում կարտահայտի այն բողոքարկելու վերաբերյալ:
Պարգև Օհանյանի խոսքով՝ դատավորը այս որոշումը պետք է կայացներ ավելի վաղ, եթե նման մտադրություն ուներ: «Դատարանը, երբ գործը ընդունում է վարույթ, 15 օրվա մեջ պետք է կայացնի օրենքով նախատեսված որոշումներից որևէ մեկը՝ գործը նշանակի դատական քննության, կարճի գործը, կասեցնի գործի քննությունը, ինքնաբացարկ հայտնի, գործը վերադարձնի մեղադրողին։ Այս որոշումներից մեկը կայացնելու հետ մեկտեղ դատարանը պետք է քններ նաև խափանման միջոցի հարցը։ Ընդ որում՝ այս բոլոր գործողությունների համար նիստ չի պահանջվում։ Բայց դատարանը երկար-բարակ դատական նիստ արեց խափանման միջոցի փոփոխության համար, փոփոխեց խափանման միջոցը, ապա նոր կասեցրեց վարույթը և ուղարկեց Սահմանադրական դատարան։ Դատավորը առանց նիստ անելու պետք է կայացներ, ասենք, կասեցնելու մասին որոշումը և ՍԴ դիմելու հարցը և անդրադառնար խափանման միջոցին»,- ընդգծեց Օհանյանը։
Նախկին դատավորը չցանկացավ գնահատական տալ դատարանի որոշմանը՝ համարելով, որ տրվողը պետք է լինի քաղաքական գնահատական, որը չի ցանկանում տալ, իսկ իրավական գնահատական տալը կարող է դիտվել որպես ուղղորդում։
Նախկին դատավորն ամեն դեպքում որոշակի վերապահումներ ունի Սահմանադրական դատարանի կողմից կայացվելիք որոշման մասով։
Նշենք, որ դատարանը ՍԴ է դիմել Քոչարյանին և մյուսներին առաջադրված ՀՀ ՔՕ 301.1 հոդվածի (սահմանադրական կարգը տապալելը) սահմանադրականության հարցը պարզելու հիմքով, ինչպես նաև Քոչարյանի անձեռմխելիության մասով։
Օհանյանի խոսքով՝ օրենքը սահմանում է, որ արարքի հանցավորությունը որոշվում է արարքը կատարելու պահին գործող օրենքով։ «Արարքը կատարելու պահին այս հոդվածը չի եղել, եղել է մեկ այլ հոդված՝ մի քիչ այլ ձևակերպմամբ, որն ավելի էր համապատասխանում նախկին իշխանությունների արարքին՝ իշխանությունը բռնությամբ պահելը։ Սա իմ կարծիքն է։ Հարցը Սահմանադրական դատարանի լիազորությունների շրջանակում է, և սպասենք-տեսնենք՝ ինչ որոշում կլինի»,- ընդգծեց Օհանյանը։
Սահմանադրագետ Վարդան Այվազյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց, որ այնպես չէ, որ դատավորի քայլը խորամանկ քայլ է եղել։ Խնդիրն այն է, որ դատարանը համարում է, որ 300.1 հոդվածը իրավական որոշակիություն չունի։ Քրեական օրենսգրքի այս հոդվածն անորոշ է ձևակերպված, և դատարանը խնդիր ունի պարզաբանման, մեկնաբանման, որպեսզի հստակ լինի, թե այն ինչպես պետք է կիրառվի։ «Կարծում եմ՝ այն հակասահմանադրական չի ճանաչվի, քանի որ, իմ կարծիքով, այդտեղ հակասահմանադրական բան չկա: Այնուամենայնիվ, դատարանին անհրաժեշտ է դիրքորոշում Սահմանադրական դատարանից այդ նորմի մեկնաբանման վերաբերյալ, որպեսզի հետագայում ավելի ճիշտ կողմնորոշվի, և ցանկացած դատավճիռ կայացնելիս այդ վճիռը հիմնավորված լինի։ Շատ դատավորներ նման դեպքերում դիմում են ՍԴ, որպեսզի մեկնաբանություն ունենան և ըստ այդմ կայացնեն որոշում»,- ասաց Այվազյանը։
Ամեն դեպքում, սահմանադրագետի խոսքով, եթե Սահմանադրական դատարանը որոշեց, որ քրեական օրենսգրքի այդ հոդվածը հակասում է Սահմանադրությանը, ապա մեղադրանքն այդ մասով կկարճվի, քրեական հետապնդումը մեխանիկորեն կդադարեցվի։ «Բայց եթե Սահմանադրական դատարանը չճանաչի հակասահմանադրական և համապարփակ դիրքորոշում արտահայտի, մեկնաբանի քրեական օրենսգրքի այդ նորմը, ապա և՛ մեղադրական կողմի, և՛ դատարանի համար շատ ավելի հեշտ կլինի հետագա դատավարությունը վարելը»,- ընդգծեց Այվազյանը։
Մանրամասն՝ սկզբնաղբյուր նյութում: