Տեսչական մարմինը կոչ է անում դեղերի ներկրման ժամանակ չվտանգել բնակչության առողջությունը

Առողջապահության և աշխատանքի տեսչական մարմնից հաղորդում են, որ մրցակցությանն առնչվող նկարագրված խնդիրը նոր չէ գոյացել, և այն տարիներ շարունակ քննարկվել է ոլորտի շահագրգիռ կազմակերպությունների (այդ թվում՝ ՀՀ տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովում) և մասնագիտական միությունների ներկայացուցիչների հետ` իրավական դաշտը ենթարկելով բազմաթիվ լրամշակումների:

Հաշվի են առնվել նաև միջազգային փորձագետների առաջարկություններն ու դիտողությունները` նպատակ ունենալով Հանրապետությունում ապահովել անվտանգ, արդյունավետ, որակյալ դեղերի արտադրության, ներմուծման, իրացման և կիրառման պատշաճ իրականացումը, դեղերի մատչելիությունը, ինչպես նաև դեղերի մասին (այդ թվում դեղերի գրանցման արդյունքում հաստատված փաթեթավորումներով և ներդիր թերթիկներով սպառողին տեղեկացվող) հավաստի տեղեկատվությունը։

Արդյունքում, Պետության կողմից սահմանվել են դեղի գրանցման և ներմուծման ընթացակարգեր, որոնք, կոչված լինելով կանխելու կեղծ, անորակ և չգրանցված դեղերի շրջանառությունը, պետք է հստակեցնեն, կանոնակարգեն և վերահսկելի դարձնեն դեղերի ոլորտը։

Մասնավորապես պետք է նշել, որ դեղերի ներկրման խոչընդոտների մասին «ահազանգը» հերքվում է զուգահեռ ներմուծման հնարավորության պաշտոնական ներդրմամբ, երբ 2016 թվականին ընդունվել է զուգահեռ ներմուծման առանձին սահմանումով նոր «Դեղերի մասին» ՀՀ օրենք (ամբողջությամբ ուժը կորցրած ճանաչելով հինը), որտեղ առաջին անգամ սահմանված է «դեղերի զուգահեռ ներմուծման» հասկացությունը։

Նշված Օրենքով օրենսդրական հիմքեր են ապահովվել զուգահեռ ներմուծման իրականացման համար՝ թույլատրելով տարբեր փաթեթավորումներով միևնույն գրանցված դեղի ներմուծումը Հանրապետություն, իսկ դրա կարգն ու առանձնահատկությունները ՀՀ կառավարության կողմից սահմանվել են 2019 թվականի փետրվարի 28-ին ընդունված դեղերի ներկրման նոր կարգով (դարձյալ ուժը կորցրած ճանաչելով հինը)։

Հարկ է նշել, որ զուգահեռ ներմուծումը դեղերի մատչելիության ապահովման միակ գործիքը չէ և այս ճանապարհով հնարավոր է զսպել կամ նվազեցնել միայն սահմանափակ թվով դեղերի գները, ընդ որում՝ հաճախ ժամանակավոր: Աշխարհին հայտնի են դեղերի գների կառավարման ավելի համակարգային մոդելներ, որոնցից առաջնահերթը առանց խաթարելու դեղի անվտանգությունը անբարեխիղճ մրցակցության դեմ պայքարն է, ինչպես նաև դեղերի գների պետական կարգավորումը` դեղի հենակետային գնի, դրա նկատմամբ մեծածախ ու մանրածախ առավելագույն հավելագին սահմանելու միջոցով, ինչը նույնպես ամրագրված է նաև «Դեղերի մասին» նոր օրենքով:

Հարկ է նշել, որ գրանցանմուշի հետ անհամապատասխանության ցանկացած «ոչ էական» թվացող տարբերություն պետք է դիտարկել որպես դեղի կեղծման ահազանգ, որը, սակայն, բացարձակ պայման չէ դեղի ներմուծումը մերժելու համար։ Այդ է պատճառը, որ ներմուծվող դեղերի փորձաքննության ժամանակ առողջապահության նախարարության կողմից, որպես դեղի անվտանգության գնահատման գործընթաց, կատարվում է նմուշառում, ներկրվող խմբաքանակներից վերցված նմուշների փաթեթները և կիրառման հրահանգները համեմատվում են գրանցված դեղի հետ: Փաթեթի անհամապատասխանության ժամանակ իրականացվում են լաբորատոր փորձաքննություն, մանրամասն ուսումնասիրություններ, ինչպես նաև, ըստ անհրաժեշտության պարզաբանումներ դեղի համար պատասխանատու կազմակերպության հետ, որպեսզի հնարավորինս կանխվի անորակ և ոչ անվտանգ դեղերի մուտքը Հանրապետություն։

Պետք է ընդգծել, որ բազմաթիվ դեպքերում ստացվում է դրական արդյունք և զուգահեռ ներկրման կարգով թույլատրվում է դեղի մուտքը երկիր, ինչի մասին սակայն չի բարձրաձայնվում:

Տեսչական մարմինը կոչ է անում դեղերի ներկրման ժամանակ (ընդ որում էական չէ՝ զուգահեռ, թե ուղիղ եղանակով) վտանգի տակ չդնել բնակչության առողջության պահպանումը և, Պետության կողմից սահմանված դեղի գրանցման ու ներմուծման ընթացակարգերի ամբողջ ինստիտուտը պահպանելով, դիմել Լիազոր մարմին՝ ներմուծման հավաստագիր ստանալու նպատակով։