Իրանում մասնագիտական գիտելիքները կատարելագործած հայ ուսանողները գոհ են վերադարձել երկշաբաթյա դասընթացից

Հայաստանում Իրանի դեսպանության մշակույթի կենտրոնի խորհրդական Սեյյեդ Մոհամմադ Ռեզա Հեյդարիի ջանքերով՝ Սլավոնական համալսարանի և ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի իրանագիտության ամբիոնի 11 ուսանողներն ավելացրել են գործնական գիտելիքների պաշարը՝ Իրանում կազմակերպված իրանագիտության խորացված դասընթացին մասնակցելով:

ՀՀ-ում Իրանի դեսպանության մշակույթի կենտրոնի խորհրդական Սեյյեդ Մոհամմադ Ռեզա Հեյդարիի հետ հանդիպման ընթացքում ծրագրի մասնակիցները նշեցին՝ լեզվաբանության, մշակույթի և պատմության գործնական գիտելիքները կփոխանցեն նաև մյուս ուսանողներին:

ՀՀ-ում Իրանի դեսպանության մշակույթի կենտրոնի խորհրդական Սեյյեդ Մոհամմադ Ռեզա Հեյդարին արժևորելով ուսանողների նորարարական մոտեցումները և երիտասարդական ավյունն ու էներգիան երկրի տարբեր բնագավառների՝ մշակույթի, ճարտարապետության, գիտության, քաղաքականության զարգացման գործում նշեց, որ վերոնշյալ բոլոր բանագավառներում բազում գլուխգործոցներ ստեղծվել են հենց ուսանողների կողմից, և մշակութային և ուսումնական հաստատությունների կարևորագույն առաքելություններից մեկն էլ վաղավա ապագան կերտող նոր սերնդին հնարավորինս աջակցելն է:

Պարոն Հեյդարին հիշեցնելով մինչ Իրան մեկնելը տեղի ունեցած հանդիպման ընթացքում ձեռք բերված այն պայմանավորվածությունը, ըստ որի վերադարձին ուսանողները պետք է կիսվեին իրենց տպավորություններով և առաջարկություններով, հետաքրքրվեց թե ինչպիսի՞ն է նրանց գնահատականը գիտաճանաչողական այս ճանապարհորդության վերաբերյալ դասընթացի ավարտից հետո:

ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի իրանագիտության ամբիոնի բակալավրի 4-րդ կուրսի ուսանող, ծրագրի մասնակից Մանուկյան Լիլյան շնորհակալություն հայտնելով Իրանը մոտիկից տեսնելու հնարավորության համար ասաց. «Իրանում դասընթացներ անցնելու ծրագիրը ՀՀ-ում Իրանի Իսլամական Հանրապետության դեսպանության մշակույթի կենտրոնի կողմից ներկայացվել էր ԵՊՀ և Սլավոնական համալսարան:

Երկշաբաթյա իրանագիտական կուրսի համար բավական շատ դիմողներ կային, որոնցից ընտրվեցին 11 հոգի: Իրանում անցկացվեցին իրանագիտական դասընթացներ և ճանաչողական էքսկուսիաներ Թեհրանում ու Ղազվինում: Ծանոթացանք իրանագիտության խնդիրներին հենց երկրի ներսից: Դասընթացն ավելի շատ նվիրված էր բուն իրանագիտական ուսումնասիրություններին, բայց քանի որ այն ամբողջովին անցկացվում էր պարսկերենով, հետևաբար նաև համարվում էր լեզվի զարգացման կուրս: Ուրախ ենք, որ բոլոր մասնակից երկրների ուսանողներից աչքի էինք ընկնում մեր առաջադիմությամբ, ինչի համար էլ անաչափ շնորհակալ ենք մեր հայ դասախոսներին»,-նշեց Մանուկյան Լիլյան:

Իրանում կայացել են 10 տարբեր դասախոսություններ՝ Իրանի պատմության հին և նոր շրջանի, իրանական առասպելաբանության, ճարտարապետության, մշակույթի լեզվաբանության և այլ ուղղություններով:

«Այս դասընթացը կարևոր էր այնքանով, որ Իրանի դասախոսների ներքին կարծիքը ստացանք դասավանդվող թեմաների շուրջ և ստացված արժեքավոր գիտելիքների շնորհիվ մասնագիտական հետաքրքրությունների շրջանակը ընդլայնելով վստահ եմ, որ նոր ուսումնասիրություններ կանենք ապագայում: Մեզ՝ որպես ապագա իրանագետ դասընթացն օգնեց հասկանալ նաև իրանական դասավանդման մեթոդները, կապեր հաստատել ոլորտի լավագույն դասախոսների, գիտական կենտրոնների հետ, որոնց հետ հետագայում կարող ենք համագործակցել: Դասախոսները շատ հոգատար վերաբերմունք էին ցուցաբերում, հետաքրքրվում էին մեր կողմից ուսումնասիրվող և իրանագիտությանն առնչվող մեզ առավել հետաքրքրող թեմաների մասին և այդ թեմաներին առնչվող գրքեր և արժեքավոր տեղեկություններ տրամադրում մեզ, ինչի համար շատ շնորհակալ ենք բոլորից և հատկապես դոկտոր Մեհրդադ Քարիմիից պրոֆեսոնալ և ջերմ վերաբերմունքի համար»,- հավելեց նույն ամբիոնի մագիստրատուրայի 2-րդ կուրսի ուսանողուհի Իսաղուլյան Փյունիկը:

«Այս դասընթացի շրջանակներում հնարավորություն ստացանք ծանոթանալ նաև իրանցիների կյանքին, վարվելակերպին, որը դժվար կլիներ որևէ ուսանողի ներկայացնել դասերի միջոցով ավելին այս օրերի ընթացքում տարբեր երկրնեից ժամանած երիտասարդ արևելագետների և դասախոսների հետ մի հարկի տակ ապրելով մենք պարսկերենի օգնությամբ ծանոթացանք նաև ուրիշ երկրների մշակույթի հետ ձեռք բերեցինք բազում ընկերներ: Բոլորս էլ իրանական միջավայրում մեզ շատ հարազատ էինք զգում և վերադարձին ասես իբրև իրանցի էինք հրաժեշտ տալիս, մեզանից մի մասնիկ թողնելով այնտեղ և Իրանի վառ գույներ մեր սրտում վերադառնալով հայրենիք այն հույսով, որ շուտով նորից կլինենք Իրանում՝ բացահայտելու անսպառ մշակութային հորիզոններ ունեցող Իրանը »,- նշեց իրանագիտության ամբիոնի բակալավրի 4-րդ կուրսի ուսանող, Արեգ Բագրատյանը:

ԵՊՀ իրանագիտության ամբիոնի բակալավր 4-րդ կուրսի ուսանողուհի Ժաննա Մարգարյանի խոսքով՝ դասընթացներն ընդհանուր զարգացվածություն են տվել իրեն: «Կոնկրետ պարսկերեն լեզվի մասին չէր դասընթացը, սակայն շփումը մեծ հնարավորություն տվեց զարգացնել լեզվի ունակությունները: Համալսարանում մենք սովորում ենք գրական պարսկերեն, իսկ Իրանում լսեցինք խոսակցականը, որը բավականին տարբերվում է: Իսկ Իրանում ապրելու համար հենց խոսակցական պարսկերենն է շատ կարևոր: Այն ինչ մենք տեսանք Էքկուրսիաների և դասավանդման ընթացքում ներկայացվող նյութերի տեսքով՝ մշակույթի և պատմության մասին մեր գիտելիքներն ավելի պատկերավոր դարձրեցին, դասախոսները ամեն դասին պատրաստվում էին մեծ պատասխանատվությամբ և գիտական կոնֆերանսի նման իրենց ներակայացրած նյութը համադրում էին նկարների և փաստերի ցուցադրումով»,- ասաց ուսանողուհին ու հավելեց, որ շատ տպավորված է տեսնելով, որ իրանցիները հայերի նման բարի, բաց, ջերմ, ու շատ հյուրասեր ժողովուրդ են:

Ուսանողների խոսքով՝ բազմաթիվ ոլորտներից ստացած գիտելիքները կօգնեն նաև ընտրել հետագա մասնագիտական ուղղվածությունը մագիստրատուրայում: Նրանք անչափ տպավորված էին նաև պատմամշակութային կենտրոներ և թանգարաններ կատարած այցով:

Խոսելով պատմամշակութային կենտրոներ և թանգարաններ կատարած այցերի մասին նույն ամբիոնի մագիստրատուրայի 2-րդ կուրսի ուսանողուհի Ասատրյան Մետաքսյան առնաձնացրեց՝ Իրան- Իրաք պատերազմին նվիրված թանգարան այցելությունը, որի շրջանակներում նորարարական տեխնոլոգիաների միջոցով 5D ֆորմատի ֆիլմերի շնորհիվ կարողացել են հայտնվել վիրտուալ պատերազմի կենտրոնում և սեփական աչքերով տեսնել պատերազմի արհավիրքները ու վստահ է, որ ինչքան շատ լինեն նմանատիպ թանգարանները այնքան դա կնպաստի խաղաղության հաստատմանը և խաղաղ գոյակցության արժեքը գնահատող սերնդի դաստիարակմանը: «Մեզ համար մեծ պատիվ էր տեսնել, որ Իրանում ապրող հայկական համայնքի ներկայացուցիչներն էլ իրենց մասնակցությունն են ունեցել Իրանի հողը պարտադրված պատերազմում պաշտպանելու գործում և առավել հաճելի էր տեսնել թե ինչպես են իրանցիները նրանց իբրև սուրբ նահատակ-մարտիտոս ընկալում և հարգում իրանցի նահատակներին հավասար: Անչափ տպավորված էինք, այն հանգամանքով, որ Իրանի և Իրաքի միջև ութ տարի շարունակվող պատերացմից հետո, ինչպես են այդ երկու երկրները կարողացել հաշտություն կնքել և հաստատել բարեկամական, թշնամանքից զերծ և դիվանագիտական բարձր մակարդակի վրա գտնվող հարաբերություններ և սա համաշխարհային պատմության մի կարևոր փաստ է, որը կարող է լավագույն օրինակ լինել պատերազմների, անհանդուրժողականության և հակամարտության կիզակետում հայտնված աշխարհի համար:

Մեզ համար մեծ պատիվ և հպարտություն էր նաև արվեստի մշակույթի տարբեր բնագավառներին առնչվող բոլոր հաստատություններում դրանց պատմության ակունքներում հայերի տպավորիչ ներկայության և հայերի վերաբերյալ իրանցիների հատուկ հարգանքի մասին տեղեկանալը» ,- հավելեց Ասատրյան Մետաքսյան:
Իրանագիտության ամբիոնի բակալավրի 4-րդ կուրսի ուսանող Մանասյան Անահիտի հավաստմամբ՝ չնայած Հայաստանում հարուստ տեսական գիտելիքներ են ստանում, սակայն յուրաքանչյուր ուսանողի համար շատ կարևոր է գործնականում դրանք կիրառելը և այդպիսի հնարավորություն են տալիս հենց նման ծրագրերը: «Իբրև օրինակ կարող եմ նշել այն, որ Հոսեյնական Թասուայի և Աշուրայի սգո ծիսակարգի անցկացման օրերին, Իրանում լինել և այդ միջոցառումներին ներկա գտնվելը, ծիսական արարողություններ, որոնք այդքան տարբեր են քրիստոնեական կրոնական միջոցառումներից, բայց միևնույն ժամանակ մասնագիտական առումով այդքան հետաքրքիր ու տպավորիչ: Մենք վերադառնալուց հետո հենց առաջին դասին դասախոսների հետ քննարկեցինք այս սգո ծիսակարգի պատմությանը և Իրանի ավանդական, մշակութային, ազգային կյանքին առնչվող մի շարք այլ հարցեր, որոնց մասին արդեն լսել էինք Իրանում: Դասընթացի ընթացքում ձեռք բերված գիտելիքներով այսօր էլ շարունակում ենք կիսվել մեր ընկերների և դասախոսների հետ»,- նշեց նա:

Պատմությանը, գրականությանը, պարսկերենի ընդհանուր զարգացվածությանը, առասպելաբանությանը վերաբերող օրական 5-6 ժամ տևողությամբ դասերը տվել են խտացված գիտելիքներ և գործնական հմտություններ: ՀՀ-ում Իրանի դեսպանության մշակույթի կենտրոնի խորհրդական Սեյյեդ Մոհամմադ Ռեզա Հեյդարիի հետ հանդիպմանը ուսանողները նշեցին, որ դասընթացները շատ ծավալուն էին և մեծ պատմությունն ու գրականությունը սովորել են խտացված:
«Մենք իսկապես մեծ գրականություն և մի ծով հայտնի դեմքեր ունենք: Քանի որ մեր գրողները շատ են, այդ է պատճառը, որ ծրագիրը ծանրաբեռված է եղել»,- նկատեց Սեյյեդ Մոհամմադ Ռեզա Հեյդարին:

Նա նաև հույս հայտնեց, որ Իրանի և Հայաստանի գիտաուսումանական համապատասխան կենտրոնները համատեղ ջանքերով կազմակերպված գիտաճանաչողական նմանատիպ դասընթացների միջոցով կկարողանան լավ մշակութային համագործակցություն ձևավորել Հայաստանի և Իրանի երիտասարդ արևելագետների սերնդի միջև, և քաղաքակրթության բնօրրան ու բարձր հոգևոր արժեքներ ունեցող դարավոր բարեկամ երկրների մշակույթների հանրայնացման ու արևելքի դարավոր բարեկամ երկու երկրների նոր սերնդներին իրենց բարձրարժեք մշակութային և մարդասիրական արմատների հետ ծանոթացնելու ճանապարհով, համատեղ ուժերով նպաստել տարածաշրջանում մշակույթ և խաղաղ գոյակցություն կերտող սերնդի ձևավորմանը:

«Մենք ձեզ չէինք ուղարկել պարզապես որպես զբոսաշրջիկներ, այլ հստակ գիտակցելով, որ ձեզանից շատերը ապագա արևելագետներ, դասախոսներ և նոր սերունդին կրթող ուսուցիչներ եք, ուզում ենք, Ձեր մասնագիտական ձեռքբերումների մաս կազմել, հուսալով, որ Իրան այցելելով անձամբ կծանոթանաք Իրանի մշակույթին, պատմությանը և այն կներկայացնեք ձեր ընկերներին այլ կերպ ասած կդառնաք Իրանի՝ մարդասիրական, խաղաղասեր և հարուստ պատմամշակութային արժեքներ ունեցող երկրի մշակույթային դեսպանները Հայաստանում»,- եզրափակեց Սեյյեդ Մոհամմադ Ռեզա Հեյդարին:

Ոսանողները փորձելով ամփոփել ինչն է իրենց ամենաշատը գրավել Իրանում նշեցին, որ Իրանը վառ գույների՛, ջերմությա՛ն, հյուրսիրությա՛ն, մարդասիրության և հնի՛, ավանդականի՛, ազգայինին՛ և ժամանակակի՛ց ու նորարարականի ստացված համադրության խաչմերուկ է:

Հրաժեշտից առաջ ուսանողները ևս մեկ անգամ իրենց և իրենց դասախոսների կողմից երախտիք ու շնորհակալություն են հայտնել պարոն Հեյդարիին և խնդրել, որ նմանատիպ գիտաճանաչողական այցելությունները շարունակական լինեն և իրենք հնարավորություն ունենան ավելի լավ ճանաչելու անսահման գոհարների երկիր Իրանը:

Նշենք, որ Իրանագիտության նման ծրագրեր կազմակերպվում են տարեկան 2-3 անգամ և սա թվով երկրորդ ծրագիրն է այս տարվա ընթացքում, նախորդը տեղի է ունեցել փետրվար ամսին, իսկ այս «Իրանագիտության մասնագիտացված դասընթացին», որը կազմակերպվում է ԻԻՀ «Իրանագիտության հիմնադրամ»-ի կողմից և որին աշխարհի տարբեր երկրների իրանագիտական խոշոր կենտրոններում ուսանող տարեցտարի ավելի մեծ թվով երիտասարդներ են մասնակցում: Հաճելի է փաստել, որ աշխարհի տարբեր ծայրերից Իրան մեկնած իրանագետների շարքում՝ ցուցաբերած բարձր ակտիվության և ՀՀ-ում Իրանի դեսպանության մշակույթի կենտրոնի խորհրդական Սեյյեդ Մոհամմադ Ռեզա Հեյդարիի ջանքերի շնորհիվ մեծ թիվ են կազմել հայ ուսանողները: Այս դասընթացին Հայաստանից մասնակցելու է մեկնել 11 ուսանող՝ այն պարագայում, երբ 1 միլիարդ 300 միլիոնից ավել բնակչություն և իրանագիտական ամուր տրադիցիաներ ունեցող Հնդկաստանից դասընթացին մասնակցել են ընդամենը երեք ուսանող։

ՀՀ-ում Իրանի դեսպանության մշակույթի կենտրոնի խորհրդական Սեյյեդ Մոհամմադ Ռեզա Հեյդարին օգոստոսի 21-ին Իրան մեկնելուց առաջ Հայաստանում ԻԻՀ դեսպանատան մշակույթի կենտրոնում հյուընկալել է ուսանողներին: Դասընթացի ավարտից հետո նույնպես իրենց ստացած վառ տպավորությունները կիսելու և պարոն Հեյդարիին շնորհակալություն հայտնելու համար հայ ուսանողների խումբը հոկտեմբերի–ին այցելել էր ԻԻՀ դեսպանատան մշակույթի կենտրոն։

Հավելենք նաև, որ հոկտեմբերի 12-ին Արմնյուզ հեռուստաալիքի «Երեկոյան Երևան» հաղորդաշարի հյուրն էին ՀՀ-ում ԻԻՀ դեսպանատան մշակութային հարցերով խորհրդական Սեյյեդ Մոհամմադ Ռեզա Հեյդարին, Վալերի Բրյուսովի անվան պետական լեզվահասարակագիտական համալսարանի պարսիզ լեզվի և գրականության դասախոս, ՀՀ-ում ԻԻՀ դեսպանատանը կից մշակույթի կենտրոնի թարգմանիչ՝ Արմինա Սարգսյանը, և իրանագիտության դասընթացներին մասնակցած ուսանողներ՝  Ասատրյան Մետաքսյան և Ռոզա Բաղիրյանը: Նրանք խոսել են արդեն իրականացված և իրականացվելիք իրանագիտական դասընթացների ծրագրերի մասին, իսկ ուսանողներն էլ կիսվել են Իրան կատարախ այցից ստացած իրենց տպավորություններով: