2001 թ. սեպտեմբերի 11-ին կործանված Համաշխարհային առևտրի կենտրոնի մասին

Համաշխարհային առևտրի կենտրոն, կրճատ՝ ՀԱԿ (անգլ.՝ «World Trade Center»), ճապոնական ծագումով ամերիկյան ճարտարապետ Մինորու Յամասակիի կողմից նախագծված 7 շենքից կազմված համալիր, որը պաշտոնապես բացվել է 1973 թվականին Նյու Յորքում, ԱՄՆ։

Համալիրի ճարտարապետական դոմինանտ էին հանդիսանում երկու աշտարակ (իրականում աշտարակի չափանիշներին նրանք այդքան էլ չէին համապատասխանում), որից ամենը ուներ 110 հարկ։ Հյուսիսային աշտարակը 417 մ բարձրությամբ, իսկ ծայրաձողով՝ 526,3 մ, իսկ Հարավայինը 415 մետր։

2001 թ. սեպտեմբերի 11-ին ՀԱԿ-ի համալիրը ահաբեկչական ակտի արդյունքում կործանվել է։ Կառուցողական աշխատանքների ավարտումից հետո աշտարակները եղել են աշխարհի ամենաբարձր երկնաքերները (մինչև դրանց կառուցումն այդ կոչումը կրում էր Էմփայր Սթեյթ Բիլդինգը, որը ահաբեկչությունից հետո կրկին դարձավ Նյու Յորքի ամենաբարձր շենքը)։

Երբեմն այդ աշտարակները ԱՄՆ-ի համաշխարհային տիրապետության խորհրդանիշ են անվանում։ Այժմ նրա տեղում կառուցվել է նոր շենքը։ 2013 թ. ապրիլ ամսին վերջացել է առաջին նոր Ազատության աշտարակի կառուցումը։

Ազատության աշտարակի կառուցման գաղափարը ծագել է 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչությունից հետո, որի ժամանակ ավերվեցին Առևտրի համաշխարհային կենտրոնի զույգ աշտարակները։

Երկնաքերը ներկայումս գտնվում է հենց այդ աշտարակների տեղում։ Նրա հետ միասին կառուցվել է հուշահամալիր՝ նվիրված 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչության զոհերի հիշատակին։ Հուշահամալիրի բացումը տեղի է ունեցել 2011 թվականին նախագահներ Բարաք Օբամայի և Ջորջ Բուշ կրտսերի (ում նախագահության օրոք տեղի էր ունեցել ահաբեկչությունը) ներկայությամբ։

Ազատության աշտարակի կառուցման համար օգտագործվել է երկաթբետոն, պողպատ և ապակի։ Այն ունի 104 վերգետնյա և 5 ստորգետնյա հարկ։ Չնայած կառուցման աշխատանքները սկսվել էին 2006 թվականի ապրիլի 27-ին, երկնաքերը 0 մ բարձրությունը հաղթահարել է 2008 թվականի մայիսի 17-ին։

2008 թվականի օգոստոսի 1- կառույցի բարձրությունը կազմեց 8 մետր
2009 թվականի փետրվարին՝ 11-32 մետր

2010 թվականի փետրվարի 10- ստորին պողպատյա կառույցի կառուցման ավարտը, որն ուներ խորանարդի ձև. շինության բարձրությունը գերազանցեց 61 մետրը

2010 թվականի ապրիլ-կառուցվեց 26 հարկ

2010 թվականի հոկտեմբեր-44 հարկ

նոյեմբերի 17-կառուցվեց 48 հարկ. շինության բարձրությունը հասավ 171 մետրի
դեկտեմբերի 16-52 հարկ. երկնաքերի բարձրությունը կազմեց գրեթե 183 մետր

2011 թվականի հունվար- հաղթահարվեց 210 մետր նշակետը

մայիսի 10-կառուցվեց 65 հարկ

սեպտեմբերի 24-84 հարկ

հոկտեմբերի 30 -շինության բարձրությունը կազմեց 333 մետր

2012 թվականի ապրիլի 6- 100 հարկ

2013 թվականի մայիսի 10-շինությունը հասավ նախագծված բարձրությանը, տեղադրվեց ծայրաձողը:

Շենքի՝ երկաթբետոնից կառուցման գաղափարը տարաձայնությունների տեղիք է տվել։

Որոշ քննադատներ ենթադրեցին, որ աշտարակը ոչ թե ազատության, այլ վախի տպավորություն է առաջացնում, և այն անվանեցին «վախի աշտարակ»:

Աշոտ Ասատրյան. Ֆեյսբուք