Վաղաժամ քաղցկեղի աճը աշխարհում մտահոգիչ է. գիտնականններ

Վերջին 10 տարիների ընթացքում 25-49 տարեկանների շրջանում կոլոռեկտալ քաղցկեղի դեպքերն աճել են 24 տարբեր երկրներում, այդ թվում՝ Մեծ Բրիտանիայում, ԱՄՆ-ում, Ֆրանսիայում, Ավստրալիայում, Կանադայում, Նորվեգիայում և Արգենտինայում, Shantnews-ի փոխանցմամբ՝ գրում է BBC-ն:

Հետաքննության վաղ բացահայտումները, որոնք միջազգային թիմը ներկայացրել է 2024 թվականի սեպտեմբերին Ժնևում Քաղցկեղի վերահսկման միջազգային միության (UICC) կոնգրեսում, մտահոգիչ են։ Քաղցկեղի ամերիկյան միության (ACS) և Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) Քաղցկեղի հետազոտության միջազգային գործակալության հետազոտողները ուսումնասիրել են 50 երկրների տվյալներ՝ միտումը հասկանալու համար: Այս երկրներից 14-ում աճի միտումը նկատվել է միայն երիտասարդ չափահասների մոտ, իսկ տարեցների մոտ մակարդակը մնում է կայուն:

Կրծքագեղձի քաղցկեղը քաղցկեղի ձևերից մեկն է, որտեղ միտումը ակնհայտ է: ACS-ի նոր զեկույցը ցույց է տվել, որ թեև վերջին տասնամյակում կանանց մոտ կրծքագեղձի քաղցկեղից մահացությունը նվազել է մոտ 10%-ով, հիվանդացության մակարդակն ընդհանուր առմամբ աճում է տարեկան 1%-ով, իսկ 50 տարեկանից ցածր կանանց մոտ՝ տարեկան 1,4%-ով:

Համաճարակաբանական հետազոտությունների հիման վրա թվում է, որ այս միտումն առաջին անգամ սկսվել է 1990-ականներին: Հետազոտություններից մեկը ցույց է տվել, որ 1990-2019 թվականներին վաղաժամ քաղցկեղով հիվանդացության համաշխարհային դեպքերն աճել են 79%-ով, իսկ երիտասարդների մոտ քաղցկեղից մահացությունների թիվը աճել է 29%-ով։

Ըստ ուսումնասիրությունների՝ կան քաղցկեղի առաջացման տարբեր ռիսկի գործոններ, այդ թվում՝ գիրությունը, գենետիկ նախատրամադրվածությունը։

Ուսումնասիրությունները նույնիսկ ենթադրել են, որ գիշերային ժամերին լույսի շարունակական ազդեցությունը հերթափոխով աշխատանքի միջոցով կարող է հեշտացնել քաղցկեղի աճը՝ մելատոնին հորմոնի մակարդակի իջեցման միջոցով:

Նրա սադրիչ վերնագրով աշխատությունը՝ «Կարո՞ղ է միկրոպլաստիկները խթան հանդիսանալ կոլոռեկտալ քաղցկեղի վաղաժամ առաջացմանը», պնդում էր, որ կոլոռեկտալ քաղցկեղի ի հայտ գալը որպես ավելի խնդրահարույց հիվանդություն մինչև 50 տարեկանների շրջանում համընկնում է այն ժամանակաշրջանի հետ, որի ընթացքում միկրոպլաստիկները դարձել են ավելի շատ շրջակա միջավայրում: Ըստ աշխատության՝ փոքրիկ պլաստիկ մասնիկների առկայությունը կարող է խաթարել հաստ աղիքի լորձաթաղանթը, որը պաշտպանում է աղիների լորձաթաղանթը տարբեր պաթոգեններից և մեր սննդի տոքսիններից: