Ի՞նչը դուր չի գալիս Բաքվին այսօր Ֆրանսիայի գործունեության մեջ

Ֆրանսիան այն երկիրն է, որն այսօր զինում է Հայաստանին, հույս է տալիս նրան, պատրաստում է հայ զինվորականներին և նախապատրաստում հաջորդ պատերազմին։ Այս մասին հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, ով սուր քննադատության է ենթարկել պաշտոնական Փարիզի քաղաքականությունը կովկասյան ուղղությամբ։ Հունվարի 10-ին հանրապետական ​​լրատվամիջոցներին տված հարցազրույցում Ադրբեջանի ղեկավարն ասել է, որ «ավանդական աղբյուրներից բխող բացասական վերաբերմունքը չի դադարի։ Հայաստանին զինելու փորձերը նպատակ ունեն մեզ մշտական ​​ճնշման տակ պահել։ Այս ամենը ջանք է, որի նպատակն է թույլ չտալ, որ մենք ապագայում ապրենք խաղաղ, և, ցավոք, այստեղ առաջին պլանում է նաև Ֆրանսիան»։ Այս մասին սոցցանցերում գրել է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։

«2024 թվականի Ամանորի նախաշեմին Բաքվի և Փարիզի հարաբերությունները ստվերվեցին «լրտեսական սկանդալով»: Ըստ Ադրբեջանի ներկայացուցիչների, ֆրանսիական հետախուզական ցանցի գործունեությունը բացահայտվել է իրենց երկրի տարածքում։ Հինգերորդ հանրապետության դեսպանատան երկու աշխատակիցներ պերսոնա նոն գրատա են հայտարարվել։ Իր հերթին Փարիզը սիմետրիկորեն պատասխանել է՝ արտաքսելով երկու ադրբեջանցի դիվանագետների։ Ավելի վաղ Ադրբեջանում ձերբակալվել էր Ֆրանսիայի քաղաքացի Մարտին Ռայանը, ով աշխատում էր որպես «Մերկորամա» ՍՊԸ-ի տնօրեն։ Նա կասկածվում է Ֆրանսիայի արտաքին հետախուզության գլխավոր վարչությունում (DGSE) աշխատելու մեջ։

Առաջին հայացքից Բաքվի և Փարիզի հարաբերությունները նախկինում էլ անամպ չէին։ Հետեւաբար, ներկայիս զարգացումը չի կարելի անակնկալ անվանել։ Ադրբեջանցի քաղաքական գործիչներն ու դիվանագետները նախորդ տարիներին (հատկապես ռազմական սրացումների և 2020 և 2023 թվականների ղարաբաղյան երկու պատերազմների ժամանակ) կոշտ քննադատության են ենթարկել Ֆրանսիային իր հայամետ գծի համար։

Հիշեցնենք, որ Ֆրանսիայի խորհրդարանի երկու պալատները պահանջում էին ճանաչել ԼՂՀ անկախությունը։ Ու թեև Հինգերորդ Հանրապետության գործադիր իշխանությունը արգելափակեց այս նախաձեռնությունները, «նստվածքը», ինչպես ասում են, մնաց։ Ինչի՞ց է Բաքուն այդքան դժգոհ այսօր Ֆրանսիայի գործունեությունից։ Կան մի քանի պատճառներ. Արտաքուստ պատճառը Երևանի և Փարիզի ռազմատեխնիկական համագործակցությունն է։ Հայաստանը ստացել է ֆրանսիական զրահատեխնիկա, բանակցություններ են տարվում հրետանային համակարգերի և ՀՕՊ համակարգերի մատակարարման շուրջ։

Դժվար թե այս ամենը դառնա հայկական «վրեժի զենք», բայց Ալիևն ու իր թիմը կցանկանային վերջնականապես փակել ղարաբաղյան գեստալտը։ Եվ հետևաբար, նույնիսկ հայկական ռազմական ներուժը վերականգնելու մասին ակնարկները զայրացած արձագանք են առաջացնում:

Բայց ոչ միայն տեխնոլոգիայով. Ադրբեջանը հաշտության պայմանագրի վերաբերյալ տարբեր պատկերացումներ ունի, քան Հայաստանը։ Երևանը շահագրգռված է համաձայնագրի միջազգային երաշխավորներով, իսկ Բաքուն կցանկանար ապագա խաղաղությունը դարձնել բացառապես երկկողմանի խնդիր, որում, նկատում ենք, ակնհայտ առավելություն ունի ադրբեջանական կողմը։ Այսինքն՝ խոսքը Երեւանի կողմից նոր ստատուս քվոյի լիարժեք ճանաչման մասին է։ Անվերապահորեն և առանց արտաքին խաղացողներին դիմելու»,- գրել է փորձագետը։