Ե՛վ Բաքուն, և՛ Երևանը գոհ չեն Մոսկվայի դիրքորոշումից. Սերգեյ Մարկեդոնով

Լեռնային Ղարաբաղում նոր էսկալացիան բազմաթիվ տհաճ հարցեր է առաջացնում բոլորի համար։ Ռուսաստանը, որպես բացառիկ մոդերատորի հավակնող երկիր, բախվում է վարքագծի օպտիմալ մոդել գտնելու խնդրին, երբ և՛ Բաքուն, և՛ Երևանը, յուրաքանչյուրն յուրովի, գոհ չեն Մոսկվայի դիրքորոշումից։ Այս մասին սոցցանցերում գրել է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։

«Արևմուտքն ամերիկացի և ֆրանսիացի դիվանագետների և ԵՄ ներկայացուցիչների միջոցով շատ է խոսել դրա արդյունավետության մասին (ակնարկելով ռուսական միջնորդության արդյունքների բացակայության մասին): Բայց փաստորեն, նրա խոսքերն այնքան էլ օգտակար չեղան իրավիճակը նոր առճակատումից զերծ պահելու համար։ Իսկ այսօր, ըստ էության, ամեն ինչ կախված է նրանից, թե Բաքուն ցանկանում է վերջնականապես փակել ղարաբաղյան գեստալտը, թե՞ ահաբեկման արշավ է իրականացնում՝ ուղղված հայկական կողմից ավելի մեծ զիջումներ կորզելուն։ 2020 թվականի «աշնանային պատերազմից» հետո և մինչ օրս տարածաշրջանը մեկ անգամ չէ, որ դարձել է և՛ «ապասառեցման», և՛ «սառեցման» առճակատումների թատերաբեմ։ Բայց այս անգամ իրավիճակը շատ ավելի լուրջ է թվում։ Խաղադրույքները բարձրացված են: Եվ պետք է հասկանալ նոր էսկալացիայի պատճառներն ու հնարավոր հետեւանքները։

Բազմաթիվ փորձագետներ և լրագրողներ գրել են, որ ռազմական առճակատումը մոտ է: Արձանագրվել են ադրբեջանական տեխնիկայի տեղաշարժերը սահմանների մոտ: Իրենց հերթին Բաքվի ներկայացուցիչները խոսել են ԼՂ իշխանությունների և ուժային կառույցների պահպանման անթույլատրելիության մասին Ղարաբաղի տարածքում։ Դժվար է չնկատել, որ Բաքվի հարձակման գործոնը չճանաչված հանրապետությունում կայացած ընտրություններն էին։ Նիկոլ Փաշինյանի հետ սերտ կապ ունեցող Արայիկ Հարությունյանը, ով արդեն պատրաստ էր ճանաչել Բաքվի ինքնիշխանությունը Ղարաբաղի նկատմամբ, թողեց իր պաշտոնը, իսկ նրա տեղը զբաղեցրեց հատուկ ծառայություններից եկած Սամվել Շահրամանյանը։ Ադրբեջանի ղեկավարությունը կարող է այս քայլը համարել որպես փորձ՝ ձգձգելու վիճելի տարածաշրջանի հետ կապված բոլոր հարցերի որոշումը, որը նա համարում է իրենը և պատրաստ չէ քննարկել դրա հատուկ կարգավիճակը։

Նոր էսկալացիան համընկավ նաև Հայաստանում ներքաղաքական ճգնաժամի հետ, որը ծագեց Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո։ Պարզվեց՝ տապալվում է նաև Փաշինյանի համակարգը. Ղարաբաղում իրավիճակի սրումը բողոքի ալիք է բարձրացրել Հայաստանի մայրաքաղաքում։ Բայց փաստ չէ, որ Փաշինյանին կտապալեն: Եվ եթե նույնիսկ դա տեղի ունենա, դժվար է պատկերացնել, որ երկրի նոր ղեկավարությունը ռեսուրսներ կգտնի արդյունավետ ռազմական առճակատման համար Ադրբեջանի և նրան աջակցող Թուրքիայի հետ»,- գրել է նա։