Պնևմակոկային վարակը` ժամանակակից բժշկության լուրջ խնդիր

Պնևմոկոկային վարակը մարդու վարակիչ հիվանդությունների խումբ է, որն առաջանում է պնևմակոկով, որը հիմնականում ազդում է երեխաների վրա։ Պնևմակոկը կարող է առաջացնել սինուսիտ, բրոնխիտ, էնդոկարդիտ, արթրիտ, սեպսիս և այլ վտանգավոր հիվանդություններ:

Պնևմակոկային վարակի ծանր ձևերի հաճախականությունը բարձր է։

Ամենից հաճախ 6 ամսականից մինչև 6 տարեկան երեխաները տառապում են պնևմակոկային վարակով։ Մինչև 6 ամսական երեխաները մորից ստացած պնևմոկոկի դեմ հակամարմիններ ունեն: Հիվանդությունը հատկապես ծանր է փոքր երեխաների մոտ, որքան փոքր է երեխան, այնքան հիվանդությունը վտանգավոր է նրա համար։

Պնևմակոկները արտաքին միջավայրում քիչ դիմադրություն ունեն: Նրանք մահանում են սովորական ախտահանիչ միջոցների ազդեցությունից t–60 աստիճանում 10 րոպեի ընթացքում, բայց դիմացկուն են չորացմանը: Չորացած խորխի մեջ դրանք կենսունակ են մնում մինչև 2 ամիս։

Վարակման աղբյուրը պնևմակոկային վարակով հիվանդներն են և պնևմոկոկի կրողները (ռնգային խոռոչի լորձ, թուք):

Aysor.am-Ի փոխանցմամբ՝ վարակման հիմնական ուղին օդակաթիլային է: Վարակումը տեղի է ունենում փռշտալու, հազալու կամ վարակի աղբյուրի հետ խոսելիս (փռշտալու և հազալու ժամանակ սա աերոզոլային ամպ է 3 մետր տրամագծով):

Մարդկանց զգայունությունը պնևմակոկային վարակների նկատմամբ բարձր է, սակայն հնարավոր են ընտանեկան բռնկումներ, մանկական խմբերում բռնկումներ։

Վարակման ռիսկի խմբերն են՝

6 ամսական երեխաներ. մինչև 2 տարին այն տարիքն է, երբ իմունային բջիջները չեն կարողանում պայքարել հարուցչի դեմ,

իմունային անբավարարությամբ երեխաներ և մեծահասակներ (շնչառական համակարգի, սրտանոթային համակարգի քրոնիկ հիվանդություններ, շաքարային դիաբետ, երիկամային անբավարարություն, լյարդի ցիռոզ, ՄԻԱՎ վարակ, քաղցկեղ, արյան հիվանդություններ),

65 տարեկանից բարձր մարդիկ,

ծխախոտից ու ալկոհոլից կախվածություն ունեցող անձինք։

Պնևմակոկային վարակի մուտքի կետերը օրոֆարնսի և շնչառական ուղիների լորձաթաղանթներն են: Գործընթացի զարգացման համար մեծ նշանակություն ունի օրգանիզմի դիմադրողականությունը վարակի նկատմամբ։

Հիվանդության զարգացման համար անբարենպաստ գործոններից են նաև հիպոթերմիան, հաճախակի շնչառական վարակների հետևանքով տեղական իմունիտետի նվազումը, սթրեսային իրավիճակները, գերաշխատանքը և հիպովիտամինոզ։

Վարակման պահից մինչև հիվանդության զարգացումը անցնում է 1-ից 3 օր։

Թոքաբորբին բնորոշ է բարձր ջերմաստիճանը մինչև 38-39°, դող, ուժեղ թուլություն, մկանային ցավ, շնչառության պակաս, արագ սրտի բաբախյուն; ի հայտ է գալիս թաց հազ՝ լորձաթաղանթային խորխով։

Պնևմակոկային մենինգիտը սուր կերպով սկսվում է ջերմաստիճանի բարձրացմամբ մինչև 40°C, ի հայտ է գալիս բռնկվող գլխացավ, և հիվանդների մեծամասնության մոտ կրկնվող փսխում և զգայունության բարձրացում է առաջանում բոլոր տեսակի գրգռիչների նկատմամբ:

Պնևմակոկային միջին օտիտը բնութագրվում է ջերմությամբ, ականջի շրջանում ցավով և լսողական գրգռիչների նկատմամբ զգայունության բարձրացմամբ:

Պնևմակոկային սեպսիսը դրսևորվում է ինֆեկցիոն-տոքսիկ համախտանիշով (ջերմություն, թուլություն, գլխացավեր), փայծաղի մեծացում, թոքերի, սրտի, աղիների, երիկամների, մենինգների վնասման ախտանիշներով։

Պնևմակոկային վարակի ենթարկվելուց հետո ձևավորվում է կարճատև իմունիտետ, որը չի պաշտպանում պնևմակոկի մեկ այլ տեսակի հետ կրկին վարակվելուց։

Հիվանդության բոլոր ձևերը, հատկապես երեխաների մոտ, պահանջում են հոսպիտալացում՝ մահացու բարդությունների զարգացումից խուսափելու համար։ Նախապայմանն անկողնային ռեժիմի պահպանումն է ջերմաստիճանի բարձրացման ողջ ժամանակահատվածում, ինչպես նաև մինչև բարդությունների վերացումը։

Պնևմակոկային վարակի կանխարգելումը բաժանված է երկու տեսակի.

Ոչ սպեցիֆիկ. հիվանդների մեկուսացում, իմունիտետի պահպանում, վիտամինային պրոֆիլակտիկա, սուր շնչառական վարակների ժամանակին բուժում, սպորտ, կարծրացում:

Հատուկ. փոքր երեխաների պատվաստում: