Ստացվել են Մարսի Դեյմոս արբանյակի առավել հստակ լուսանկարները

Վերջերս Mars Hope զոնդը ցնցող մանրամասնությամբ լուսանկարել է Կարմիր մոլորակի ամենափոքր արբանյակը՝ Դեյմոսը, հաղորդում է «Новая наука»-ն։

Պարբերականը նշում է, որ այս օբյեկտի ծագման շուրջ վեճերը դեռ չեն ավարտվել, բայց նոր դիտարկումները ցույց են տալիս, որ դա կարող է լինել ոչ թե գրավված աստերոիդ, այլ Մարսի ընդերքի հնագույն կտոր, որը պոկվել է մի քանի միլիարդ տարի առաջ: Մարսն ունի երկու արբանյակ՝ Ֆոբոսը եւ Դեյմոսը, որոնք հայտնաբերվել են 1877 թվականին ամերիկացի աստղագետ Ասաֆ Հոլի կողմից։ Ֆոբոսը դրանցից ամենամեծն է, որի տրամագիծը կազմում է մոտ 22,2 կմ: Այն նաեւ ամենամոտն է Մարսին՝ նրա մակերեւույթից մոտ 9,378 կմ հեռավորության վրա: Ֆոբոսը, որն ունի կարտոֆիլի նման անկանոն ձեւ, կդառնա ճապոնական տիեզերական գործակալության կողմից մշակված առաջիկա առաքելության թիրախ: Թռիչքի նպատակը կլինի Ֆոբոսի վրա վայրէջք կատարելը, նմուշներ հավաքելը եւ հետագայում Երկիր վերադառնալը: Դեյմոսը, որի տրամագիծը մոտ 12,4 կմ է, պտտվում Է Մարսի շուրջ միջին հեռավորության վրա՝ մոտ 23,460 կմ հեռավորության վրա: Այն մոլորակի շուրջ մեկ պտույտ է կատարում առնվազն 30 ժամ, ինչը նշանակում է, որ մեկ ուղեծիր անցնում է մեկ մարսյան օրվա ընթացքում: Ֆոբոսի եւ Դեյմոսի ծագումը դեռ լայնորեն քննարկվում է գիտնականների կողմից: Այնուամենայնիվ, մի քանի ամիս առաջ ուսումնասիրություններից մեկում ենթադրվել է, որ Մարսի այս երկու արբանյակները, հավանաբար, հնագույն աստերոիդի մնացորդներ են, որոնք քայքայվել են 1-2,7 միլիարդ տարի առաջ: Այնուամենայնիվ, որոշ հետազոտողներ ենթադրում են, որ այս երկու օբյեկտները ժամանակին Կարմիր մոլորակի մի մասն էին, ճիշտ այնպես, ինչպես Լուսինը մեր մոլորակի մի մասն էր:

Արաբական Միացյալ Էմիրություններից Mars Hope զոնդի կողմից արված Դեյմոսի նոր լուսանկարները, կարծես, մատնանշում են այս երկրորդ վարկածը: 2020 թվականի հուլիսին Ճապոնիայի Տանեգասիմա տիեզերակայանից H-IIA հրթիռով արձակված զոնդը կլինի առաջին արաբական տիեզերանավը, որը երբեւէ ուղարկվել է մեկ այլ մոլորակ: Դրա հիմնական նպատակն է հասկանալ Կարմիր մոլորակի եղանակային պայմանները, մասնավորապես, թե ինչպես է Մարսի մթնոլորտը կորցնում ջրածինը եւ թթվածինը տիեզերքում: Աշխատանքի համար զոնդը հագեցած է սպեկտրոմետրերով, որոնք կարող են չափել մթնոլորտում գազերի մակարդակը, ջերմաստիճանը եւ փոշու պարունակությունը:

Այն նաեւ հագեցած է լիցքավորված մասնիկների անալիզատորով, որը չափում է իոնները եւ էլեկտրոնները: Ընդ որում, վերջերս զոնդը հետագծի շտկում է կատարել, որպեսզի մի քանի օրով կենտրոնանա ոչ թե Մարսի, այլ Դեյմոսի վրա։ Մի քանի թռիչքների արդյունքում այն մոտեցել է դրան մինչեւ 100 կմ հեռավորության վրա՝ ապահովելով մեզ երբեւէ արված փոքր արբանյակի ամենամոտ եւ հստակ լուսանկարներով։ «Այս պատկերները զգալի առաջընթաց են ներկայացնում Դեյմոսի, նրա մթնոլորտի, կազմի, ծագման մասին»,-ասվում է ԱՄԷ տիեզերական գործակալության հայտարարության մեջ: Ինֆրակարմիր սպեկտրոմետրի օգնությամբ Դեյմոսի կազմի դիտարկումը թույլ է տալիս ենթադրել, որ արբանյակն իսկապես Մարսի հնագույն կտորն է, այլ ոչ թե գրավված աստերոիդ: Այնուամենայնիվ, դա հաստատելու համար անհրաժեշտ է կատարել լրացուցիչ վերլուծություններ, փոխանցում է News.am-ը։