Եվրոպան նոր սերնդի օդերևութաբանական արբանյակ է արձակել

Shantnews.am-ի փոխանցմամբ՝ Ֆրանսիական Գվիանայի եվրոպական տիեզերակայանից Ariane հրթիռը երկինք բարձրացրեց նոր եվրոպական օդերեւութաբանական Meteosat-12 արբանյակը: Այն պետք է մեծապես ընդլայնի գիտնականների կարողությունը՝ կանխատեսելու հանկարծակի ուժեղ փոթորիկները:

Արբանյակը վերահսկելու է եղանակը Եվրոպայում, Մերձավոր Արևելքում և Աֆրիկայում:

Սա եղանակի դիտման նոր բազմամիլիարդ եվրոյի նոր համակարգի առաջին տիեզերանավն է և, թերևս, տարվա ամենակարևոր եվրոպական տիեզերական արձակումը. Meteosat-12-ը կփոխարինի ավելի քան 20 տարվա վաղեմության տեխնոլոգիային:

Meteosat-12-ը կփոխանցի եղանակի ամբողջական քարտեզը իր տեսադաշտում յուրաքանչյուր 10 րոպեն մեկ՝ մեկուկես անգամ ավելի հաճախ, քան ներկայիս արբանյակները: Այն նաև կկարողանա տարբերակել մթնոլորտի փոքր օբյեկտները (մինչև 500 մետր լայնությամբ) և դա անել ավելի լայն ալիքային սպեկտրում:

Եղանակի կանխատեսման ազգային գործակալությունները, ինչպիսիք են Մեծ Բրիտանիայի Met Office-ը և Meteo France-ը, ավելի շատ տվյալներ կստանան վերլուծության համար:

Արբանյակի գլխավոր նորամուծություններից է կայծակի հայտնաբերման հատուկ տեսախցիկը։ Օդերեւութաբանները հույս ունեն, որ դա կօգնի կանխատեսել և զգուշացնել արագ զարգացող եղանակային աղետների մասին, քանի որ կայծակը սովորաբար ուղեկցում է ուժեղ քամու պոռթկումներին, առատ անձրևներին և կարկուտին:

Գիտնականները երկար ժամանակ հետևել են կայծակներին ռադիոտիրույթում իրենց ճառագայթման միջոցով, բայց հիմնականում դրանք մթնոլորտից գետնին արտանետումներ են, և կայծակի մոտ 90%-ը ամպերի ներսում արտանետումներ են, որոնք չեն հասնում մոլորակի մակերեսին:

«Նոր Meteosat արբանյակը հեղափոխություն է», – ասում է Սայմոն Քեոգը Մեծ Բրիտանիայի օդերեւութաբանական գրասենյակից: «Այն մեզ շատ ավելի շատ տեղեկություններ կտա կայծակի ընդհանուր քանակի մասին: Սա անհրաժեշտ է իմանալ, եթե մենք կանխատեսում ենք, օրինակ, ուղղաթիռների, ինքնաթիռների թռիչքների ժամանակ, մենք պետք է իմանանք, արդյոք կայծակի հարվածի վտանգ կա»:

Նոր սերնդի համակարգում երեք օդերեւութաբանական արբանյակներ միաժամանակ կլինեն տիեզերքում։

2024 թվականին արբանյակը կգործարկվի մթնոլորտում ջերմաստիճանը և խոնավությունը չափելու համար: Իսկ 2026 թվականին՝ եղանակի կանխատեսման երկրորդ սարքը, որը թույլ կտա Եվրոպայում եղանակի ամբողջական պատկերացում կազմել երկուսուկես րոպեն մեկ։

Այս սարքերի հետ միաժամանակ պատվիրվել է երեք պահեստային արբանյակ։ Ենթադրվում է, որ դրանք ուղեծրում կաշխատեն առնվազն մինչեւ 2040-ական թվականները։

Եղանակի ճշգրիտ կանխատեսումը էժան չէ։ Եվրոպական տիեզերական գործակալության անդամ երկրները 1,4 միլիարդ եվրո են վճարել արբանյակների հետազոտման եւ զարգացման համար։ Իսկ Eumetsat ծրագրին մասնակցող երկրները կհոգան ընթացիկ գործառնական ծախսերը, որոնք կկազմեն մոտ 2,9 մլրդ եվրո։