Պուտին եւ Էրդողան. ձեռքը ձեռք է լվանում. FT

Ուկրաինայի պատերազմից հետո Անկարան Մոսկվայի համար կարեւոր տնտեսական փրկօղակ է դարձել եւ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հակամարտությունում խաղացել է խաղաղարարի իր դերը, գրում է FT-ն։

«Ձեռքը ձեռք է լվանում. երկու ղեկավարներն էլ միմյանց կարիքն ունեն»,- ասել է Անկարայի արտաքին քաղաքականության ինստիտուտի ղեկավար Հուսեյն Բաղջին:

Թուրքիան օգնել է հուլիսյան հացահատիկի գործարքին եւ Ստամբուլում ստեղծել համատեղ համակարգող կենտրոն՝ Ռուսաստանի, Ուկրաինայի, ՄԱԿ-ի եւ Թուրքիայի տեսուչների մասնակցությամբ, որը ստուգում է թուրքական ջրերով Սեւ ծով գնացող եւ եկող նավերը: Ռուսաստանը շաբաթ օրը դուրս է եկել գործարքից՝ Կիեւին մեղադրելով Սեւ ծովում իր նավատորմի վրա հարձակվելու համար:

Երեքշաբթի օրը Էրդողանի հետ Պուտինի զրույցից հետո Ռուսաստանի ղեկավարը համաձայնել է ՄԱԿ-ի աջակցությամբ փոխզիջմանը, որը թույլ է տալիս ավելի շատ ստուգումներ անցկացնել ուկրաինական նավահանգիստներում եւ նավագնացության ուղիներում, որոնք, ըստ Մոսկվայի, օգտագործում են Ղրիմի վրա «ահաբեկչական հարձակումների» ժամանակ: Ռուսաստանը համաձայնագիրը ձեւակերպել է որպես «երաշխիք», որ Ուկրաինան չի օգտագործի ծովային ուղիները՝ ռազմական գործողություններում։ Ուկրաինան հերքել է նախնական համաձայնագրից դուրս որեւէ նոր երաշխիք տրամադրելը։

«Էրդողանը պետք է ասեր՝ դու քարտեր չունես, Վլադիմիր։ Կամ դուք երկարաձգեք այն (գործարքը), կամ մենք պետք է ավելի տհաճ բաներ անենք։ Իսկ Էրդողանը շատ խաղաքարտեր ունի»,- ասել է գործարքին մոտ կանգնած մեկը։

Վերլուծաբանները կարծում են, որ Թուրքիայի եւ Ռուսաստանի միջեւ աճող առեւտրային հարաբերությունները կարող են ստիպել ուշադրություն դարձնել Պուտինին: Թուրքիայի՝ Ռուսաստանի հետ առանց այն էլ ակտիվ առեւտուրը խորացել է, քանի որ նրա ընկերությունները փորձում են հարթել արեւմտյան ընկերությունների հեռանալու եւ պատժամիջոցների ազդեցության հետեւանքով առաջացած բացը: Թուրքիայի առեւտրի նախարարության տվյալները ցույց են տվել, որ դեպի ՌԴ թուրքական արտահանումը հոկտեմբերին աճել է 86 տոկոսով՝ հասնելով 1,15 միլիարդ դոլարի, մինչդեռ Ռուսաստանից ներմուծումը ավելի քան կրկնապատկվել է՝ մինչեւ 5,03 միլիարդի: Իր հերթին, Թուրքիան այս տարի միլիարդավոր դոլարների կանխիկ գումար է ստացել Ռուսաստանից, այդ թվում՝ մոտ 10 միլիարդ դոլարի ներդրում ատոմակայանում, որն օգնել է նրան կառավարել ընթացիկ հաշվի աճող դեֆիցիտը:

Ըստ Poten & Partners նավագնացության բրոքերային ընկերության՝ Թուրքիան իր բնական գազի մոտ կեսը ներկրում է Ռուսաստանից, իսկ ռուսական հումքի գնումներն այս տարի աճել են մինչեւ ընդհանուր ներմուծման մոտ 60 տոկոսը՝ նախորդ տարիների 20 տոկոսի փոխարեն:

Անցյալ ամիս Պուտինը հավանություն է տվել Թուրքիայում ռուսական գազի կենտրոնի ստեղծմանը, որը կօգնի փոխհատուցել դեպի Եվրոպա արտահանման կտրուկ անկումը,:

Էրդողանի հետ Պուտինի սերտ կապերը նրան նաեւ դիվանագիտական ​​փրկություն են տալիս, ինչը վկայում է այն մասին, որ նա այնքան մեկուսացված չէ, որքան կարող էր հույս ունենալ Արեւմուտքը: Սիրիայից մինչեւ Կովկաս եւ Լիբիա մի շարք հակամարտությունների դեպքում, չնայած հակառակորդ կողմերի աջակցությանը, երկու առաջնորդները դժվար հարաբերություններ են հաստատել:

Թեեւ Էրդողանի մոտեցումը կարող է թուլացնել Արեւմուտքի միասնական ճակատը ուկրաինական պատերազմի դեմ, Բաղջին ասել է, որ Թուրքիայի նախագահի ազդեցությունը Պուտինի վրա կարող է ծառայել Թուրքիայի արեւմտյան դաշնակիցների շահերին:

«Երկխոսության պահպանումը կարեւոր է ոչ միայն Թուրքիայի եւ Ռուսաստանի, այլեւ ՆԱՏՕ-ի համար։ Ինչ-որ մեկը պետք է խոսի Ռուսաստանի հետ», - նշել է նա:

Ըստ Ռուսաստանի նախկին կենտրոնական բանկիր Ալեքսանդրա Պրոկոպենկոյի՝ Պուտինը գործարքը դիտարկում է որպես քաղաքական գործիք, սակայն Էրդողանի ազդեցությունը Պուտինի վրա ավելի ուժեղ է։

«Այժմ Թուրքիան Ռուսաստանի գլխավոր պատուհանն է դեպի Եվրոպա: Առեւտրի ոլորտում որքան մեծ է կախվածությունը Թուրքիայից, այնքան ցածր է տնտեսական ինքնիշխանությունը, որով այդքան հպարտանում է Պուտինը», - գրել է Պրոկոպենկոն Twitter-ում: