Հունաստանն ակնկալում է միանալ F-35 կործանիչների արտադրության ծրագրին

Հունաստանի պաշտպանության նախարար Նիկոլաոս Պանայոտոպուլոսն այցով գտնվում է Միացյալ Նահանգներում՝ առաջ մղելով Lockheed Martin-ի F-35 համատեղ արտադրության ծրագրում Աթենքի մասնակցության հայտը:

Պանայոտոպուլոսը հայտարարել է, որ քննարկել է Հունաստանի հնարավոր մուտքը F-35 ծրագիր պաշտպանության նախարար Լլոյդ Օսթինի, ինչպես նաեւ Պենտագոնի՝ F-35 ծրագրի համատեղ գրասենյակի տնօրեն Շոն Բերկի հետ: Նա նաեւ նշել է, որ չորեքշաբթի ընկերության գործադիր տնօրեն Ջիմ Թայքլեթի հետ կայցելի Lockheed F-35 F-35 արտադրական գիծ Ֆորթ Ուերթում:

«Մենք արդեն հայտարարել ենք մեր հետաքրքրության մասին,- ասել է նա Defence News-ին տված հարցազրույցում։- Մենք հարցում ենք ուղարկել եւ պետք է սպասենք ընդունման նամակին։ Բայց այն ամենը, ինչ պետք է անել ընթացակարգային մակարդակով՝ այս ծրագրին արագ միանալու համար, արվում է»։

Անցյալ ամիս Հունաստանը 20 միավոր F-35A գնելու խնդրանքով պաշտոնական նամակ էր ուղարկել՝ 2028 թվականից հետո առաքման համար: Աթենքը նաեեւ հետաքրքրություն է հայտնել ապագայում F-35-ների լրացուցիչ խմբաքանակ ձեռք բերելու հարցում։ ԱՄՆ-ի եւ ութ այլ երկրների հետ Lockheed-ի համատեղ արտադրության ծրագրին միանալը Հունաստանից նաեւ մասնակցություն կպահանջի առաջադեմ կործանիչների արտադրության մեջ:

Պանայոտոպուլոսն ասել է, որ ծրագրին միանալն արտացոլում է «պաշտպանական գնումների ոլորտում» համագործակցությունն ակտիվացնելու Հունաստանի եւ ԱՄՆ-ի հանձնառությունը:

Նա այդ հայտարարությունն արել է սենատոր Բոբ Մենենդեսի հետ հանդիպումից հետո, ով, որպես Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ, զգալի ազդեցություն ունի այլ երկրներին զենք վաճառելու վրա:

Մենենդեսը սպառնացել է օգտագործել իր ազդեցությունը՝ 6 միլիարդ դոլար արժողությամբ 40 Lockheed Martin Block 70 F-16 կործանիչների վաճառքը Թուրքիային արգելափակելու համար։ Հունաստանի վարչապետ Կիրիակոս Միցոտակիսը մայիսին Կոնգրեսի համատեղ նիստից առաջ իր ելույթի ժամանակ դիմել էր Կոնգրեսին՝ խնդրելով արգելափակել F-16-ի վաճառքը՝ հենց այն բանից հետո, երբ Սպիտակ տանը հայտարարեց F-35-ը ձեռք բերելու Հունաստանի մտադրության մասին:

ԱՄՆ-ն Թուրքիային բացառել էր F-35-ի համատեղ արտադրության ծրագրից 2019 թ.՝ Անկարայի կողմից ռուսական «Ս-400» հակահրթիռային պաշտպանության համակարգի գնման պատճառով՝ մտավախություն ֆոնին, որ դրա առաջադեմ ռադիոտեղորոշիչ համակարգը կարող է թույլ տալ Մոսկվային լրտեսել անտեսանելի կործանիչներին:

Հույները կարեւոր դաշնակից են գտել՝ ի դեմս Մենենդեսի, քանի որ նրանք փորձում են արգելափակել F-16-ների վաճառքը Թուրքիային՝ թուրքական կողմից Հունաստանի օդային տարածքի բազմաթիվ խախտումների, Հյուսիսային Կիպրոսի շարունակական օկուպացման եւ Միջերկրական ծովի արեւելյան հատվածում գազի հետախուզման շուրջ ծովային վեճերի ֆոնին:

Դա Աթենքին հակասության մեջ է դնում նախագահ Ջո Բայդենի հետ, ով անցյալ ամիս Մադրիդում ՆԱՏՕ-ի գագաթաժողովին աջակցություն հայտնեց F-16-ի վաճառքին այն բանից հետո, երբ Թուրքիան հրաժարվեց Շվեդիայի եւ Ֆինլանդիայի՝ դաշինքին միանալու հարցում իր վետոյից: Թուրքերը նաեւ ձգտում են 400 միլիոն դոլարի առանձին վաճառք՝ իրենց ներկայիս F-16 ինքնաթիռները նոր հրթիռներով, ռադարներով եւ էլեկտրոնիկայով արդիականացնելու համար:

Անհասկանալի է մնում, թե ինչպես է Սպիտակ տունը նախատեսում համոզել Մենենդեսին, ով շարունակում է վճռականորեն օգտագործել իր դիրքը՝ վաճառքն արգելափակելու համար:

Մենենդեսը Defense News-ին ասել է, որ կտրականապես դեմ է F-16-ների վաճառքին՝ ընդ որում, նշելով, որ կարող է դիտարկել վաճառքի հնարավորությունը, եթե Թուրքիան լուծի այն խնդիրները, որոնք նա նախկինում բարձրացրել էր: Դրանց թվում են նրա գործողություններն Արեւելյան Միջերկրածովում, «Ս-400»-ների շարունակական գնումները, մարդու իրավունքների խախտումները եւ շարունակվող հարձակումները Սիրիայի հյուսիս-արեւելքում: