Ռուսական ածխի ներմուծման արգելքը ավելի շատ կվնասի Եվրոպային, քան Ռուսաստանին

Եվրամիությունը քննարկում է ռուսական ածխի ներմուծման արգելքի հնարավորությունը՝ ՌԴ-ի դեմ նոր պատժամիջոցների շրջանակում, գրել է Reuters-ը։

Խնդիրն այն է, որ այդ պլանը կարող է չաշխատել եւ վերջնարդյունքում Եվրոպային անհամեմատ ավելի մեծ վնաս հասցնել, քան Ռուսաստանին, ինչպես նաեւ վնաս հասցնել չշահագրգռված եւ հաճախ՝ ավելի աղքատ երկրներին։

Գոյություն ունի նախադեպ, երբ ածխի խոշոր ներմուծողը պատժամիջոցներ է մտցրել իր հիմնական մատակարարներից մեկի դեմ. Չինաստանն, օրինակ, ոչ պաշտոնական արգելք էր մտցրել Ավստրալիայից գնումների վրա։

Չինաստանը աշխարհում շրջակա միջավայրն ամենից շատ աղտոտող վառելիքի (ինչպես կոքսի, այնպես էլ էներգետիկ ածխի) ամենախոշոր ներմուծողն է, իսկ Ավստրալիան մինչեւ 2020թ. կեսը մեծությամբ երկրորդ մատակարարն էր Ինդոնեզիայից հետո։

Չինաստանի եւ Ավստրալիայի միջեւ քաղաքական վեճը մի շարք հարցերի շուրջ, ներառյալ Կանբերայի՝ կորոնավիրուսի համավարակի պատճառների միջազգային հետաքննության կոչը, հանգեցրել էր այն բանին, որ Պեկինը հրամայել էր թրեյդերներին եւ կոմունալ ձեռնարկություններին ավստրալական ածուխ չգնել։

Ավստրալական ածխի չինական ներմուծումը 2020թ. հուլիսի 10,93 մլն տոննայից 2021թ. հունվարին հասավ ընդամենը 108 000 տոննայի՝ ըստ Kpler-ի վերլուծաբանների տվյալների։ Այդ ժամանակվանից այն մնում է անվանական մակարդակի վրա. անցած ամիս Kpler-ը գրանցել է 242 569 տոննա ներմուծում։

Երբ մտցվեց ոչ պաշտոնական արգելքը, ածխի ավստրալացի արտահանողներն անհանգստացած էին սպառման հիմնական շուկայի կորստի պատճառով, եւ իսկապես, սկզբում Ավստրալիայում էներգետիկ ածխի գներն իջել էին, այն դեպքում, երբ Ինդոնեզիայի եւ Ռուսաստանի մրցակցող մատակարարների գները բարձրացել էին։

Բայց շուկան արագ կողմնորոշվեց. Ավստրալիան ավելացրեց վաճառքը ավանդական գնորդներին Հյուսիսային Ասիայում՝ Ճապոնիային եւ Հարավային Կորեային, ինչպես նաեւ վաճառքն ավելացրեց Հնդկաստանին (որն աշխարհում ածխի մեծությամբ երկրորդ ներմուծողն է) եւ ասիական այլ գնորդներին՝ Վիետնամին եւ Մալայզիային։

Ավստրալական էներգետիկ ածխի՝ Նյուքասլում էտալոնային գնին շաղկապված ֆյուչերսները սկսեցին վերականգնվել՝ 2020թ. սեպտեմբերին մեկ տոննայի նվազագույն՝ 48,50 դոլարից նույն թվականի հոկտեմբերի 5-ին բարձրանալով 269,50 դոլարի, ինչն այդ պահին ռեկորդային բարձր էր։

Ավստրալական ներմուծման Չինաստանի արգելքը միակ գործոնը չէր, որն ազդում էր Ասիայում ածխի գների վրա, այլ նաեւ տարածաշրջանային հոսքերի փոփոխությունը, որը նպաստում էր գների աճին։

Չինաստանում ներքին ածխի անբավարարությունը հանգեցրել է նաեւ ծովային տեսակների գների աճին, ինչպես նաեւ էլեկտրաէներգիայի պահանջարկի վերականգնմանը, քանի որ երկրները նորից բացել էին իրենց տնտեսությունները համավարակի դեմ պայքարից հետո։

Ավստրալիայում էներգետիկ ածխի գները շարունակում են բարձրանալ, այս անգամ՝ այն պատճառով, որ ուկրաինական ճգնաժամը մտահոգություններ է առաջացրել, որ աշխարհում մեծությամբ երրորդ մատակարարի արտահանումը ենթարկվելու է պատժամիջոցների։

Նյուքասլում ֆյուչերսները մարտի 2-ին հասել են ռեկորդային մակարդակի՝ մեկ տոննան 440 դոլարի, եւ այդ ժամանակվանից նվազել են՝ հասնելով 286,50 դոլարի։

Եթե Եվրոպան Ռուսաստանում ածխի գնման արգելք մտցնի, դա չի նշանակի, թե դինամիկան կլինի ճիշտ այնպիսին, ինչպիսին Չինաստանի դեպքում էր, երբ վերջինս արգելել էր Ավստրալիայում ածուխ գնել, բայց նմանությունները շատ են՝ համեմատությունը ճիշտ համարելու համար։

Չինաստանը կարողացավ ապահովել այլընտրանքային մատակարարումներ, հիմնականում Մոնղոլիայից, Ինդոնեզիայից եւ Ռուսաստանից, բայց ստիպված էր հսկայական հավելավճարներ կատարել վերջին երկու մատակարարներին։

Ավստրալիան կարողացավ շարունակել ածխի արտահանումը, եւ գների սկզբնական անկումից հետո ծավալներն ու գները վերականգնվեցին, քանի որ գնորդները, որոնք գնում էին ինդոնեզական ածուխը, ստիպված էին միանալ Ավստրալիայից բեռների ընդունմանը։

Հիմնականում տանուլ տվեցին երրորդ երկրները, որոնք բախվեցին ածխի ներմուծման հետ կապված ծախսերի կտրուկ բարձրացմանը եւ ստիպված եղան այլընտրանք գտնել։

Միանգամայն հավանական է, որ ԵՄ-ը կկարողանա ռուսական ածուխը փոխարինել այլընտրանքային տարբերակներով, անգամ չնայած այն բանին, որ ԵՄ-ը ածխի իր պահանջարկի 45 տոկոսն ապահովում է Ռուսաստանի հաշվին։

Բայց դա, հավանաբար, թանկ կարժենա, քանի որ եվրոպական կոմունալ ձեռնարկությունները ստիպված կլինեն հավելյալ վճարել Հարավային Աֆրիկայից, Ամերիկայից եւ նույնիսկ Ավստրալիայից եւ Ինդոնեզիայից բեռների առաքման համար։

Ասիայում ծովային փոխադրումների նեղ շուկան նշանակում է, որ, համենայն դեպս, առաջիկա շաբաթներին Եվրոպա առաքման համար, հավանաբար, կլինի սփոթային բեռների ոչ մեծ քանակություն Ավստրալիայից եւ Ինդոնեզիայից։

Հետագայում պետք է պարզել, թե արդյոք Հնդկաստանն ու Չինաստանը կգնեն ավելի շատ ռուսական ածուխ, եւ արդյոք նրանք պատրաստ են բեռներ ընդունել արեւելյան նավահանգիստներից, որոնք ստիպված կլինեն հեռահար նավարկություններ կատարել կամ Սուեզի ջրանցքով, որը սահմանափակում է փոխադրումների ծավալը, կամ Բարեհուսո հրվանդանի մոտով, ինչը կավելացնի ժամանակն ու արժեքը։

Եվ կրկին՝ ԵՄ-ի կողմից ռուսական ածխի յուրաքանչյուր արգելքից, ամենայն հավանականությամբ, կտուժեն ավելի աղքատ երկրները, որոնք չեն կարողանա բարձր գին վճարել՝ ի տարբերություն զարգացած երկրների։