Միջազգային ֆինանսների ինստիտուտը 42 տոկոսով նվազեցրել է թուրքական լիրայի «իրական արժեքի» գնահատականը

Միջազգային ֆինանսների ինստիտուտը (IIF) թուրքական լիրայի «իրական արժեքը» նվազեցրել է 42 տոկոսով՝ մինչեւ 16.5 լիրա մեկ դոլարի դիմաց։

IIF-ն լիրայի թուլացում է տեսնում վարկային ընդլայնման պատճառով, որը մեծացնում էր Թուրքիայի ընթացիկ գործարքի հաշվի դեֆիցիտը նույնիսկ նախքան ուկրաինական ճգնաժամի սրումը եւ ապրանքների գների աճը, կարծում է IIF-ի գլխավոր տնտեսագետ Ռոբին Բրուքսը:

Երկուշաբթի լիրան էժանացել է մոտ 0.1 տոկոսով՝ դոլարի դիմաց մինչեւ 14.84։

Թուրքական լիրան վերջին 12 ամսվա ընթացքում ռեկորդային նվազագույնի է հասել դոլարի նկատմամբ եւ 2021 թվականին կորցրել է իր արժեքի 44 տոկոսը։ Ներդրողները եւ տեղացիներն ակտիվացրել են արժույթի վաճառքը այն բանից հետո, երբ նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն անցյալ տարվա վերջին կարգադրեց Կենտրոնական բանկին իջեցնել տոկոսադրույքները մինչեւ 14 տոկոս՝ չնայած գնաճի աճին: Սպառողական գների գնաճը փետրվարին աճել է մինչեւ 54.4 տոկոս։

Goldman Sachs-ի նախկին գլխավոր ստրատեգ Բրուքսն անցյալ մայիսից IIF-ի գնահատականն անփոփոխ էր պահում՝ չնայած լիրայի ցածր գներով վաճառքին՝ շտկում կանխատեսելով, որը պայմանավորված է տնտեսական ակտիվության կտրուկ դանդաղեցմամբ եւ ընթացիկ գործարքի հաշվի դեֆիցիտի կրճատմամբ:

Էրդողանի եւ ֆինանսների նախարարության կողմից մշակված տնտեսական ծրագրերից վերջինը, որը մշակվել էր 2018 թվականի արժութային նախորդ ճգնաժամից հետո , ընթացիկ հաշվի ավելցուկի և գնաճի դանդաղման հետևանքով: Ընթացիկ հաշիվը հունվարին 7.1 մլրդ դոլարի դեֆիցիտ էր գրանցել՝ ամենամեծը վերջին չորս տարվա ընթացքում։

Դեկտեմբերի 20-ին Էրդողանը հայտարարեց թուրքական լիրայով ավանդների՝ դոլարի հետ կապելու ծրագրի մասին այն բանից հետո, երբ լիրայի փոխարժեքը նոր ռեկորդային նվազագույնի հասավ: Սակայն արժույթի կորուստներն այս տարի շարունակվեցին. հունվարի 1-ից դոլարի նկատմամբ այն նվազել է մոտ 10 տոկոսով։