Foreign Policy. Սաուդյան Արաբիայի թագաժառանգը խաղադրույք է կատարում Պուտինի վրա
Ռուսաստանի դեմ կիրառված պատժամիջոցները քաոս են առաջացրել համաշխարհային էներգետիկ շուկաներում։ Արեւմտյան մայրաքաղաքները խուճապի մեջ ընկան՝ չիմանալով, թե ինչպես կարող են զսպել նավթի գինը, քանի որ այն գրեթե 140 դոլարի է հասել բարելի դիմաց, եւ ինչպես դադարեցնել մատակարարումները Ռուսաստանից: ԱՄՆ-ն եւ Մեծ Բրիտանիան, որոնք հայտարարեցին ռուսական նավթի գնման արգելքի մասին, շտապեցին համոզել իրենց ավանդական դաշնակիցներին բացել ծորակները եւ իջեցնել նավթի համաշխարհային գները, գրում է Foreign Policy-ն։
«Սակայն Սաուդյան Արաբիան եւ Արաբական Միացյալ Էմիրությունները՝ նավթի երկու խոշորագույն արտադրողները, չգնացին դրան՝ ճգնաժամում իրենց համար հնարավորություն տեսնելով։ Միացյալ Նահանգներին եւ Արեւմուտքին ուղղված ուղերձը, ընդհանուր առմամբ, անսխալական էր. սաուդցիները չափազանց մեծ լծակներ ունեն՝ աշխարհաքաղաքականության մեջ որպես մարդու իրավունքների ոտնահարման համար մշտական քննադատության թիրախ ընկալվելու համար:
Նավթահորերի բանալին սաուդցիների ձեռքում է, եւ նրանք մեծ զիջումներ են ակնկալում ԱՄՆ-ից՝ նախքան ծորակները բացելը եւ ռուսամետ նավթային քաղաքականությունը փոխելը: Ակտիվիստները մտավախություն ունեն, որ մարդու իրավունքները կրկին կզոհաբերվեն էներգետիկ անվտանգության համար։ Ո՛չ Միացյալ Նահանգները, ո՛չ էլ Բրիտանիան հրապարակայնորեն չեն քննադատել մարտի կեսերին Սաուդյան Արաբիայում 81 մարդու զանգվածային մահապատիժը։ Արեւմուտքի քաղաքականությունը Սաուդյան Արաբիայի նկատմամբ հիմնականում հանգստացնող է եղել՝ սպառողների դրամապանակների վրա ճնշումը թուլացնելու նպատակով:
Սաուդցիները եւ էմիրցիներն օրական ավելի քան 3 միլիոն բարել նավթ արդյունահանելու հնարավորություն ունեն, եւ նրանք կարող են իջեցնել նավթի գները, նույնիսկ եթե ազատեն մի մասը: Ավելին, քանի որ Ռուսաստանն օրական մոտ 5 միլիոն բարել է արտահանում եւ գրեթե 80 տոկոսը՝ Եվրոպա, Ռիադի եւ Աբու Դաբիի աջակցության երաշխիքները կարող են մեծապես մեղմել եվրոպական երկրների մտահոգությունները եւ դրդել նրանց կրճատել կախվածությունը Ռուսաստանից:
Սակայն Պարսից ծոցի երկու երկրները զերծ են մնում՝ վկայակոչելով հանձնառությունը ՕՊԵԿ+1-ին՝ նավթային կարտելի ընդլայնված տարբերակին, որի անդամ է նաեւ Ռուսաստանը: Նրանց փաստարկն այն է, որ Ուկրաինայում պատերազմը դեռ նավթի մատակարարումների զանգվածային ընդհատումների չի հանգեցրել. ուստի արդյունահանումն առավելագույնի հասցնելու կարիք չկա: Սակայն փորձագետները կարծում են, որ դա քաղաքական որոշում է, որն արտացոլում է լուրջ տեղաշարժերը համաշխարհային քաղաքականության մեջ։ Գները բարձր պահելու որոշումը ցույց է տալիս, որ Պարսից ծոցի բռնապետություններն այլեւս Միացյալ Նահանգների կողմը կանգնելու կարիք չեն զգում եւ նոր դաշինքներ են կնքում ավտորիտար համախոհների հետ: Նախկինում Սաուդյան Արաբիայի ղեկավարները մի քանի անգամ ավելացրել կամ կրճատել են արդյունահանումը՝ ԱՄՆ-ի իրենց դաշնակիցներին գոհացնելու համար:
Սակայն այս անգամ թագավորության դե ֆակտո կառավարիչը՝ Սաուդյան Արաբիայի գահաժառանգ արքայազն Մուհամեդ բին Սալմանը, ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի հետ իր հաշիվները մաքրելու շանս է տեսնում՝ իր կարծիքով, անհիմն վիրավորանքների եւ ոչ այնքան բարյացակամ վերաբերմունքի համար: Դեռեւս ԱՄՆ նախագահական ընտրություններում թեկնածու լինելու ժամանակ Բայդենը Սաուդյան Արաբիան որպես փարախ էր նկարագրել եւ արդեն իշխանության օրոք հետախուզական զեկույց էր հրապարակել, որում թագաժառանգը մեղադրվում էր սաուդցի այլախոհ եւ Washington Post-ի լրագրող Ջամալ Խաշոգջիի սպանության մեջ:
Ավելին, ե՛ւ սաուդցիները, ե՛ւ էմիրացիները կարծում են, որ Իրանի հետ միջուկային համաձայնագրի հնարավոր երկարաձգման վերաբերյալ իրենց մտավախությունները երկրորդ պլան մղվեցին, եւ ԱՄՆ-ն չկատարեց ռազմական դաշնակցի իր պարտականությունը, երբ հրաժարվեց միջոցներ ձեռնարկել Եմենի հութիների դեմ՝ իրենց նավերի եւ քաղաքների վրա հարձակման համար։ Վերջերս Վաշինգտոնը նույնիսկ անտեսեց հութիներին ահաբեկիչների ցուցակում պահելու նրանց կոչերը։
Սպիտակ տունը փորձեց հեռախոսազրույց կազմակերպել Բայդենի եւ թագաժառանգ արքայազնի միջեւ, սակայն մերժում ստացավ։ Սակայն սաուդցի արքայազնն ամենեւին չի անհանգստանում, որ իրեն կարող են որպես Պուտինի ավելի մոտ դաշնակից ընկալել: