Ուկրաինայի շուրջ իրավիճակը կարող է ակտիվացնել ԱՄՆ-ի նավթագազային արդյունաբերությունը

«ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը վերջերս հասկացրեց, որ ինքը դեմ է ԱՄՆ-ում թերթաքարային հորատանցքի հորատմանը։ Սակայն եթե նա Ուկրաինա ներխուժի, ապա կարող է ակամայից օգնել՝ ակտիվացնելու ԱՄՆ-ի նավթագազային արդյունաբերությունը»,- գրում է CNBC-ը։

«Ինչպես եւ այլ համաշխարհային արտադրողներ, ԱՄՆ-ի արդյունաբերությունը ճնշման տակ է հայտնվել 2020 թ․ համավարակի սկզբում։ Նավթի գները նվազել են, իսկ նավթահումքի ֆյուչերսները նույնիսկ կարճ ժամանակով բացասական են դարձել CME-ում։

Այժմ ԱՄՆ արդյունաբերությունը դանդաղ վերականգնվում է, ինչին նպաստել է նավթի գնաճը։ Վերջին մեկ տարում այն աճել է ավելի քան 50 տոկոսով։ Ուկրաինայի շուրջ ստեղծված իրավիճակին նպաստել են նավթի՝ առանց այդ էլ աճող գները՝ բարելի դիմաց 90 դոլարից շատ ավելի՝ մինչեւ յոթամյա առավելագույն, ընդ որում, տարեսկզբից այդ գինն աճել է գրեթե 30 տոկոսով:

«Վերջին բանը, որ նրանք ուզում էին անել, գների խթանումն էր՝ վերականգնելու ԱՄՆ-ի նավթագազային արդյունաբերությունը»,- ասել է IHS Markit-ի փոխնախագահ Դեն Երգինը: «Այժմ նրանց հաջողվել է բարձրացնել գները, ինչն ամրապնդում է ԱՄՆ-ի նավթագազային արդյունաբերությունը»,- հավելել է նա։

Ռուսաստանը պատմականորեն եղել է Եվրոպայի նավթի եւ բնական գազի խոշորագույն մատակարարը, եւ ԱՄՆ-ը վաղուց զգուշացրել է, որ էներգիայի կարեւոր աղբյուրների նկատմամբ հսկողությունը կարող է վտանգավոր լինել եվրոպացի սպառողների համար: Երգինն ասել է, որ Պուտինը դեմ է թերթաքարային հորատանցքի հորատմանը, եւ դեռեւս 2013թ․ՌԴ նախագահը Սանկտ Պետերբուրգում հանրային ֆորումի շրջանակում հայտարարել է, որ թերթաքարը լուրջ սպառնալիք է։

ԱՄՆ Նախագահ Ջո Բայդենը երեքշաբթի հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը եւ Ռուսաստանը կշարունակեն օգտագործել դիվանագիտական խողովակները, որպեսզի խուսափեն ռազմական ելքից, սակայն զգուշացրել է, որ իրավիճակը մնում է անորոշ։ Նույն օրը Ռուսաստանը հայտարարել է, որ դուրս է բերում իր զորքերի մի մասը Ուկրաինայի հետ սահմանից։ Չորեքշաբթի ՆԱՏՕ-ն հայտարարել է, որ դրա փոխարեն Ռուսաստանը զորքեր է կուտակում։

Չորեքշաբթի նավթի գինն աճել է։ West Texas Intermediate-ի մարտյան ֆյուչերսների գինն աճել է 2,6 տոկոսով՝ հասնելով մեկ բարելի դիմաց 94,50 դոլարի։

«Էներգետիկայի ոլորտում աշխարհքաղաքականությունը վերադարձել է ողջ կատաղությամբ»,- ասել է Երգինը:

Նրա խոսքով՝ էներգետիկան ակնհայտորեն գտնվում է հակամարտության կենտրոնում։ Բնական գազի եվրոպական գներն ամբողջ ձմեռ աճել են դրա դեֆիցիտի մտավախությունների պատճառով: Առաջին հերթին, տարածաշրջանում հնարավորություն չի եղել բավարար քանակությամբ բնական գազ պահել, ապա աշնանից Ռուսաստանը կրճատել է մատակարարումները։

Ռուսաստանը Եվրոպային բնական գազ է մատակարարում Ուկրաինայի եւ այլ երկրների տարածքով անցնող խողովակաշարերի, այդ թվում՝ «Հյուսիսային հոսք 1»-ի միջոցով: Ռուսաստանից Գերմանիա գազ մատակարարելու համար կառուցված «Հյուսիսային հոսք 2» գազատարի շինարարությունն ավարտվել է, սակայն դեռեւս սպասվում է Գերմանիայի հավանությունը։

Բայդենը երեքշաբթի կրկնել է, որ եթե Ռուսաստանը ներխուժի Ուկրաինա, ապա «Հյուսիսային հոսք 2-ը չի գործարկվի։

Եթե ​​Ռուսաստանը ներխուժի, ԱՄՆ-ն եւ նրա դաշնակիցները ծրագրում են պատժամիջոցներ կիրառել երկրի դեմ։ Վերլուծաբանները նշում են, որ էներգակիրների մատակարարումների վատթարագույն սցենարն այն է, որ պատժամիջոցները կարգելափակեն ռուսական էներգակիրների մատակարարումները Եվրոպային կամ Ռուսաստանն ի պատասխան կդադարեցնի մատակարարումները։

Էներգետիկայի բնագավառում ԱՄՆ-ի գերակայությունը

Մինչ համավարակը ԱՄՆ-ն եւ՛ նավթի, եւ՛ գազի ամենախոշոր արտադրողն էր։ Երգինը նշել է, որ ԱՄՆ-ի էներգետիկ արդյունաբերությունը վերականգնել է իր գերիշխող դիրքը եւ կրկին դարձել նավթագազային առաջատար արտադրող։

Բացի այդ, ԱՄՆ-ը խոշոր արտահանող է։ Համաձայն էներգետիկ տեղեկատվության վարչության ամենշաբաթյա տվյալների՝ վերջին չորս շաբաթվա ընթացքում ԱՄՆ-ն արտահանել է օրական միջինը 2,6 միլիոն բարել նավթ եւ 4,2 միլիոն բարել նավթամթերք, ներառյալ՝ բենզին եւ դիզելային վառելիք։

Հունվարին ԱՄՆ-ի հեղուկ գազով լի նավերն ուղղորդվել են դեպի եվրոպական նավահանգիստներ: IHS-ի տվյալներով՝ հեղուկ գազի 80-տոկոսանոց այդ աճը՝ անցած տարվա համեմատ, նշանակում է, որ ԱՄՆ-ն առաջին անգամ ծովով ավելի շատ բնական գազ է մատակարարել դեպի Եվրոպա, քան Ռուսաստանը՝ իր խողովակաշարերով:

IHS Markit-ի տվյալներով՝ հունվարին ԱՄՆ-ից Եվրոպա է մատակարարվել 7,73 մլրդ խմ գազ՝ ռուսական խողովակաշարերով 7,5 մլրդ խմ-ի համեմատ։

Թեեւ ԱՄՆ-ի հեղուկ գազն օգնում է Եվրոպային վերապրել ձմեռը, այն բավարար չափով չի փոխարինում ռուսական գազին։ Եվրոպան կարող է սահմանափակ քանակությամբ հեղուկ բնական գազ վերամշակել, եւ, ըստ վերլուծաբանների, դեռեւս դրա պակաս կունենա: Կատարը նույնպես հեղուկ գազ է մատակարարում Եվրոպային եւ ունի իր արտահանումն ավելացնելու ներուժ:

«Սա ԱՄՆ-ից Եվրոպա հեղուկ գազի մատակարարումների ամենաբարձր մակարդակն է, որը մենք երբեւէ տեսել ենք: Հետեւաբար, մենք ակնկալում ենք, որ նման մակարդակ կտեսնենք փետրվարին (ավելի քան 5 մլն տոննա)»,- նշել են Kpler-ի վերլուծաբանները։

Երգինի խոսքով՝ Եվրոպան ռուսական գազի համար բնական շուկա է։ «Եվրոպան էներգետիկ ճգնաժամի մեջ էր մինչեւ ուկրաինական ճգնաժամը։ Հիմա տարբերությունն այն է, որ ի տարբերություն 2009-ի, երբ ռուսները դադարեցրեցին գազամատակարարումն Ուկրաինայի տարածքով, եվրոպական խողովակաշարային համակարգն ավելի ճկուն է, ուստի գազը կարելի է այդ կերպ տեղափոխել»,- ասել է նա՝ նշելով, որ 5 տարի առաջ հեղուկ գազը չէր կարող փոխհատուցել Ռուսաստանից մատակարարումների նվազեցումը։

Նավթը որպես զենք

Նավթի արդյունահանման ծավալների ընդլայնման վկայությունը հորատման սարքերի քանակի ավելացումն է։ Baker Hughes-ի տվյալներով՝ այսօր նավթային ոլորտում հաշվարկվում է 516 հորատման սարք, ինչը 19-ով ավելի է, քան նախորդ շաբաթ․ սա ամենամեծ աճն է վերջին չորս տարում։

«Կարծում եմ՝ ուկրաինական ճգնաժամն ամրապնդել է նավթային տենդը բոլոր ներգրավված ընկերությունների համար, ներառյալ խոշոր ընկերությունները, ինչպիսիք են Continental Resources-ը, որոնք հայտարարեցին, որ կրկնապատկում են իրենց ծախսերը»,- ասել է Again Capital-ի գործընկեր Ջոն Քիլդաֆը:

ԱՄՆ-ը խոշոր արտադրող է, սակայն Ռուսաստանը դեպի համաշխարհային շուկաներ ավելի խոշոր մատակարար է՝ արտահանելով օրական մոտ 5 մլն բարել: Ներխուժման դեպքում ռուսական նավթի ցանկացած կորուստ կզգացվի ամբողջ աշխարհում։

Ռուսաստանը եւ ՕՊԵԿ+-ի նրա գործընկերները դանդաղ ավելացնում են արտադրությունը, քանի որ պահանջարկը վերականգնվում է, եւ նրանք պետք է հասնեն իրենց նպատակին մինչեւ ամառ: Սակայն Ռուսաստանի կառավարությունը մտավախություն ունի, որ նավթի գները չափազանց բարձր կլինեն, քանի որ որքան դրանք բարձրանան, այնքան ավելի շատ խթաններ կլինեն ԱՄՆ-ի արտադրողների համար։

Վերլուծաբաններն ակնկալում են, որ եթե ռուսական նավթի արտահանումը նվազի, Մոսկվայի՝ ՕՊԵԿ+-ի գծով գործընկեր Սաուդյան Արաբիան չի հրաժարվի դրանից։ Մերձավորարեւելյան երկրները նավթի արդյունահանման պահուստային հզորություն ունեն, եւ ամերիկյան ընկերություններին անհրաժեշտ կլինի նոր թերթաքարերի հորատանցքեր հորատել՝ ավելի շատ նավթ արդյունահանելու համար:

Քիլդաֆն ասել է, որ ԱՄՆ-ի արդյունաբերությունը, ամենայն հավանականությամբ, շուտով կտեսնի նավթի արդյունահանման անսպասելի աճ։

Վերլուծաբանները նշում են, որ արդյունահանման աճն ԱՄՆ-ում եւ ՕՊԵԿ-ի անդամ այլ երկրներում, ինչպիսին է Բրազիլիան, հետ է պահում նավթի գների կտրուկ աճից: Սակայն այժմ ամերիկյան արտադրողները կարող են փորձի ենթարկվել, նույնիսկ եթե Ուկրաինայում լարվածությունը թուլանա։

«Ենթադրենք, թե Ռուսաստանը չի ներխուժում։ Ենթադրենք, թե նավթը գինը 82 դոլար է։ Դա դեռ լավ թիվ է: Այս բիզնեսի իրական ակտիվացումը տեղի է ունենում, երբ արտաքին ազդեցություններ չկան, եւ գները մնում են լավ մակարդակում»,- ասում է Pickering Energy Partners-ի ներդրումների գծով տնօրեն Դեն Փիքերինգը:

Նրա խոսքով՝ նավթի ֆյուչերսները ենթադրում են, որ հինգ տարի անց նավթը կկազմի մոտ 68 դոլար մեկ բարելի դիմաց, ինչը լավ է, բայց ոչ այդքան բարձր, որքան 90 դոլարը։

«Եթե դուք բախվեք մի իրավիճակի, երբ աշխարհքաղաքական իրադարձությունը բարձրացնում է նավթի գները, դա միայն կամրապնդի այս կոշտ շուկան: Սա այն է, ինչը բարձրացնում է ոլորտում վստահության մակարդակը, նույնիսկ եթե դրանք ոչ միշտ են արձագանքում նման իրադարձություններին»,- եզրափակել է նա։