Արևմուտքը Թուրքիային հստակ զգուշացնում է, որ նոր սխալներ թույլ չտա

ԱՄՆ Պետքարտուղարությունը վերահաստատել է իր խիստ առարկությունները Թուրքիայի կողմից ռուսական C-400 պաշտպանական համակարգերի ձեռքբերման հարցում և քննադատել Անկարային՝ «վերջին մի շարք հակամարտություններում ներգրավվածության» համար։ Այս մասին գրում է «Ահվալ» գործակալությունը։ «Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի երկարամյա դաշնակիցն է, որի հետ մենք կիսում ենք բազմաթիվ ռազմավարական շահեր։

Միաժամանակ, կան ոլորտներ, որում Պետքարտուղարությունն անհամաձայնություններ ունի։ Անկարայի ներգրավվածությունը վերջին որոշ հակամարտություններում օգտակար չէ և խաթարում է տարածաշրջանային անվտանգությունը»,- գրել է Պետքարտուղարության օրենսդրական հարցերի բյուրոյի մի բարձրաստիճան պաշտոնյա՝ ի պատասխան ծագումով հույն ամերիկացի կոնգրեսական Քրիս Պապպասի հարցի։

«Պետքարտուղարությունը շարունակում է իր խիստ անհամաձայնությունը հայտնել C-400-ներ ձեռք բերելու՝ Անկարայի որոշման հետ և զգուշացնում է, որ ռուսական ռազմական տեխնիկայի հետագա գնումները կարող են հանգեցնել լրացուցիչ պատժամիջոցների»,- ասվում է բյուրոյի ներկայացուցչի պատասխանում։ Նշվում է, որ ԱՄՆ կառավարությունը շարունակում է ճնշումներ գործադրել Թուրքիայի վրա՝ իր արտաքին քաղաքականությունը ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի թիրախներին համապատասխանեցնելու համար։ Ինչ վերաբերում է նոր F-16 կործանիչների ու արդիականացման սարքերի գնման վերաբերյալ Անկարայի դիմումին ԱՄՆ կառավարության պատասխանին, նամակում ասվում է, որ «Պետքարտուղարությունը դեռ հնարավոր վաճառքը դիտարկելու վաղ փուլում է»՝ հավելելով, որ «ցանկացած վաճառք պահանջում է Կոնգրեսի ծանուցում, եթե այն հաստատեն»։

Գլոբալիզացիայի և տարածաշրջանային համագործակցության վերլուծական կենտրոնի նախագահ, քաղաքագետ Ստեփան Գրիգորյանի խոսքերով՝ նոր չէ Միացյալ Նահանգների դժգոհությունն այն մասին, որ Թուրքիան Ռուսաստանից C-400 է գնել, Սիրիայում ինչ-որ գործողություններ է իրականացրել, մասնակցել է ղարաբաղյան պատերազմին․«Դա Միացյալ Նահանգների հայտնի դիրքորոշումն է և այն չի փոխվել։ Հիմա այդ մասին հիշեցնում են, որ Թուրքիան փոխի իր քաղաքականությունը։ Հայաստանը կարող է այս իրավիճակից օգտվել և անել այնպես, որ հայ-թուրքական հարաբերությունների կոնտեքստում Թուրքիան լինի ավելի զիջողական, ավելի հանգիստ իրեն պահի, նախապայմաններ չդնի՝ քանի որ Միացյալ Նահանգների այդ զգուշացումը շատ լուրջ զգուշացում է։ Միացյալ Նահանգները նաև դիմել է Չինաստանին, որպեսզի վերջինս չաջակցի Ռուսաստանի ագրեսիվ քաղաքականությանը, նաև զգուշացրեցին, որ հակառակ դեպքում չինական ընկերությունները պատժամիջոցների տակ կհայտնվեն։ Ուզում եմ ասել, որ հիմա Ռուսաստանի հետ հակամարտությունը շատ լուրջ փուլ է մտել։ Արևմուտքը համախմբվել է և ուզում է Ռուսաստանին իր տեղը դնի, թույլ չտա, որ պատերազմ լինի։ Արևմուտքն արդեն հոգնել է Ռուսաստանի ագրեսիվ կեցվածքից»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։

Ըստ Գրիգորյանի՝ արևմուտքը հստակ զգուշացնում է՝ Թուրքիային, որ նա նոր սխալներ թույլ չտա․«Այս հիշեցումները ես կապում եմ դրա հետ։ Ասում են՝ քեզ ճիշտ պահի։ Իսկ ո՞րն է այդ ճիշտը․ առաջինը որ այս հակամարտության մեջ Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի ու Միացյալ Նահանգների կողմը լինի, նաև՝ հայ-թուրքական հարաբերություններում գնա իրապես հարաբերությունները նորմալացմանը։ Պարզ է չէ՞, որ այդ հարաբերությունները նորմալացումը կապված է առաջին հերթին Թուրքիայի դիրքորոշումից։ Թուրքիան եթե ուզենա՝ նորմալացումը կլինի, եթե ոչ՝ ոչ մի բան էլ տեղի չի ունենա։ Այսինքն՝ այս մեսիջը մի քանի այդպիսի ուղղություններ ունի։ Մենք պետք է այս ամենը օգտագործենք՝ բանակցությունների ժամանակ զիջումների չգնանք, միաժամանակ կոչ անենք, որ Թուրքիան բացի սահմանը՝ առանց նախապայմանների»։

Միևնույն ժամանակ քաղաքագետը գտնում է, որ Ռուսաստանը ևս դուրս չի մղվելու հայ-թուրքական հարաբերությունների գործընթացից․«Չմոռանանք, որ հենց ինքը Ռուսաստանը Թուրքիային բերեց տարածաշրջան։ Ռուսաստանն է ստիպում, որ ճանապարհներ բացենք, հարաբերություններ կարգավորենք։ Երկրորդ՝ անընդհատ չենք կարող թեքվել ու Ռուսաստանից ինչ-որ բան սպասել, պետք է ինքնուրույն քայլեր անենք։ Ռուսաստանն էլ հիմա ակտիվ աշխատում է Թուրքիայի հետ, ես այստեղ խնդիր չեմ տեսնում։Այլ հարց է, որ ինչ-որ ժամանակ հետո միգուցե Ռուսաստանը վախեցած լինի, որ իր ազդեցությունը կթուլանա, բայց թող իրենք մտածեն։ Հիշեցնեմ՝ իրենք բերեցին Թուրքիային ղարաբաղյան հակամարտության գոտի, թույլ տվեցին, որ աջակցի Ադրբեջանին պատերազմի ժամանակ»։